امروزه الگوی بهینه رشد شهری از مباحث مهم توسعه پایدار شهری است؛ لذا تلاش برنامهریزان شهری بر جایگزینی الگوهای مطلوب شهری بهجای الگوی پراکنده، افقی، برنامه‌ریزی نشده و ناپایدار است؛ بنابراین این پژوهش باهدف تعیین الگوی فضایی زمانی رشد شهر بندرعباس در بازه زمانی ۳۶ساله و تدوین راهبردهایی بهمنظور برنامه‌ریزی پایدار اراضی، الگوی رشد شهری را در سه حالت رشد درونی، بیرونی و لبهای طی زمان مورد بررسی قرار داده است. بهمنظور دستیابی به هدف پژوهش، از تکنیکهای سنجشازدور، سیستم اطلاعات جغرافیایی، شاخص گسترش چشمانداز، شاخص گسترش میانگین وزندار منطقه و تراکم مناطق ساخته شده در پهنههای متحدالمرکز پیرامون هسته ارگانیک شهر بهره گرفته شده است. در این راستا تغییرات پوشش اراضی از طریق طبقهبندی تصاویر ماهوارهای چهار دوره 1987، 1999، 2010 و 2023 به پنج کلاس مناطق ساخته شده، اراضی بایر، پوشش گیاهی، اراضی مرطوب ساحلی و پهنه آبی با استفاده از روش حداکثر احتمال تعیین گردیده است. نتایج پژوهش نشان داد اراضی ساخته شده در دوره 36 ساله دارای بیشترین تغییرات مساحت بوده اند و اراضی بایر کاهش مساحت داشته است و از سال 2010 پوشش گیاهی با کاهش مساحت شدیدی روبرو بوده است. نتایج تحلیل شاخص گسترش چشمانداز و شاخص گسترش میانگین وزندار منطقه نشان داد در دوره اول (1999-1987) شهر دارای الگوی لبهای بوده و در دوره دوم (2010-1987)رشد لبهای به مقدار حداکثر خود رسید و الگوی شهر متراکمتر و فشرده تر گشته و در دوره سوم (2023-2010) شهر به سمت پراکندهرویی و ناپایداری حرکت کرده است. در نهایت راهبردهایی به منظور برنامه ریزی پایدار اراضی ارائه شده است.
پوراحمد، احمد؛ زنگنه شهرکی، سعید؛ آروین، محمود (1394). شناسایی ظرفیّت های بافت کالبدی به منظور توسعه میان افزا با استفاده از مدلهای تصمیم گیری ترکیبی و GIS (مطالعة موردی: شهر اهواز). جغرافیا و پایداری محیط، 5(3)، 17-37. https://ges.razi.ac.ir/article_379.html
حیدری، رقیه؛ علی اکبری، اسماعیل؛ پوراحمد، احمد (1399). سنجش پراکندهرویی شهری در پویش فضایی شهر رشت. مطالعات برنامه‌ریزی سکونت گاههای انسانی، 17(4)، 961-976. https://jshsp.rasht.iau.ir/article_682735.html
خلیلی، احمد؛ زبردست، اسفندیار؛ عزیزی، محمدمهدی (1397). گونهشناسی فضایی الگوهای رشد در مناطق شهر بنیان. نشریه هنرهای زیبا: معماری و شهرسازی، 23 (2)، 53-66. doi: 10.22059/JFAUP.2018.69756
عبدی تربقان، جواد؛ صرافی، مظفر؛ رضویان، محمدتقی (1398). بررسی توسعه کالبدی شهرها با استفاده از مدلهای کمی آنتروپی شانون، هلدرن و موران (مورد پژوهی: شهر کاشمر). توسعه پایدار محیط جغرافیایی، 1(1)، 53-72. 10.52547/sdge.1.1.53 doi:
عنابستانی، علیاکبر؛ جعفری، فهیمه (1399). تحلیل پیشرانهای کلیدی مؤثر بر تغییر کاربری اراضی سکونتگاههای پیراشهری کلانشهر مشهد با رویکرد آیندهپژوهی. فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 11(43)، 17-34. https://journals.marvdasht.iau.ir/article_4029.html
مداحی، ریحانه؛ المدرسی، سیدعلی؛ جمالی، علیاکبر؛ مهدوینجفآبادی، رسول (1399). ارزیابی گسترش کمی شهر و مدلسازی توسعه فیزیکی در نوار ساحلی شهر بندرعباس.آمایش محیط، 49(13)، 45-56. https://ebtp.malayer.iau.ir/article_675466. html
مولایی قلیچی، محمد؛ مشکینی، ابوالفضل؛ خاوریان گرمسیر، امیر (1395). روندهای پراکندهرویی شهری و برنامه ریزی توسعۀ فضایی پایدار (مطالعه موردی: منطقه 2 تهران). معماری و شهرسازی پایدار، 4(2)، 43-54. https://jsaud.sru.ac.ir/article_665. html
)