کاربرد رویکرد مضرس در مدل سازی قیمت مسکن شهری در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه لرستان، خرّم‌آباد، ایران

2 دانش آموختة دکتری اقلیم شناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

مسکن جزء نیازهای اوّلیّه و اساسی زندگی فردی و اجتماعی انسان است. در اقتصاد توسعه، اهمّیّت مسکن به حدّی است که از جمله شاخص­های توسعه و توسعه­نیافتگی کشورها محسوب می­شود. این پژوهش، به منظور بررسی عملکرد و چگونگی تأثیر متغیّرهای کلان اقتصادی شامل درآمد سرانة خانوار، شاخص قیمت کلّ سهام، نرخ تورّم، قیمت مصرف­کنندة خانوار شهری و تعداد پروانه­های احداث ساختمان مسکونی در الگوی رفتاری قیمت مسکن در کشور با بهره­گیری از روش­های رگرسیونی ساده، چندمتغیّره و مضرس انجام شد. نتایج حاصل از رگرسیون خطّی ساده و چندمتغیّره نشان داد که به ترتیب وجود همبستگی سریالی مثبت و هم­خطّی چندگانه باعث پایین آمدن قابلیت و عدم اعتماد به این مدل­ها شده است. از سویی نتایج نشان داد که متغیّر پروانه­های مسکونی دارای رابطة خطّی معنی­داری با قیمت مسکن نیست و متغیّر نرخ تورّم تنها در صورت حذف دادة سال 1393 از رابطة خطّی معنی­دار با قیمت مسکن برخوردار می­شود. در ادامه با ترسیم نمودار مضرس در دامنة از 01/0 تا 52/0 مشخّص شد که ضرایب رگرسیونی مدل­های چندمتغیّره در عدد مضرس 08/0 و 1/0 پایدار می­شوند؛ بنابراین با اتّخاذ اعداد مضرس یادشده، مدل­های رگرسیونی با ضرایب رگرسیونی واقعی بازتولید و مشخّص شد که در یک مدل ترکیبی، متغیّرهای درآمد سرانة خانوار، قیمت مصرف‌کنندة خانوار شهری، نرخ تورّم و شاخص کلّ قیمت سهام به ترتیب با ضرایب بتای 349/0، 348/0، 288/0 و 0612/0 مقدار، در قیمت مسکن شهری ایران مؤثّر هستند. به طور کلّی، نتایج این مطالعه نشان داد که چون متغیّرهای کلان اقتصادی معمولاً از شرط تعامد برخوردار نبوده و دارای رابطة خطّی هستند؛ لذا، به منظور ارائة مدل­های واقعی­تر که از قابلیت برون­یابی مناسب برخوردار باشند، ضرورت دارد که از رگرسیون مضرس استفاده شود؛ چراکه روش حداقل مربعات در این موارد، برآوردهای غیرواقعی از ضرایب متغیّرهای رگرسیونی ارائه می­دهد.
 

کلیدواژه‌ها


اصلانی، پروانه؛ ایرانی، رضا (1394) نقش قیمت مسکن در مکانیسم انتقال سیاست پولی در اقتصادهای کوچک باز، اقتصاد مسکن، (54)، صص. 144-119.
چگنی، علی؛ قائدی، علی (1394) بررسی دلایل ایجاد دوره­های رونق و رکود در بخش مسکن با تأکید بر دورة رکودی سال­های 1392 تا 1394، اقتصاد مسکن، (54)، صص. 38-11.
خلیلی عراقی، سید منصور؛ مهرآرا، محسن؛ عظیمی، سید رضا (1391) بررسی عوامل مؤثّر بر قیمت مسکن در ایران با استفاده از داده­های ترکیبی، پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، 20 (63)، صص. 50-33.
سهیلی، کیومرث، فتاحی، شهرام؛ اویسی، بهمن (1393) بررسی عوامل مؤثّر بر نوسانات قیمت مسکن در شهر کرمانشاه، پژوهش­های رشد و توسعة پایدار (پژوهش­های اقتصادی)، 14 (2)، صص. 67-41.
شاهیوندی، احمد؛ محمدی، محمود؛ عباسی مزرعه­شاهی، اعظم (1393) بررسی وضعیّت مسکن بر اساس امکانات و تسهیلات اوّلیّه در استان­های ایران، برنامه­ریزی فضایی (جغرافیا)، 4 (4)، صص. 64-43.
عبده کلاهچی، محسن؛ رفعیان نجف­آبادی، محسن؛ دهقانی، مصطفی؛ میزاده، سید حسین (1393) تحلیل عوامل مؤثّر بر قیمت مسکن با استفاده از مدل تحلیل رگرسیون گام به گام (مطالعة موردی: محلّة فاطمی تهران)، اقتصاد و مدیریت شهری، 2(7)، صص. 80-69.
قادری، جعفر؛ اسلاملوئیان، کریم؛ اوجی مهر، سکینه (1390) بررسی عوامل مؤثّر بر سرمایه­گذاری مسکن در ایران، پژوهش­های اقتصادی، 11 (3)، صص. 70-47.
قلی­زاده، علی­اکبر؛ بختیاری­پور، سمیرا (1391) اثر اعتبارات بر قیمت مسکن در ایران، مطالعات اقتصادی کاربردی در ایران، 1 (3)، صص. 181-161.
کی­فرخی، ایمان؛ فرهمند، شکوفه (1395) تحلیل تأثیر عوامل مؤثّر بر قیمت مسکن (مطالعة موردی: شهر اصفهان)، اقتصاد شهری، 1 (2)، صص. 130-117.
Birkes, D., Dodge, Y. (1993) Alternative Methods of Regression, A Wiley-Interscience Publication JOHN WILEY & SONS, INC.
Hoerl, A. E., Kennard, R. W. (1970) Ridge Regression: Application to Nonorthogonal Problems, Technometrics, 12 (1), pp. 69-82.
Hu, J., Su, L., Jin, S., Wanjun, J. (2006) The Rise in House Prices in China: Bubbles or Fundamentals, Economics Bulletin, 3 (7), pp. 1-8.
Marqijardt, D. W. (1970) Generalized Inverses, Ridge Regression, Biased Linear Estimation, and Nonlinear Estimation, Technometrics, 12 (3), pp. 591-612.
Ott, H. (2014) Will Euroarea House Prices Sharply Decrease, Economic modeling, 42, pp. 116-127.
Rawlings, J. O., Pantula, S. G., Dickey, D. A. (1998) Applied Regression Analysis, Springer-Verlag New York, Inc.
Wang, Z.h., Zhang, Q. (2014) Fundemental Factors in the Housing Market of Chaina, Housing Economic, 25, pp.53-61.