ارزیابی مطلوبیت و نقش اکوسیستم کارآفرینی روستایی در استان آذربایجان غربی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی روستایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

بررسی محیط کارآفرینی و نقش آن در توسعة فعّالیّت‌های کارآفرینانه به دلیل تعیین‌کنندگی کارآفرینی در موفّقیّت اقتصادی یک کشور و شکل دادن به توزیع فضایی فعّالیّت‌های اقتصادی در قلمرو ملّی، امروزه از اهمّیّت زیادی برخوردار است. از این رو، هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیّت عملکرد اکوسیستم کارآفرینی روستایی در گام نخست و مشخّص کردن نقش هریک از زیرسیستمهای اکوسیستم کارآفرینی در بروز شرایط موجود در گام دوّم است. جمع‌آوری اطّلاعات، به روش کتابخانه‌ای و پیمایش میدانی (پرسشنامه و مشاهده) است و از آنجا که برای جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز از پرسشنامة دیدبان جهانی کارآفرینی استفاده شده است؛ لذا جامعة آماری پژوهش، شامل خبرگان محلّی (اعضای شوراهای اسلامی روستاها و دهیاران) است که در مجموع 3108 نفر را شامل می‌شوند که با استفاده از روش کوکران تعداد 341 نفر به عنوان نمونه با نمونه‌گیری طبقه‌بندی‌شده انتخاب شده‌اند. در گام نخست برای تحلیل اطّلاعات پرسشنامه‌ها از آزمون آماری t تک‌نمونه‌ای در محیط نرم‌افزار اس.پی.اس.اس. استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که از میان 12 زیرسیستم مورد بررسی، تنها دو زیرسیستم «متعادل بودن قوانین و مقرّرات» و «آموزش کارآفرینی در دانشگاه‌ها» با 95% اطمینان، نسبت به الگوی ملّی دارای شرایط مطلوب هستند؛ امّا در مقایسه با الگوی جهانی، هیچ‌یک از زیرسیستم‌ها، عملکرد مطلوبی ندارند. در گام دوّم، با استفاده از روش تحلیل عاملی در محیط نرم‌افزار لیزرل نقش هریک از زیرسیستم‌ها در بروز شرایط موجود مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که زیراکوسیستم‌های «زیرساخت‌های تجاری و قانونی» و «برنامه‌های دولت برای کارآفرینی» به ترتیب با 91 و 75%، بیشترین و زیراکوسیستم «هنجارهای اجتماعی» با 43% کمترین تأثیر را در عملکرد نامطلوب اکوسیستم کارآفرینی روستایی منطقه دارد.
 

کلیدواژه‌ها


آقاجانی، حسنعلی؛ خلیلی اسبوئی، صابر (1391) ارائة مدلی مفهومی از شاخص‌های GEM در کارآفرینی، کنفرانس کارآفرینی و مدیریت کسب و کارهای دانش‌بنیان، دانشگاه مازندران، صص. 20-1.
اسعدی، نرجس‎خاتون؛ حق‎پرست، فاطمه (1392) مطالعة تطبیقی آموزش‌های کارآفرینی در ایران و سایر کشورها و ارائة راهکارهای مؤثّر آموزش کارآفرینی به زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی، ماهنامة اجتماعی، اقتصادی، علمی و فرهنگی کار و جامعه، 162، صص. 56-44.
الوانی، مهدی؛ مقیمی، سیدمحمد؛ آذر، عادل؛ رحمتی، محمدحسین (1390) خطّ مشی‌گذاری در نظام آموزش کارآفرینی ایران، ماهنامة کار و جامعه، 140، صص. 30-4.
تقدیسی، احمد؛ هاشمی، صدیقه؛ هاشمی، محمدمهدی (1394) تحلیل عوامل مؤثّر در زمینه‌های توسعة کارآفرینی نواحی روستایی، جغرافیا و مطالعات محیطی، 4 (14)، صص. 98-83.‎
داوری، علی؛ سفیدبری، لیلا؛ باقرصاد، وجیهه (1396) عوامل اکوسیستم کارآفرینی ایران بر اساس مدل آیزنبرگ، توسعة کارآفرینی، 10 (1)، صص. 120-100.
دفتر دیدبان جهانی کارآفرینی (1393) ارزیابی شاخص‎های کارآفرینی در ایران بر اساس مدل دیدبان جهانی کارآفرینی (نتایج برنامة 2014)، مؤسّسة کار و تأمین اجتماعی.
رضوانی، محمدرضا؛ نجارزاده، محمد (1387) بررسی و تحلیل زمینه‎های کارآفرینی روستاییان در فرایند توسعة نواحی روستایی، توسعة کارآفرینی، 1 (2)، صص. 182-161.
ریاحی، پریسا؛ امیری، معصومه؛ صادقی، سولماز؛ خدامی، ملیحه (1396) بررسی وضعیّت اکوسیستم کارآفرینی در ایران، مدیریت بازار کار ایران، 1 (12)، صص. 109-85.
قمبرعلی، رضوان؛ آگهی، حسین؛ علی‌بیگی، امیرحسین؛ زرافشانی، کیومرث (1393) راهبرد اکوسیستم کارآفرینی: پارادایم جدید توسعة کارآفرینی، نشریة کارآفرینی کشاورزی، 1 (3)، صص. 38-21.
قنبری، رضوان؛ آگهی، حسین؛ علی‎بیگی، امیرحسین؛ زرافشانی، کیومرث (1395) واکاوی محتوای سیاست‎ها در تطابق با ابعاد اکوسیستم کارآفرینی، توسعة کارآفرینی، 9 (1)، صص. 58-39.
کردنائیج، اسدالله؛ زالی، محمدرضا؛ بهامین، ماجد (1392) راهکارهای ساختاری توسعة کارآفرینی در ایران، نشریة توسعة کارآفرینی، 6 (2)، صص. 114-95.‎
کریمی، سعید (1393) کارآفرینی روستایی: چالش‌ها و فرصت‌ها، کارآفرینی در کشاورزی، 1 (3)، صص. 119-101.
ولائی، محمد؛ عبدالهی، عبدالله؛ منافی آذر، رضا؛ صفری، نوید (1394) تحلیل عوامل مؤثّر بر توسعة پایدار روستایی با تأکید بر کارآفرینی (مطالعة موردی: دهستان مرحمت‌آباد شمالی-شهرستان میاندوآب)، برنامه‌ریزی منطقه‌ای، 5 (19)، صص. 162-149.
Bernardez, M., Mead, M. (2009) The Power of Entrepreneurial Ecosystems: Extracting “Booms” from “Bust”, Social and Organizational Performace Review: Concepts and Research, 2 (2), pp. 12-45.
Bosma, N., Acs, Z. J., Autio, E., Coduras, A., Levie, J. (2012) A Report on the Design, Data and Quality Control of the Global Entrepreneurship Monitor, Global Entrepreneurship Monitor, pp. 1-95.
Entezari, Y. (2015) Building Knowledge-Based Entrepreneurship Ecosystems: Case of Iran. Procedia, Social and Behavioral Sciences, 195, pp. 1206-1215.
Faggio, G., Silva, O. (2014) Self-Employment and Entrepreneurship in Urban and Rural Labour Markets, Urban Economics, 84, pp. 67-85.
Fernández, M. T., Blanco Jiménez, F. J., Cuadrado Roura, J. R. (2015) Business Incubation: Innovative Services in an Entrepreneurship Ecosystem, The Service Industries Journal, 35 (14), pp. 783-800.
Fuerlinger, G., Fandl, U., Funke, T. (2015) The Role of the State in the Entrepreneurship Ecosystem: Insights from Germany, Triple Helix, 2 (1), pp. 1-26.
Heilig, K., Gerhard, M. (2002) European Rural Development, International Institute for Applied Systems Analysis, Luxemburg, Austria.
Isenberg, D. (2010) How to Start an Entrepreneurial Revolution, Harvard Business Review, 88 (6), pp. 40-50.
Isenberg, D. (2011) The Entrepreneurship Ecosystem Strategy as a New Paradigm for Economic Policy: Principles for Cultivating Entrepreneurship, Institute of International European Affairs, Dublin, Ireland.
Mason, C., Brown, R. (2014, A) Entrepreneurial Ecosystems and Growth Oriented Entrepreneurship, Final Report to OECD, Paris. 30 (1), pp. 77-102.
Mason, C., Brown, R. (2014, B) Entrepreneurial Ecosystems and Growth Oriented Entrepreneurship; Background Paper Prepared for the Workshop Organised by the OECD LEED Programme and the Dutch Ministry of Economic Affairs on; The Hague, Netherlands. pp. 1-29.
Nadgrodkiewicz, A. (2013) Building Entrepreneurship Ecosystems. Economic Reform Features Services, Center for International Private Enterprise, pp. 18-21.
Ng, R. K. W. (2015) An Empirical Analysis of the Singapore Entrepreneurship Ecosystem: A Case Study For BRIC Economies to Ponder. In Entrepreneurial Ecosystem, pp. 57-89.
Regele, M. D., Neck, H. M. (2012) The Entrepreneurship Education Subecosystem in the United States: Opportunities to Increase Entrepreneurial Activity, Business and Entrepreneurship, 23 (2), pp. 25-47.
Rubio-Bañón, A., Esteban-Lloret, N. (2016) Cultural Factors and Gender Role in Female Entrepreneurship, Suma de Negocios, 7 (15), pp. 9-17.
Schillo, R. S., Persaud, A., Jin, M. (2016) Entrepreneurial Readiness in the Context of National Systems of Entrepreneurship, Small Business Economics, 46 (4), pp. 619-637.
Suresh, J., Ramraj, R. (2012) Entrepreneurial Ecosystem: Case Study on the Influence of Environmental Factors on Entrepreneurial Success, European Journal of Business and Management, 4 (16), pp. 95-101.
Zamberi Ahmad, S., Xavier, S. R. (2012) Entrepreneurial Environments and Growth: Evidence from Malaysia GEM data, Chinese Entrepreneurship, 4 (1), pp. 50-69.
Zhao, X. (2011). The Causes and Countermeasures of Chinese Graduate Entrepreneurship Dilemma: Based on the Analysis of Entrepreneurship Cases and Entrepreneurial Climate, Chinese Entrepreneurship, 3 (3), pp. 215-227.