گذری بر خوانش امنیت غذایی پایدار از منظر ذینفعان در نظام خانه‌باغی (مطالعه موردی: خانه‌باغ در شهر زنجان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، صندوق پستی 4697-19395، تهران، ایران.

3 گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

4 گروه جغرافیا، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه پیام نور اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

غذا به یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های دگرگونی مصرف غذا در پس‌زمینه شهرنشینی سریع در دنیا تبدیل‌شده است. با این رویکرد نوشتار حاضر می‌کوشد امنیت تولید غذا در نظام خانه‌باغی در شهر ایرانی را مورد مداقه قرار دهد، امری که کیفیت عرضه و تقاضای آن می‌تواند حیات جامعه را در جهت پایداری تهدید یا تضمین نماید. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ روش از نوع توصیفی - تحلیلی است. پژوهش حاضر به لحاظ قلمرو زمانی مقطعی (تیر 1401) بوده است. جامعه آماری شامل ذینفعان (مالکین) خانه‌باغ بوده‌اند. حجم نمونه نیز باتوجه‌به هدف از 35 خانوار (بنا بر شرایط همکاری) بوده است. در این تحقیق شاخصه‌های تحقیق با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و SMART PLS مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. نتایج تحلیل مسیر نشان می‌دهد بازاریابی و فروش کمتر کارآمد محصولات کشاورزی از محدودیت‌های فراروی ذی‌نفعان خانه‌باغ‌ها می‌باشند. باتوجه‌به اهرم توان مالی خانوار ترویج تولید محوری در کنار تفریح از طریق تغییر مدیریت منفرد قطعات به مدیریت واحد و به‌صورت مشاع به‌منظور افزایش تولید، کشت تک‌محصولی در جهت استفادة اقتصادی‌تر از خانه‌باغ (مثال فقط سیب یا فقط انگور)؛ استفاده از توانمندی‌های فارغ‌التحصیلان کشاورزی از طریق استفاده از دانش و مهارت متخصصین کشاورزی در جهت سودآور نمودن این باغات، بهره‌گیری از مهندسین آب در جهت اجرای صحیح سیستم‌های آبیاری تحت‌فشار در جهت کاهش هدررفت آب برخی راهکارهای پیشنهادی تحقیق در جهت امنیت غذایی خانه‌باغ‌ها می‌باشند. همچنین راهبردهــای رفتــاری، به‌ویژه بــه دلیــل ســاخت ســنتی کشــاورزی ایــران، می‌تواند زمینه‌های مشــارکت بیشــتر کشاورزان را در بروز رفتارهای مشارکت‌جویانه نظیـر رفتـار حفاظـــت از آب‌وخاک به وجود آورد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


بیاناتی، نسرین (1398). سنجش وضعیت امنیت غذایی در سطح خانوار روستاهای شهرستان بهار و عوامل مؤثر بر آن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا.
بیگدلی، محمدرضا (1399). ارزیابی و تحلیل نقش تعاونیهای مسکن در تحولات کالبدی - فضایی شهر زنجان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد جغرافیا، دانشگاه زنجان.
جلوانی، زهرا (1398). طراحی سکونتگاه شهری با رویکرد توسعه کشاورزی شهری در منطقه 9 استان اصفهان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مهندسی معماری گرایش معماری؛ دانشگاه اشرفی اصفهانی.
سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی (1400). مدل‌سازی رشد و تولید پوشش‌های گیاهی در سطح وسیع با SSM-iCrop2: گیاهان زراعی، سبزیجات، باغات میوه و مراتع. تهران: نشر آموزش کشاورزی.
کرمی، عزت اله؛ کشاورز، مرضیه (1391). واکاوی ناامنی غذایی در جوامع روستایی ایران با بکارگیری نظریه آمارتیاسن: راهکارهایی برای ترویج، چهارمین کنگره علوم ترویج وآموزش کشاورزی و منابع طبیعی ایران، (صص 1-12). تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.
کیانی، مرضیه (1397). کشاورزی حاشیه شهری و تأثیر آن بر سلامت و امنیت غذایی موردمطالعه شهر نورآباد ممسنی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد ترویج کشاورزی، دانشگاه یاسوج.
ملائی یگانه، حبیب (1399). ارائه الگوی بازآفرینی بافتهای ناکارآمد شهری موردمطالعه: محدوده بیسیم شهر زنجان. رساله دکتری جغرافیا، دانشگاه زنجان.
مهندسین مشاور آرمانشهر (1388). مطالعات وضع موجود بافت فرسوده شهر زنجان. اداره کل راه و شهرسازی: استان زنجان.
یعقوبی، جعفر؛ حمیدی، کلثوم (1395). مدل‌سازی پیامدهای توسعه باغ شهرها با استفاده از نظریه مبنایی موردمطالعه: شهر زنجان. نشریه جغرافیا و توسعه؛ 44(1)، 89-106.