شناسایی عوامل مؤثّر بر پایداری کسب وکارهای کوچک مناطق زلزله زده استان کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت و کارآفرینی، دانشکدۀ اقتصاد و کارآفرینی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 گروه مدیریت بحران و سوانح، دانشکدۀ هنرهای لیبرال و مطالعات حرفه‌ای، دانشگاه یورک، تورنتو، کانادا

چکیده

زلزله، یکی از مهم­ترین و مخرّب­ترین حوادث ­طبیعی است که می­تواند در روند فعّالیّت کسب‌و‌کارها اختلال و وقفة طولانی ایجاد کرده و بر معیشت و درآمد بازماندگان از سانحه تأثیر بگذارد. پژوهش حاضر با ­هدف بررسی و شناخت نحوة بازآفرینی و پایداری کسب­و­کارهای آسیب‌دیده و تخریب­شده و عوامل مؤثّر بر بازآفرینی آن­ها، پس ­از زلزلة سال 1396 کرمانشاه انجام شده است. پژوهش ازنوع کیفی و مبتنی ­بر نظریه­پردازی داده­بنیاد است. جامعة مورد مطالعه را مالکان کسب­و­کارهای آسیب‌دیده و تخریب­شدة شهری و روستایی و همچنین مسئولین دولتی مناطق زلزله­زدة استان کرمانشاه تشکیل داده است. نمونه‌گیری به­روش نظری بود و با بهره­مندی از راهکارهای هدفمند و گلوله­ برفی انجام شده است. بر این اساس، 56 مصاحبه با مالکان کسب‌و‌کارهای شهری و روستایی و مسئولین دولتی، صورت گرفت. داده‌ها با ­استفاده از مصاحبة عمیق نیمه­‌ساختارمند گردآوری و با راهبرد نظام­مند استراوس و کوربین تحلیل زمینه‌محور شدند. به­­منظور سنجش روایی ­پژوهش، از روش­های درگیری طولانی­مدّت پژوهشگر در فرایند پژوهش، روش مثلث­سازی و تکنیک کنترل اعضاء استفاده شد. پایایی پژوهش نیز با استفاده از فرمول پایایی هولستی محاسبه و 82% به­دست آمد که بیانگر این است که پژوهش از قابلیّت اعتماد مناسبی برخوردار است. نتایج تحلیل محتوای استقرایی داده­های به­ دست­ آمده از مصاحبه‌ها، طی سه رویه کُد گذاری باز، محوری و انتخابی، به شناسایی عوامل مؤثّر بر پایداری کسب‌وکارهای کوچک پس ­از بحران زلزله بر­مبنای نظریه­پردازی داده‌بنیاد شامل 263 کُد، 58 مفهوم و 16 مقولة فرعی با احتساب مقولة محوری، منجر شد. براساس یافته‌های پژوهش، هم‌زمانی بازآفرینی کسب­وکارهای آسیب­ دیده و تخریب­شدة مناطق زلزله­زده با سایر ابعاد بازسازی، می­تواند زمینه را برای استمرار معاش و کسب درآمد بازماندگان فراهم کند.

کلیدواژه‌ها


ارژنگی، سولماز (1390). بررسی روند بازسازی کسب­و­کارهای کوچک پس ­از زلزله بم. پایان­نامة کارشناسی­ارشد. دانشگاه شهید بهشتی.
ایرانمنش، محمد (1396). الگویی نو در کمک­رسانی­های انسان­دوستانه؛ اولویت اشتغال­زایی در کمک­رسانی­های پس­ از حادثه (بر­اساس تجارب زلزله­های بم و قره­داغ آذربایجان شرقی). تهران: صمدیه.
بینش، نگین؛ امیدوار، بابک (1394). بازتوانی اقتصادی پس ­از سانحه (مطالعة ­موردی: روستاهای زلزله­زدة استان لرستان)، راه و ساختمان، (106 و 107)، 7-21.
پژوهشگاه بین­المللی زلزله­شناسی و مهندسی زلزله (1396). گزارش زمین­لرزة 21 آبان 1396 سرپل­ذهاب استان کرمانشاه.
فلاحی، علیرضا (1384). درآمدی بر مقولات اساسی بازسازی (تصوّرات نادرست و واقعیّت­ها)، صفّه، 15(1-2)، 80-99.
فلاحی، علیرضا؛ ارژنگی، سولماز (1393). تداوم کسب­وکارهای کوچک در طرّاحی شهری مقاوم پس ­از زلزلة سال 1382 بم، صفّه، 24 (65)، 95-112.
References
Aldrich, D. P. (2011). The power of people: social capital’s role in recovery from the 1995 Kobe earthquake, Natural Hazards, 56 (3), 595-611.
Arzhangi, S. (2012). Investigating the process of rebuilding small businesses after the Bam earthquake, Master thesis, Shahid Beheshti University. (In Persian)
Asgary, A. & Sadeghi Naini, A. (2011). Modeling the Adaptation OF Business Continuty Planing by Business Using Neural Networks, Intellegent Systems in Accounting, Finance and Management, 18 (2-3), 89-104.
Asgary, A., Anjum, M. I. & Azimi, N. (2012). Disaster recovery and business continuity after the 2010 flood in Pakistan: Case of small businesses. International Journal of Disaster Risk Reduction, 2, 46-56.
Asgary, A., Azimi, N. & Anjum, M. I. (2013). Measuring small businesses disaster resiliency: case of small businesses impacted by the 2010 flood in Pakistan, International Journal of Business Continuity and Risk Management, 4 (2), 170-187.
Binesh, N. & Omidvar, B. (2015). Post-Disaster Economic Rehabilitation; Case Study: Earthquake-stricken Villages of Lorestan Province, Road and Building Journal, 106 - 107, 7-21. (In Persian)
Dahlhamer, J. M. & Reshaur, L. (1996). Businesses and the 1994 Northridge earthquake: An analysis of pre- and post-disaster preparedness (Preliminary Paper No. 240). Department of Sociology and Criminal Justice Disaster Research Center University of Delaware, 1-30.
Fallahi, A. & Arzhangi, S. (2011). Business Continuity after the 2003 Bam Earthquake in Iran, International Conference on Advanced Software Engineering and Its Applications, ASEA 2011: Software Engineering, Business Continuity, and Education, Springer, Berlin, Heidelberg, 532-540.
Fallahi, A. & Arzhangi, S. (2012). Historical Bazaar Recovery after the 2003 Bam Earthquake, International Journal of Disaster Recovery and Business Continuity, 3, 13-20.
Fallahi, A. (2005). An introduction to the basic categories of reconstruction (myths and facts), Soffeh, 15 (1-2), 80-99. (In Persian)
Fallahi, A., Arzhangi, S. (2014). Continuity of Small Businesses in Resilient Urban Design after the 2003 Bam Earthquake, Soffeh, 24 (65), 95-112. (In Persian)
Green, R., Miles, S., Gulacsik, G. & Levy, J. (2008). Business recovery related to high-frequency natural hazard events. Quick Response Report, Natural Hazards Centre, 197, 1-12.
Huang, L., Wang, L. & Song, J. (2018). Post-Disaster Business Recovery and Sustainable Development: A Study of 2008 Wenchuan Earthquake, Sustainability, 10 (3), 1-22.
International Institute of Earthquake Engineering and Seismology (2017). Earthquake Report of 21 November 2017 in Sarpol zahab Kermanshah Province. (In Persian)
Iranmanesh, M. (2017). New Model in Humanitarian Aid; Employment Priority in Post-Emergency Aid, Tehran, Samadieh Publication. (In Persian)
Kemp, H. (2016). The Survival of Small Businesses in Northeastern Florida After a Natural Disaster, PhD Thesis in Business Administration, Walden University, College of Management and Technology.
Marshall, M. I. & Schrank, H. L. (2014). Small business disaster recovery: A research framework. Natural Hazards, 72 (2), 597-616.
McClure, D. L. (2000). Disaster recovery for small businesses. Central U.S. Earthquake Consortium Journal, 7 (1), 10.
Orhan, E. (2014). The role of lifeline losses in business continuity in the case of Adapazari, Turkey. Environmental Hazards, 13 (4), 298-312.
Powell, F. & Harding, A. (2009). Business recovery and the rebuilding of commercial Property. In Proceedings of'Shaken Up'a workshop on recovery following the Gisbourne Earthquake, (pp. 38-59). Wellington: Opus.
Roll-Hansen, N. (2009). Why the distiniction between basic (theoretical) and applied (practical) research is important in the politics of science. London School of Economics and Political Science, Contingency and Dissent in Science Project.
Rose, A. & Krausmann, E. (2013). An economic framework for the development of a resilience index for business recovery. International Journal of Disaster Risk Reduction, 5, 73-83.
Rose, A. & Lim, D. (2002). Business interruption losses from natural hazards: Conceptual and methodological issues in the case of the Northridge earthquake. Environmental Hazards, 4 (1), 1-14.
Rose, A. (2009). A framework for analyzing the total economic impacts of terrorist attacks and natural disasters. Journal of Homeland Security and Emergency Management, 6 (1), 1-27.
Rubin, C. B., Saperstein, M. D. & Barbee, D. G. (1985). Community Recovery from a Major Natural Disaster. Boulder: Institute of Behavioral Science, University of Colorado.
Short, J. C., Broberg, J. C., Cogliser, C. C. & Brigham, K. H. (2009). Construct Validation using Cumputer-aided Text Analysis (CATA) An Illustration Using Entrepreneurial Orientation, Organizational Research Methods, 13 (2), 320-347.
Sydnor, S., Niehm, L., Lee, Y., Marshall, M. & Schrank, H. (2017). Analysis of post-disaster damage and disruptive impacts on the operating status of small businesses after Hurricane Katrina. Natural Hazards, 85 (3), 1637-1663.
Tierney, K. J. & Webb, G. R. (2001). Business vulnerability to earthquakes and other disasters (Preliminary Paper No. 320). Newark: Disaster Research Center, University of Delaware.
Wasileski, G., Rodrigues, H., & Diaz, W. (2011). Business closure and relocation: A comparative analysis of the Loma Prieta earthquake and Hurricane Andrew. Disasters, 35 (1), 102-129.
Xiao, Y. & Van Zandt, Sh. (2012). Building community resiliency: Spatial links between household and business post-disaster return. Urban Studies Journal, 49 (11), 2523-2542.
Zhang, Y., Lindell, M. K. & Prater, C. S. (2009). Vulnerability of community businesses to environmental disasters. Disasters, 33 (1), 38-57.