مقدمه
پایداری محیط به معنای مدیریت و استفاده مسئولانه از منابع طبیعی می باشد. پایداری محیط به دو حوزه اصلی تقسیم میشود: پایداری محیط طبیعی و پایداری محیط انسانی. هر دو مفهوم به تعادل بین استفاده از منابع و حفظ محیط زیست مربوط میشوند، اما تمرکز آنها متفاوت است. پایداری محیط طبیعی به حفظ و مدیریت اکوسیستمها و منابع طبیعی بدون دخالت بیش از حد انسان اشاره دارد. هدف اصلی این است که طبیعت بتواند خود را بازسازی کند و تعادل اکولوژیکی خود را حفظ کند. پایداری محیط انسانی به رابطه بین انسان و محیط زیست و تأثیر فعالیتهای انسانی بر طبیعت میپردازد. هدف این است که تامین نیازهای انسانی (مانند غذا، مسکن، انرژی) به گونهای انجام شود که به محیط زیست آسیب نرسد. این دو مفهوم به هم وابسته هستند. فعالیتهای انسانی تأثیر مستقیمی بر محیط زیست طبیعی دارد، و از طرفی، سلامت محیط زیست طبیعی برای بقا و رفاه انسان ضروری است.
در کل مفهوم پایداری محیط شامل حفظ تعادل بین رشد اقتصادی، رفاه اجتماعی و حفاظت از محیط زیست است. حفظ تعادل بین رشد اقتصادی، رفاه اجتماعی و حفاظت از محیط زیست یکی از اصول اساسی پایداری است. این مفهوم به معنای ایجاد هماهنگی بین این سه حوزه است، به گونهای که پیشرفت در یک حوزه به ضرر حوزههای دیگر نباشد. در واقع، توسعه پایدار به دنبال ایجاد جامعهای است که در آن اقتصاد شکوفا، رفاه اجتماعی گسترده و محیط زیست سالم به طور همزمان وجود داشته باشد.
رابطه جغرافیا و پایداری محیطی بسیار عمیق و چندبعدی است، زیرا جغرافیا به مطالعه انسان و محیط زیست در تعامل با مکانها و فضاهای مختلف میپردازد. بنابراین، جغرافیا به عنوان یک علم میانرشتهای، نقش کلیدی در درک و تحقق پایداری محیط ایفا میکند.
اصول کلیدی برای حفظ تعادل بین رشد اقتصادی، رفاه اجتماعی و حفاظت از محیط زیست عبارتند از:
رشد اقتصادی پایدار به مفهومی که توسعه اقتصادی باید به گونهای باشد که به محیط زیست آسیب نرساند. استفاده از فناوریهای سبز و نوآوریهای پایدار برای کاهش تأثیرات منفی بر محیط زیست بعد دیگر آن می باشد. همچنین ایجاد مشاغل سبز و پایدار که همزمان با رشد اقتصادی، از محیط زیست محافظت کنند مورد توجه است. از نظر رفاه اجتماعی، می باید تضمین دسترسی عادلانه به منابع و امکانات برای همه افراد جامعه مورد توجه باشد و بهبود کیفیت زندگی از طریق دسترسی به آموزش، بهداشت، مسکن و امنیت غذایی رخ دهد. همچنین کاهش نابرابریهای اجتماعی و اقتصادی شکل گیرد. از نظر حفاظت از محیط زیست، مدیریت پایدار منابع طبیعی مانند آب، خاک، هوا و انرژی، کاهش آلودگی و انتشار گازهای گلخانه ای و حفظ تنوع زیستی و اکوسیستمهای طبیعی مورد توجه می باشد.
پایداری محیطی از نظر ابعاد مختلف برنامه ریزی نیز مورد توجه است. پایداری محیط اجتماعی به مفهوم ایجاد و حفظ تعادل بین نیازهای جامعه، رفاه انسانها و حفاظت از محیط زیست اشاره دارد. این مفهوم بر این اصل استوار است که توسعه اقتصادی و اجتماعی باید به گونهای انجام شود که به محیط زیست آسیب نرساند و عدالت اجتماعی را برای همه افراد جامعه تضمین کند. پایداری محیط روستایی به مفهوم مدیریت و توسعه مناطق روستایی به گونهای اشاره دارد که تعادل بین نیازهای اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی حفظ شود. هدف اصلی این است که جوامع روستایی بتوانند به شیوهای پایدار زندگی کنند، بدون اینکه به منابع طبیعی و محیط زیست آسیب برسانند. این مفهوم شامل حفاظت از منابع طبیعی، بهبود کیفیت زندگی روستاییان و ایجاد فرصتهای اقتصادی پایدار است. پایداری محیط های شهری به مفهوم طراحی، برنامهریزی و مدیریت شهرها به گونهای اشاره دارد که نیازهای فعلی ساکنان شهری برآورده شود، بدون اینکه توانایی نسلهای آینده در برآوردن نیازهایشان به خطر بیفتد. این مفهوم شامل ایجاد تعادل بین رشد اقتصادی، رفاه اجتماعی و حفاظت از محیط زیست در مناطق شهری است. پایداری محیط سیاسی به مفهوم ایجاد و حفظ سیاستها، قوانین و ساختارهای حکومتی اشاره دارد که از توسعه پایدار در سطوح محلی، ملی و جهانی حمایت میکنند. پایداری از ابعاد کالبدی نیز مورد توجه است و در آن برنامه ریزی زیرساخت ها و شریانهای حیاتی به شیوهای صورت
می گیرد که کمترین آسیب به محیط زیست طبیعی وارد شود.
در همین راستا نشریه جغرافیا و پایداری محیط سعی دارد به بررسی چالش های موجود در این زمینه پرداخته و راهکارهای اساسی را ارایه نماید. با توجه به این موضوع، نشریه فقط مقالاتی را بررسی و انتشار می دهد که از رویکرهای فوق تبعیت نموده باشند.
خط‌مشی مجله
مجله جغرافیا و پایداری محیط به صورت فصلنامه تنها موضوعات مربوط به پایداری فضای جغرافیایی برای چاپ و انتشار در گزینه‌های زیر، مقاله می‌پذیرد.
الف- پژوهشی بنیادی: مقاله‌ای که در آن به ابداع نظریه یا روشی جدید درباره موضوع علمی خاصی پرداخته و یا راه‌حل جدیدی برای حل مسئله‌ای ارائه شود.
ب- پژوهشی کاربردی: مقاله‌ای که در آن نظریه‌ها و روش‌های شناخته شده در زمینه‌ای خاص به کار گرفته و نتایج جدیدی در آن ارائه شود.
ج- یادداشت پژوهشی: مقاله‌ای که در آن نتیجه یک پژوهش به طور مختصر بیان و انتظار می‌رود که در آینده به مقاله یا مقاله‌های پژوهشی مفصل‌تری منتهی شود.
د- مروری (Review): مقاله‌ای که در آن سابقة نظریه‌ها و روش‌ها به طور جامع بررسی و نظراتی درباره حال و آینده موضوع مورد بحث ارائه شود.
ارسال مقاله
مقاله با فرمت DOCX و با رعایت موارد ذکر شده در این راهنما از طریق سامانه به آدرس (http://ges.razi.ac.ir) فرستاده شود.
هزینه چاپ مقاله
برای کلیه مراحل بررسی اولیه و مراحل داوری و همچنین ویراستاری و چاپ از نویسندگان هیچگونه وجهی دریافت نمیشود.
تعهد نویسندگان
ساختار مجله
* عنوان فارسی
عنوان کوتاه، جامع و بیانگر موضوع اصلی مقاله باشد.
* نویسندگان
نام و نام‌خانوادگی، مرتبه علمی، محل کار، پست الکترونیکی (دانشگاهی یا سازمانی)، و شماره تماس نویسندگان با مشخص کردن نویسنده رابط آورده شود. مشخصات علمی نویسندگان به صورت زیر باشد:
مرتبه علمی، گروه ..............، دانشکده ............، دانشگاه ..........، نام شهر.
نکات مهم:
* چکیده فارسی
مقاله باید دارای چکیده به زبان فارسی (حداقل 200 و حداکثر 250 واژه) باشد.
* واژه‌های کلیدی فارسی
حداقل سه واژه و حداکثر پنج واژه کلیدی که با کاما (،) از هم جدا شده و به ترتیب حروف الفبا نوشته میشوند، آورده شود.
* عنوان انگلیسی
عنوان انگلیسی می‌بایست ترجمه دقیق عنوان فارسی باشد.
*چکیده انگلیسی
مقاله باید دارای چکیده به زبان انگلیسی (حداقل 200 و حداکثر 250 واژه) باشد.
* واژه‌های کلیدی انگلیسی
حداقل سه واژه و حداکثر پنج واژه کلیدی که با کاما (،) از هم جدا شده و به ترتیب حروف الفبا نوشته میشوند، آورده شود. واژه های کلیدی انگلیسی می‌بایست معادل واژه‌های کلیدی فارسی باشد.
* نویسندگان به انگلیسی
نام و نام‌خانوادگی، مرتبه علمی و محل کار نگارنده(گان) به انگلیسی آورده شود. مشخصات علمی نویسندگان به صورت زیر باشد:
Position, Department of .............., Faculty of ..............., University ............., City, Country
چکیده مبسوط
چکیده مبسوط انگلیسی و فارسی در حداقل 700 و حداکثر 1000 کلمه به انتهای مقاله اضافه شود. این چکیده، باید خلاصهای از مقدّمه، مواد و روش ها، نتایج و بحث، نتیجه گیری و درنهایت واژگان کلیدی باشد.
“Introduction, Materials and Methods, Results and Discussion, Conclusion, Keywords”
* نگارش مقاله
* بخش‌بندی مقاله
* مطالب به ترتیب زیر آورده شود
مقدمه،
در مقدمه، مبانی نظری همراه با پیشینه به گونه ای منسجم، یکپارچه و پیوسته بیان می شود تا در نهایت بتواند موضوع و مسئلۀ مورد نظر پژوهش و آنچه در بوته ابهام است را مشخّص کند. هدف نویسنده در نگارش این بخش از مقاله چینش پشت سرهم نقل قول ها به طور مجزّا و نامربوط به هم نیست؛ بلکه هدف روایت یک جریان و بیان خلأ موجود است.
مواد و روش ها،
نتایج،
در بخش نتایج، تنها باید مواردی بیان شود که درباره اهداف پژوهش است. از بیان روش پژوهش یا پیشینه یا هر موضوعی که ذهن خواننده را از موضوع دور میکند پرهیز شود. اگر نتایج پژوهش خیلی گسترده هستند، آنها را به‌طور منظم طبقه بندی کرده و ذیل عنوان های مناسب، دربارۀ آنها توضیح دهید. در توضیحات خود از جدول ها و نمودارهای مناسب استفاده کنید و نتایج آماری را به زبان جغرافیا ترجمه کنید.
بحث،
بحث مقاله نیاز به تفکّری عمیق دارد. در این بخش، به استناد مشاهدات بیشتر، مبانی نظری علم، سابقة پژوهش ها و تجربیات گذشتگان و همچنین تجزیهوتحلیل های آماری باید نشان داده شود که نتایج پژوهش تا چه حد به واقعیّت نزدیک اند. در متن مقاله نوشتن این مطلب که با پژوهش دیگری همسویی دارد یا ندارد، مناسب نیست و این مسئله را تحلیل نویسنده باید نشان دهد نه ادّعای وی؛ به عبارتی، نویسنده باید بکوشد با مقایسة پژوهش های متعدّد نشان دهد که واگرایی ها و همگرایی های بین پژوهش وی با دیگران در کجاست و به چه دلیل رخ داده است.
نتیجه‌گیری،
بخش پایانی متن مقاله، نتیجه گیری است. این مبحث چکیده یا تکرار نتایج پژوهش نیست؛ بلکه نویسنده در این بخش به استناد بحثی که انجام داده است، حکم قطعی خود را به صورت کلّی صادر میکند؛ به عبارتی، اکنون نتایج پژوهش نویسنده از صافی ارزیابیای به نام بحث گذشته اند و برد اثرگذاری و کاربرد آن مشخّص شده است و نتیجه‌گیری بهترین مبحثی است که نویسنده فرصت می یابد تا نتیجه به دست آمده و میزان اثرگذاری آن را گزارش کند. اگر نویسنده براساس تجربه ای که به دست آورده است احساس کند میتواند پژوهش خود را به شیوۀ خاصّی ارتقا داده و حجم تعمیم‌پذیری آن را گسترش دهد یا به مدلهای جدیدی دست یابد یا حلّ مسئله ای را بهبود بخشد، میتواند پیشنهادهای خود را در نتیجه گیری ارائه دهد.
مشارکت نویسندگان
در این قسمت نوع همکاری و درصد مشارکت نویسندگان مقاله نوشته شود.
سپاسگزاری (درصورت نیاز)
چنانچه نویسنده یا نویسندگان در تهیّۀ مقاله از منابع مالی سازمان یا نهادهای خاصّی استفاده کردهاند، یا قصد تشکر و قدردانی از کسانی را دارند که در نگارش مقاله از آنها یاری گرفتهاند، باید در بخش سپاسگزاری به این مطلب اشاره کنند.
منابع
نحوۀ ارجاع به منابع در داخل متن باید به ترتیب زیر باشد:
- کتاب و نقل قول های مستقیم: نام‌خانوادگی نویسنده، سال انتشار: شمارۀ صفحه؛ مانند (علیجانی، 1387: 22)
- مقاله: نام‌خانوادگی نویسنده(گان)، سال انتشار؛ الف: تعداد نویسندگان یک نفر باشد (علیجانی، 1384)؛ ب: تعداد نویسندگان دو نفر باشد: (علیجانی و کاویانی، 1384)؛ ج: تعداد نویسندگان بیش از دو نفر باشد: (علیجانی و همکاران، 1384).
شیوۀ نگارش مشخّصات منابع، در انتهای مقاله باید بر اساس شیوه نامة APA و مانند مثال های زیر باشد:
|
نوع منبع: کتاب |
الگوی کلی |
نام خانوادگی نویسنده اوّل، نام نویسنده اوّل؛ نام خانوادگی نویسنده دوم، نام نویسنده دوم و نام خانوادگی نویسنده چندم، نام نویسنده چندم (سال انتشار). عنوان کتاب(به صورت کج نویسی). محل انتشار: ناشر. |
|
مثال فارسی |
روستایی، شهرام و جباری، ایرج (1386). ژئومورفولوژی مناطق شهری. تهران: سمت. |
|
|
مثال انگلیسی |
Briggs, D., Smithson, P., Addison, K. & Atkinson, K. (1997). Fundamentals of the physical environmental. London: Routledge. |
|
|
نوع منبع: کتاب ترجمه شده |
الگوی کلی |
نام خانوادگی، نام (تاریخ انتشار ترجمه). نام کتاب (به‌صورت کج نویسی). مترجم: نام و نام خانوادگی مترجم. محل انتشار ترجمه: ناشر. |
|
مثال فارسی |
شلتن، مارلین (1390). هیدروکلیماتولوژی. مترجم: حسن ذوالفقاری. کرمانشاه: دانشگاه رازی. |
|
|
نوع منبع: مقالات مجلاّت |
الگوی کلّی |
نام خانوادگی نویسنده اوّل، نام نویسنده اوّل؛ نام خانوادگی نویسنده دوّم، نام نویسنده دوّم و نام خانوادگی نویسنده چندم، نام نویسنده چندم (سال انتشار). عنوان مقاله. نام مجلّه (به صورت کج نویسی)، سال یا دوره (به صورت کج نویسی) (شماره)، صفحه آغاز مقاله-صفحة پایان مقاله. شناسه رقومی مقاله یا DOI (درصورت دارابودن) |
|
مثال فارسی |
ذوالفقاری، حسن؛ رحیمی، حمید؛ اوجی، روح ا... (1396). ارزیابی اثر تغییر اقلیم بر درجه-روزهای گرمایشی و سرمایشی ایران. جغرافیا و پایداری محیط، 7 (22)، 1-20. |
|
|
مثال انگلیسی |
Lee, J. A., Gill, T. E., Mulligan, K. R., Dominguez Acosta, M., & Perez, A. E. (2009). Land use/land cover and point sources of the 15 December 2003 dust storm in southwestern North America. Geomorphology, 105 (1–2), 18–27. https://doi.org/10.1016/j.geomorph.2007.12.016 |
|
|
نوع منبع: پایان نامه و رساله |
الگوی کلّی |
نام خانوادگی نویسنده، نام نویسنده (تاریخ انتشار). عنوان پایان‌نامه/ رساله (به‌صورت کج‌نویسی). پایان‌نامۀ مقطع رشته، نام دانشگاه. |
|
مثال فارسی |
احمدی ملاوردی، مجید (1392). اصلاح و واسنجی شاخص LFH جهت پهنه بندی سیل رودخانه قره سو. پایان نامه کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه رازی. |
|
|
نوع منبع: مجموعه‌مقالات |
الگوی کلّی |
نام خانوادگی نویسنده، نام نویسنده (تاریخ انتشار). نام مقاله. در: نام ویراستار، نام مجموعه (به صورت کج نویسی)، (صص شماره صفحات). محلّ انتشار: ناشر. |
|
مثال فارسی |
شریفزاده، رضا (1377). اصول مدیریت بحران در حوادث غیر مترقّبه و بلایای طبیعی. در: محمود حسینی، مجموعه مقالات اوّلین همایش ملّی مهندسی زلزله شریانهای حیاتی، (صص. 343-349). تهران: مؤسّسة بین المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله. |
|
|
نوع منبع: کتاب منتشرشده در سازمان‌ها یا نهادها |
الگوی کلّی |
نام سازمان یا نهاد (سال انتشار). عنوان کتاب(به صورت کج نویسی). محلّ انتشار: ناشر. |
|
مثال فارسی |
شهرداری شیراز (1395). آخرین تقسیمات کشوری شهرستان شیراز. شیراز: استانداری فارس. |
|
|
نوع منبع: وبگاه اینترنتی |
الگوی کلّی |
نام خانوادگی نویسنده، نام نویسنده (درصورت وجود تاریخ انتشار). عنوان مطلب مورد استفاده (به صورت کج‌نویسی). برگرفته از: آدرس اینترنتی. |
|
مثال فارسی |
مرکز ملّی خشکسالی و مدیریت بحران (1396). گزارش وضعیّت خشکسالی هواشناسی کشور سال زراعی 96-1395. برگرفته از: http://ndc.irimo.ir/far/index.php |
در صورت استفاده از سایر منابع اطّلاعاتی از شیوه نامة APA استفاده کنید.
شکل ها و جدول ها
در تنظیم جدول ها، منحنیها، شکل ها و تصاویر، رعایت نکات زیر الزامی است:
نشانی دفتر مجله
کرمانشاه، باغ ابریشم، دانشگاه رازی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دفتر فصلنامه جغرافیا و پایداری محیط
تلفکس: 4283903-0833 مدیر داخلی: 09185817989