مدل‌سازی مطلوبیت زیست‌گاه غاز خاکستری در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 گروه سامانه‌های جغرافیایی، دانشکده علوم زمین‌شناسی، دانشگاه تنت، هلند

چکیده

تنوّع زیستی درزمرة مهم­ترین شاخص­های تنوّع و پویایی اکوسیستم است. پرندگان به­عنوان شاخصی کل­نگر نشان­دهندة تنوّع زیستی اکوسیستم، مطلوبیت زیست­گاه و سایر شرایط زیستی لازم برای هر گونه هستند؛ از این رو مطالعه روی پرندگان به­ویژه پرندگان مهاجر، به­مثابة یک شاخص کل­نگر اهمّیت خاصّی دارد. با توجّه به لزوم انجام مطالعات در این زمینه، نوشتار پیش رو با هدف بررسی مطلوبیت زیست­گاه و شناسایی مهم­ترین متغیّرهای محیطی مؤثّر بر پراکنش گونة غاز خاکستری به­عنوان یک گونة مهاجر و شاخص در ایران صورت گرفت. با بهره‌گیری از 23 متغیّر محیطی و با استفاده از 9 مدل موجود در بستة نرم­افزاری بایومد تحت نرم‌افزار R پراکنش گونه در سه تیپ زیست­گاهی زمستان­گذران، تابستان­گذران و جوجه­آور و همچنین مکان­های توقّف ­شبیه­سازی شد. نتایج نشان داد که مدل­های مورد استفاده در مدل­سازی پراکنش گونه از صحّت بالایی در بررسی پراکنش گونه برخوردار هستند. به­طور کلّی، متغیّرهای دما و بارش بیشترین اهمّیت و متغیّرهایی همچون پوشش گیاهی و فاصله تا جاده­ها کمترین اهمّیت را در پراکنش گونة غاز خاکستری در سطح ایران دارند. براساس نتایج به­دست­آمده، 91/15% از سطح ایران به­عنوان زیست­گاه­های مطلوب گونه شناسایی شد که به میزان 95/15% با مناطق حفاظت‌شده هم­پوشی دارد؛ بنابراین، روش استفاده­شده در پژوهش حاضر به­درستی زیست­گاه­های مطلوب گونه­ را شناسایی کرده و می­تواند به­عنوان روش مناسبی برای مدل­سازی مطلوبیت زیست­گاه گونه­های مشابه استفاده شود که این امر از دیدگاه حفاظت و ارائة برنامه­های جامع و کاربردی مدیریت حیات­وحش امری بسیار ضروری است

کلیدواژه‌ها

مراجع

اسدیان، مهدی؛ علی­ آبادیان، منصور؛ ریاضی، برهان (1393). نقش عوامل اقلیمی، پوشش گیاهی و ارتفاع بر توزیع جغرافیایی غنای گونه های پرندگان شهرستان سرخس. حفاظت و بهره برداری از منابع طبیعی، 2 (1), 65-76
حبیب ­زاده، نادر؛ حسن علی­زاده، رضا (1396). مدل­سازی چندمقیاسی از مطلوبیت زیست­گاه تغذیه­ ای کرکس مصری در منطقة حفاظت­ شدة ارسباران. بوم ­شناسی کاربردی، 6 (3)،1-13.
نوری جنگی، ملیحه؛ نوری جنگی، علیرضا (1393). ارزیابی وضعیّت و تهدیدات تنوّع زیستی در ایران. دومین همایش ملّی و تخصّصی پژوهش­های محیط­ زیست ایران، همدان.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار