شناسایی چهارچوب نظری رویکردهای ساختاری و نهادی مدیریت بحران اجتماع‎محور با استفاده از روش فراترکیب

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسندگان

گروه جغرافیا و برنامه‎ریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

چکیده

در عصر جدید بحران‌های مختلف بر عرصة زندگی جوامع سایه افکنده است. در حقیقت، امـــروزه هیچ جامعه‎ای نمی‎تواند مصون از بحران و پیامدهای کوتاه و بلندمدت آن باشد. مدیریت خطر بحران اجتماع‎محور تحت عنوان روشی جدید در مدیریت بحران باهدف مشارکت تمام افراد جامعه به کار می‎رود و یکی از رویکردهای نوین در عرصه مخاطرات می‎باشد. در این نگرش کاهش خطر بحران یک هدف است و راهبرد اصلی آن ارتقا ظرفیت‎ها و منابع گروه‎های آسیب‎پذیر اجتماع و کاهش آسیب‎پذیری آن‎ها در مقابله با بحران‎های آینده می‎باشد. رویکردهای فرعی مدیریت بحران اجتماع‎محور؛ شامل رویکرد ساختاری و رویکرد نهادی می‎باشد. رویکرد ساختاری به ساختارهای اجتماعی - اقتصادی تأکید دارد و مدل برنامه‎ریزی آن حمایتی است. رویکرد نهادی بر اساس مفهوم تاب‎آوری شکل‌گرفته و مدل برنامه‎ریزی آن همیارانه می‎باشد. در این پژوهش، جهت یافتن، شناسایی و استخراج مؤلفه‎های اصلی مدیریت بحران اجتماع‎محور از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قیاسی و با بهره‎گیری از روش فراترکیب از طریق مطالعات کتابخانه‎ای استفاده شده است و هدف از آن دسته‎بندی مؤلفه‌ها و عوامل رویکردهای فرعی مدیریت بحران اجتماع‎محور تحت عنوان رویکرد ساختاری و رویکرد نهادی می‎باشد. برای این منظور، مؤلفه‌ها و عوامل رویکردهای فرعی مدیریت بحران اجتماع‎محور شناسایی شده و سپس توسط نرم‎افزار MAXQDA طبقه‌بندی گردیده است. جامعه آماری تحقیق متشکل از مقالات علمی‌پژوهشی چاپ شده در پایگاه‎های داده، نشریه‎های داخلی و خارجی مرتبط با موضوع پژوهش، از سال 2000 تا 2020 می‎باشد. بر اساس نتایج مجموعاً 569 کد در محیط نرم‎افزار شناسایی شد که از آن تعداد 324 کد مربوط به مولفه‎های رویکرد ساختاری و 245 کد مربوط به مولفه‎های رویکرد نهادی مدیریت بحران اجتماع‎محور می‎باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اخوان، پیمان؛ درویش‌زاده، مرضیه (1390). ارائة چارچوب مدیریت بحران مبتنی بر مکاتب فکری مدیریت دانش ایرل در بحران زلزله. پژوهشنامة پردازش و مدیریت اطلاعات، 27(1)، 143-170. https://jipm.irandoc.ac.ir/article_699107.html? lang=fa
آزاده، سیدرضا؛ زارع، ملیحه (1395). تحلیل توان‎ها و محدودیت‎های محیطی با تحلیلی بر لرزه‎خیزی نحوه استقرار مراکز جمعیتی استان زنجان. مطالعات برنامهریزی سکونتگاههای انسانی، 11(35)، 131-141. https://jshsp.rasht.iau.ir/article_525318. html?lang=fa
اسفندیاری، فریبا؛ غفاری گیلانده، عطا؛ لطفی، خداداد (1393). بررسی توان لرزه‎زایی گسل‌ها و برآورد تلفات انسانی ناشی از زلزله در مناطق شهری مطالعه موردی: (شهر اردبیل). پژوهش‎های ژئومورفولوژی کمی، 2(4)، 17-36. https://www. geomorphologyjournal.ir/article_77928.html
اصلانی، فرشته؛ اسدی، سعیده؛ شرفی، علی؛ کاکاوند، یاشل (1399). بررسی تأثیر ابعاد بازسازی محلات بر التیام پیامدهای اجتماعی روانی، پس از زلزله 1382 بم. فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، 10(2)، 125-115. http://dpmk.ir/article-1-320-fa.html
امان‎پور، سعید؛ محمدی ده‎چشمه، مصطفی؛ علیزاده، مهدی (1395). ارزیابی آسیب‎پذیری زیرساختهای شهری کوهدشت با رویکرد پدافندغیرعامل. آمایش سرزمین، 8(1)، 133-154. doi:10.22059/jtcp.2016.59145
امیدعلی، اسماعیل؛ تقوایی، مسعود؛ بیدرام، رسول (1393). بهسازی بافت‎های فرسوده شهری با رویکرد مدیریت بحران زلزله. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 29(3)، 165-178. http://georesearch.ir/article-1-353-fa.html
امینی، الهام؛ حبیب، فرح؛ مجتهدزاده، غلامحسین (1389). برنامه‎ریزی کاربری زمین و مدیریت بحران زمین‎لرزه. مجله علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 12(3)، 161-174. https://jest.srbiau.ac.ir/article_154.html
باباخانی، فرهاد؛ یزدانی نسب، محمد؛ نوری، مهدی (1392). بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت نیروهای داوطلب مردمی در زمان بحران. دوفصلنامه مدیریت بحران، 2(2)، 5-13. https://www.joem.ir/article_5599.html?lang=fa
برغمدی، هادی (1387). تأثیر تخریب محله غربت بر سرمایه اجتماعی اهالی محله خاک سفید. رفاه اجتماعی، 7(28)، 283-263. http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-2039-fa.html
بزی، خدارحم؛ معمری، ابراهیم (1396). تبیین و تحلیل نابرابری‎های خدمات توسعه سلامت و بهداشت با استفاده از روش‌های تصمیم‎گیری چندمعیاره (نمونه موردی: استان گلستان). جغرافیا و توسعه، 15(49)، 97-116. doi: 10.22111/gdij.2017.3454
پودینه، محمد؛ میری، غلامرضا؛ انوری، محمودرضا (1401). واسنجی جایگاه سازمان‎های مدیریت بحران در افزایش تاب‎آوری شهری (مطالعه موردی: شهر زابل). دوفصلنامه مدیریت بحران، 11(1)، 129-140. https://www.joem.ir/article_251426. html
پوراحمد، احمد؛ دیوسالار، اسدالله؛ مهدوی، پروانه؛ غلامرضایی، زهرا (1393). برنامه‎ریزی پیشگیری از صدمات سانحه زلزله در شهر سراب. نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 1(3)، 45-57. http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2347-fa.html
پورطاهری، مهدی؛ پریشان، مجید؛ رکن‎الدین افتخاری، عبدالرضا؛ عسگری، علی (1390). سنجش و ارزیابی مؤلفه‎های مبنایی مدیریت ریسک زلزله مطالعة موردی: مناطق روستایی شهرستان قزوین. پژوهشهای روستایی، 2(1)، 115-150. https://jrur.ut.ac. ir/article_22752.html?lang=fa
پورعاشور، مهدی (1390). بررسی تأثیر نظام مدیریت محلهای در شهرداری منطقه 7 تهران با مشارکت شهروندی. پایان‎نامه کارشناسی ارشد حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.
پیران، پرویز؛ رفیعیان، مجتبی؛ رضایی، میثم؛ دهقان، هما (1395). ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ اﻳﺠﺎد ﻧﻬﺎدﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﺤﻼت (ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮردی: ﻣﺤﻼت واﻗﻊ در ﺷﻬﺮ ﻓﺮدوﺳﻴﻪ- شهرستان ﺷﻬﺮﻳﺎر). پژوهش و برنامهریزی شهری، 7(25)، 1-22. https://jupm.marvdasht.iau.ir/article_1954.html?lang=fa
پیشگاهی‎فر، زهرا؛ اقبالی، ناصر؛ فرجی‎راد، عبدالرضا؛ بیگ بابایی، بشیر (1393). سیستم اطلاعات جغرافیایی و نقش آن در مکان‎یابی مناطق مخاطره‎آمیز شهری برای استفاده در مدیریت بحران (مطالعه موردی: منطقه 8 شهرداری تبریز). فضای جغرافیایی، 12(37)، 183-200.http://geographical-space.iau-ahar.ac.ir/article-1-1320-fa.html  
جعفری، مصطفی؛ ابن‎رسول، سیداصغر؛ دیده‎ور، فاطمه (1385). نقش مدیریت دانش و فناوری اطلاعات در مدیریت ریسک پروژه. نشریه بینالمللی علوم مهندسی، 17(5)، 31-37. https://www.sid.ir/paper/65811/fa
جهانگیری، کتایون؛ طبیبی، سید جمال‎الدین؛ ملکی، محمدرضا؛ علمداری، شهرام (1387). بررسى تطبیقى مدیریت جامعه‎محور بلایا در کشورهاى منتخب و ارائه الگویى براى ایران. فصلنامه پایش، 8(1)، 49-57. http://payeshjournal.ir/article-1-633-fa.html
حاجی‎پور، بهمن؛ موتمنی، علیرضا؛ طیبی ابوالحسنی، سید امیرحسین (1395). فراترکیب عوامل موفقیت تجاری‌سازی محصولات با فناوری پیشرفته. فصلنامه مدیریت نوآوری، 5(4)، 19-54. https://www.nowavari.ir/article_46945.html
حاجی‎پور، خلیل (1385). «برنامه‎ریزی محله مبنا» رهیافتی کارآمد در مدیریت شهری پایدار. هنرهای زیبا، 1(26)، 37-46. https://journals.ut.ac.ir/article_12319.html
حبیب پور گتابی، کرم؛ کاری جعفری، بهزاد (1398). مطالعۀ جایگاه سازمان‎های مردم‎نهاد در مدیریت بحران شهر تهران. مجلۀ مطالعات اجتماعی ایران، 13(2)، 29-54. doi: 10.22034/jss.2019.43299
حبیبی، کیومرث؛ سرکارگر اردکانی، علی؛ یوسفی، زاهد؛ صفدرنژاد، مجتبی (1391). پیاده‎سازی الگوریتم‎های سلسله‌مراتبی فازی جهت تعیین آسیب‎پذیری چند عامله هسته مرکزی شهرها (مطالعه موردی: منطقه 1 تهران). دوفصلنامه علمی‌پژوهشی مدیریت بحران، 1(2)، 67-76. https://www.joem.ir/article_2782.html
حسینی، زهرا؛ علوی، اکبر؛ حسن‎زاده، رضا؛ دهقانی، مژگان (1393). تحلیلی بر آسیب‎پذیری لرزه‎ای و شبیه‎سازی آن در مدیریت بحران (مطالعه موردی: ناحیه 13 شهر کرمان). فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 29(4)، 147-164. http://georesearch.ir/ article-1-329-fa.html
حسینی، سید هادی؛ قدرتی، حسین؛ میره، محمد؛ زنگنه، یعقوب (1392). پایداری شهری بر بنیان توسعه مشارکت شهروندی (مطالعه موردی: شهر سبزوار). جغرافیا و پایداری محیط، 3(6)، 41-66. https://ges.razi.ac.ir/article_206.html
حشمتی جدید، مهدی؛ سلیمانی مهرجانی، محمد؛ زنگانه، احمد؛ پریزادی، طاهر (1399). تبیین نقش ظرفیت نهادی در ارتقای تاب‎آوری شهری در بحران‎های زیست‌محیطی. مجله سیاست دفاعی، 28(111)، 1-28. https://dpj.ihu.ac.ir/article_ 205774.html
حقوقی، آرزو؛ طبائیان، سیده مرضیه؛ شهنام‎نیا، علیرضا (1397). بررسی تطبیقی ساختار مراکز مدیریت بحران در ایران و آمریکا. کنفرانس عمران، معماری و شهرسازی کشورهای جهان اسلام، تبریز. https://civilica.com/doc/775514
حقیقت، سید صادق (1387). روش‌شناسی علوم سیاسی. قم: انتشارات دانشگاه مفید.
حیدری، ساربان، وکیل؛ باختر، سهیلا؛ طالعی حور، وحید (1395). ارزیابی و تأثیر مؤلفه‎های سرمایه‎ اجتماعی بر توانمندسازی زنان روستایی (مطالعه‎ موردی دهستان شیان اسلام‎آباد غرب). زن و جامعه، 7(4)، 23-50. https://jzvj.marvdasht.iau.ir/ article_2265.html
خدابنده‎لو، آزاده؛ علیدوستی، علی (1394). طراحی ساختار اجرایی عملیات مدیریت بحران در مراکز و سازمان‌های مختلف. فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، 5(1)، 58-68. http://dpmk.ir/article-1-65-fa.html
داداش‎پور، هاشم؛ عادلی، زینب (1394). سنجش ظرفیت‎های تاب‎آور در مجموعه شهری قزوین. فصلنامه علمی‌پژوهشی مدیریت بحران، 4(8)، 73-84. https://www.joem.ir/article_18579.html
دادپور، سارا (1391). راهکارهای افزایش سرمایه اجتماعی در مقیاس خرد در انطباق با اهداف طراحی شهری. ماهنامه طاق، (62 و 63)، 35-32. https://nezammohandesi.ir/uploads/TAAGH_62-63.pdf
درابک، توماس ای؛ هواتمر، جرالد جی (1383). مدیریت بحران: اصول و راهنمای عملی دولتهای محلی. ترجمه مرکز مطالعات و برنامه‎ریزی شهر تهران، تهران، انتشارات شرکت پردازش و برنامه‎ریزی شهری.
رشنودی، اصغر؛ سلطانی، مرتضی؛ کردنائیج، اسداله؛ حمیدی‎زاده، علی (1398). طراحی چارچوب رقابت‎پذیری مناطق آزاد تجاری - صنعتی در سطح بین‎المللی با رویکرد فراترکیب. مجله علوم و فنون دریایی، 18(3)، 14-42. doi: 10.22113/jmst.2019.164117.2245
رضایی، محمدرضا (1392). ارزیابى تاب‎آورى اقتصادى و نهادى جوامع شهرى در برابر سوانح طبیعى (مطالعه موردی: زلزله محله‎هاى شهر تهران). دوفصلنامه علمى و تحقیقى مدیریت بحران، 2(3)، 25-36. https://www.joem.ir/article_3780.html
رضایی، محمدرضا؛ صفرپور، میثم؛ کمانداری، محسن (1393). بررسی و تحلیل تناسب کاربری اراضی شهری با شریان‎های ارتباطی، نمونه موردی: بیمارستان‎های منطقه دو کلان‎شهر تبریز. ششمین کنفرانس ملی برنامهریزی و مدیریت شهری با تاکید بر مولفههای شهر اسلامی، مشهد. https://civilica.com/doc/349641/certificate/print/
رضوانی، محمدرضا؛ احدی، علی (1388). مکان و نقش فرهنگ در شکل‎گیری هویت مکانی. فصلنامه مطالعات فرهنگ- ارتباطات، 10(6)، 68-45. https://www.jccs.ir/article_3464.html
رفیعی، هادی؛ شاهنوشی، ناصر؛ رهنما، محمدرحیم (1392). بررسی و رتبه‎بندی مناطق شهری از نظر مشارکت شهروندان در تفکیک از مبدأ زباله با استفاده از برنامه‎ریزی چندمعیاره: مطالعه موردی شهر مشهد. فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 28(2)، 214-195. https://georesearch.ir/article-1-485-fa.html
رفیعیان، مجتبی؛ رضایی، محمدرضا؛ عسگری، علی؛ پرهیزکار، اکبر؛ شایان، سیاوش (1390). تبیین مفهومی تاب‎آوری و برنامه‎ریزی و شاخص‎سازی آن در مدیریت سوانح اجتماع‎محور. برنامهریزی و آمایش فضا، 15(4) 19-41. https://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-9255-fa.html
رفیعیان، مجتبی؛ مطهری، زینب‎السادات (1391). طراحی مدلی برای مطالعه رویکرد مدیریت ریسک بحران اجتماع‎محور مطالعه موردی طرح دوام(داوطلبین وا کنش اضطراری محلات). دوفصلنامه مدیریت بحران، 1(1). 5-12. https://www.joem.ir/ article_1402.html
رکن‎الدین افتخاری، عبدالرضا؛ سجاسی قیداری، حمدالله؛ عینالی، جمشید (1386). نگرشی نو به مدیریت روستایی با تاکید بر نهادهای تاثیرگذار. فصلنامه روستا و توسعه، 10(2)، 1-30. http://rvt.agri-peri.ac.ir/article_59305.html?lang=fa
رمضانزاده لسبوئی، مهدی؛ بدری، سید علی (1393). تبیین ساختارهای اجتماعی- اقتصادی تاب‎آوری جوامع محلی در برابر بلایای طبیعی با تأکید بر سیلاب در حوضه گردشگری چشمه کلیله تنکابن و سرد آبرود کلاردشت. فصلنامه علمی - پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، 12(40)، 109-131. https://mag.iga.ir/article_253525.html
رنجبر، محسن؛ حمزه نیسانی، مریم (1393). ارزیابی میزان آسیب‎پذیری معابر شهری و شبکه‎های ارتباطی منطقه 10 تهران براساس اصول پدافند غیرعامل و با استفاده از روش کارور. فصلنامه جغرافیای طبیعی، 7(26)، 99-120. https://jopg.larestan.iau .ir/article_513160.html
رهنما، محمدرحیم؛ رضوی، محمد محسن (1391). بررسی تأثیر حس تعلق مکانی بر سرمایه اجتماعی و مشارکت در محلات شهر مشهد. نشریه هنرهای زیبا، معماری و شهرسازی، 17(2)، 29- 36. doi: 10.22059/jfaup.2012.30157
زنگنه شهرکی، سعید؛ گلین شریف ادینی، جواد؛ حسن‎زاده، داوود؛ سالاری مقدم، زهرا (1393). تحلیل فضایی کیفیت زندگی در سکونتگاه‎های غیر رسمی منطقه کلان‎شهری تهران (مطالعه موردی: اسلام‎آباد صالح‎آباد). پژوهشهای جغرافیای انسانی، 46(1)، 177-196. doi: 10.22059/jhgr. 2014.50599
زیاری، کرامت اله؛ زندوی، سیدمجدالدین؛ آقاجانی، محمد؛ مقدم، محمد (1388). بررسی مشارکت شهروندی و نقش آن در مدیریت شهری شهرهای کوچک (نمونه موردی: شهرهای گله‎دار, ورزنه و هیدج). جغرافیا و توسعه ناحیهای، 7(13)، 235-211. https://jgrd.um.ac.ir/article_26760.html
سالم قهفرخی، امین؛ رضایی، سیدرضا؛ رستمی، محسن؛ علیخواه، ساهره (1399). جایگاه تاب‎آوری سازمانی در مدیریت بحران‎ها و فجایع گردشگری. پژوهشهای گردشگری و توسعه پایدار، 3(1)، 25-40. http://trsd.ir/post.aspx?id=648
سجاسی قیداری، حمدالله؛ صادقلو، طاهره؛ رئیسی، اسلام (1393). سنجش سطح دانش مدیریت بحران مدیران محلی روستایی با تأکید بر زلزله مطالعة موردی، دهستان گشت، شهرستان سراوان. پژوهشهای روستایی، 5(3)، 541-564. doi: 10.22059/jrur. 2014.53180
سرمست، بهرام؛ متوسلی، محمد مهدی (1389). بررسی و تحلیل نقش مقیاس شهر در میزان حس تعلق مکانی. مدیریت شهری، (26)، 146-133. http://sam-shahr.ir/?page_id=296
سواری، مسلم؛ اسکندری دامنه، حامد (1398). نقش مدیریت مشارکتی در توانمندسازی جوامع محلی در مقابله با خشکسالی در جنوب استان کرمان. برنامهریزی و آمایش فضا، 23(2)، 125-171. http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-29527-fa.html
شیانی، ملیحه (1384). شهروندی و مشارکت در نظام جامع رفاه و تأمین اجتماعی. فصلنامه حقوق تأمین اجتماعی، 1(1)، 32-19. https://refahj.uswr.ac.ir/browse.php?a_id=1749&sid=1&slc_lang=fa
شریفی‎کیا، محمد (1391). تعیین میزان و دامنه فرونشست زمین به کمک روش تداخل سنجی راداری در دشت نوق - بهرمان. برنامهریزی آمایش فضا، 16(3)، 55-77. https://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-5076-fa.html
طالقانی، محمد؛ سلیمی‎نیا، احسان (1397). ظرفیت‎سازی جوامع به عنوان ابزاری برای توسعه پایدار گردشگری. مطالعات مدیریت و کارآفرینی، 4(1)، 144-154. https://irijournals.com/journals/management/v4-i1-1-spring97/
ظفری، حسین؛ ویسی، رضا (1390). واکاوی عوامل مؤثر بر جلب مشارکت مردمی به‌منظور کاهش ریسک سوانح طبیعی. مسکن و محیط روستا، 30(135)، 120-105. http://jhre.ir/browse.php?a_code=A-10-51-2&sid=1&slc_lang=fa
عابدی، قدرت اله (1377). بررسی بلایای طبیعی و نقش آن در توسعه پایداری با تأکید بر ایران. نشریه اطلاعات جغرافیایی (سپهر)، 7(28)، 52-64. https://www.sepehr.org/article_29112.html?lang=fa
عبداللهی، مجید (1391). مدیریت بحران در نواحی شهری. تهران، انتشارات سازمان شهرداری‎ها و دهیاری‎های کشور.
عزیزپور، ملکه؛ زنگی‎آبادی، علی؛ اسماعیلیان، زهرا (1390). اولویت‎بندی عوامل مؤثر در مدیریت بحران شهری در برابر بلایای طبیعی (مطالعه موردی سازمان‌های مرتبط با بحران شهر اصفهان). مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی، 22(3)، 124-107. https://gep.ui.ac.ir/article_18509.html
عزیزی، محمدمهدی؛ همافر، میلاد (1391). آسیب‎شناسی لرزه‎ای معابر شهری، مطالعه موردی: محله کارمندان کرج. نشریه هنرهای زیبا، معماری و شهرسازی، 17(3)، 5-15. doi: 10.22059/jfaup.2012.30369
عموزاد خلیلی، سجاد؛ رشیدی، احمد؛ پیردشتی، حسین (1397). بررسى نقش مشارکت مردمى در بهبود عملکرد مدیریت بحران فضاى شهرى و عوامل مؤثر بر آن از منظر نظریه مشارکت اجتماعى راجرز در شهر بهشهر. فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، 8 (3)، 255-268. http://dpmk.ir/article-1-200-fa.html
عوض‎پور، لیلا؛ قربانی، مهدی؛ عرفان‎زاده، رضا (1396). تحلیل موقعیت کنشگران و سرمایه اجتماعی ذی‎نفعان در راستای مدیریت مشارکتی سیستم‎های اجتماعی- اکولوژیک (مطالعه موردی: روستای حق‎الخواجه شهرستان میامی، استان سمنان). مرتع و آبخیزداری(منابع طبیعی ایران)، 70(2)، 435-448. doi: 10.22059/jrwm.2017.214975.1045
عینالی، جمشید؛ فرهانی، حسین؛ جعفری، نسرین (1392). ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در کاهش اثرات سانحه زلزله در دهستان سجارود. شهرستان خدابنده. نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 14(32)، 93-115. https://system.khu.ac.ir/ jgs/article-1-1831-fa.html&sw=
فرقانی، محمدعلی؛ دربندی، سمانه (1394). ارزیابی عوامل موثر در انتخاب مکان‎های اسکان موقت پس از زلزله با استفاده از GIS و تکنیک AHP (مطالعه موردی: منطقه 4 کرمان). امداد و نجات، 7(2)، 54-80. https://jorar.ir/article-1-220-fa.html
فلاحت، محمدصادق (1385). مفهوم حس مکان و عوامل شکل دهنده آن. نشریه هنرهای زیبا، 1 (26)، 57-66. https://journals.ut.ac.ir/article_12321.html
فیروزپور، آرمین؛ دارایی، مسعود؛ سعدآبادی، علی‎اصغر (1395). الگوسازی رابطه میان رویکرد قابلیت و رویکرد اجتماع‎محور مدیریت بحران. فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، 8(25)، 1-9. https://ums.srbiau.ac.ir/article_9403.html
قاسمی، وحید؛ نگینی، سمیه (1389). بررسی تأثیر بافت محلات بر هویت اجتماعی، با تأکید بر هویت محله‎ای در شهر اصفهان. مطالعالعات و پژوهشهای شهری و منطقهای، 2(7)، 113-136. https://urs.ui.ac.ir/article_19976.html
قربانی، مهدی؛ عوض‎پور، لیلا؛ رحیمی، مجید؛ موسوی، هما؛ اسماعیلی، بهناز (1387). تحلیل سرمایه اجتماعی در راستای مدیریت مشارکتی مناطق خشک. تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 25(2)، 378-387. doi: 10.22092/ijrdr.2018.116849
قنبری، ابوالفضل؛ سالکی ملکی، محمدعلی؛ قاسمی، معصومه (1395). ارزیابی میزان آسیب‎پذیری شبکه معابر زمین‎لرزه (نمونه موردی: شهرک باغمیشه تبریز). نشریه جغرافیا و مخاطرات محیطی، 5 (18)، 1-15. doi: 10.22067/geo.v5i2.15934
کریمی، خدیجه؛ تقی‎لو، علی‎اکبر(1399). مدیریت بحران اجتماع‎محور راهى به سوى توسعه پایدار. فصلنامه دانش پیشگیرى و مدیریت بحران، 10(1)، 59-73. http://dpmk.ir/browse.php?a_code=A-10-26-4&sid=1&slc_lang=fa
کمالی، یحیی؛ جلال میرزایی (1396). مقایسۀ ساختار مدیریت بحران در ایران، ژاپن، هند و ترکیه. فصلنامۀ مطالعات راهبردی سیاست‎‎گذاری عمومی، 7(25)، 269-245. https://sspp.iranjournals.ir/article_29735.html
مبارکی، امید؛ لاله‎پور، منیژه؛ افضلی گروه، زهرا (1396). ارزیابی و تحلیل ابعاد و مؤلفه‎های تاب‎آوری شهر کرمان. مجله جغرافیا و توسعه، 15(47) 12-29.  doi: 10.22111/gdij.2017.3185
محقق، مصطفی (1391). رویکردهای نوین در مدیریت بحران و کاهش خطرپذیری بلایا. مجله امداد و نجات، 4(3)، 110-107. https://jorar.ir/article-1-134-fa.html
محمدصالحی، زینب؛ شیخی، حجت؛ رحیمیون، علی‎اصغر (1392). بهسازی کالبدی- محیطی بافت مرکزی شهر با رویکرد توسعه شهری پایدار، مطالعه موردی: بافت مرکزی شهر خرم‎آباد. فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات شهری، 2(7)، 73-88. https://urbstudies.uok.ac.ir/article_5949.html
محمدیان، محمد؛ شهسواری، هادی، (1397). بررسی فرهنگ سازمانی یک سازمان با رویکرد نهادی. پژوهشهای مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، 10(4)، 217-232. https://hrmj.ihu.ac.ir/article_204322.html
محمدی کاظم‎آبادی، لیلا؛ خانی‎زاده، محمدعلی؛ پوراحمد، احمد (1399). سنجش و ارزیابی میزان تاب‎آوری جوامع شهری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیط زیستی (مطالعه موردی: شهر شیراز). علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 22(8)، 307-297. doi: 10.22034/jest.2021.35212.4227
مطهری، زینب‎السادات؛ رفیعیان، مجتبی (1395). تبیین مدلی به منظور ارتقاء مدیریت خطر بحران با رویکرد اجتماع محور (نمونه موردی یکی از اجتماعات محلی تهران). معماری و شهرسازی آرمانشهر، (17)، 389-401. https://www.armanshahr journal.com/article_44644.html
مطیعی لنگرودی، سیدحسن؛ قدیری معصوم، مجتبی؛ اسکندری چوبقلو، حافظ؛ طورانی، علی؛ خسروی مهر، حمیده (1394). بررسی نقش مدیریت مشارکتی در کاهش آثار سیل (مطالعه موردی: روستاهای حوضه رودخانه زنگمار ماکو). نشریه جغرافیا و برنامهریزی، 19(51)، 311-339. https://geoplanning.tabrizu.ac.ir/article_3451_0.html?lang=fa
مقیمی، ابراهیم (1393). دانش مخاطرات(برای زندگی با کیفیت بهتر و محیط پایدارتر). انتشارات دانشگاه تهران.
مقیمی، ساجده؛ منصفی پراپری، دانیال (1398). مکانیابی فضای مناسب برای اسکان موقت زلزله‎زدگان با استفاده از تحلیل سلسله‎مراتبی و ترکیب خطی وزنی بر مبنای GIS (نمونه موردی: شهر شاهرود). نشریه تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 6(1)، 71-94. https://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2865-fa.html
منوریان، عباس؛ نرگسیان، عباس؛ فتاحی، مهدی؛ واثق، بهاره (1389). ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ پاسخگوﻳﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ، ﻣﺸﺎرﻛﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ و اﻋﺘﻤﺎد ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی دوﻟﺘﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ 22گاﻧﻪ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮان. پژوهشهای مدیریت در ایران، 14(3)، 252-274. https://mri. modares.ac.ir/article_125.html?lang=fa
موسوی، سیروس (1390). قابلیت‎های دهیاری در مدیریت بحران در روستاها. ماهنامة آموزشی، پژوهشی و ترویجی دهیاریها، 36، 3-6. http://sam-shahr.ir/?page_id=294
موسوی، میرطاهر (1385). مشارکت اجتماعی یکی از مولفه‎های سرمایه اجتماعی. فصلنامه رفاه اجتماعی، 6 (23)، 67-92. http://refahj.uswr.ac.ir/browse.php?a_id=1963&sid=1&slc_lang=fa
مهدوی‎نژاد، محمدجواد؛ جوانرودی، کاوان (1391). بررسی آسیب‎پذیری ناشی از زلزله در شبکه‎های ارتباطی تهران بزرگ مطالعه موردی: خیابان ولی‎عصر (عج) شمالی (میدان ولی‎عصر (عج) تا چهارراه پارک وی). فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت مدیران، 1(1)، 13-21. https://www.joem.ir/article_1403.html
مهدیه، امید (1399). بررسی تاثیر مشارکت مردمی بر عملکرد مدیریت بحران. فصلنامه دانش پیشگیری و مدیریت بحران، 10(2)، 141-126. http://dpmk.ir/article-1-328-fa.html
نکودری، مریم؛ یعقوبی، نورمحمد (1390). بررسی عوامل تسهیل‎کنندة مدیریت دانش در سازمان مدیریت بحران. پژوهشهای مدیریت عمومی، 4(13)، 119-95. doi: 10.22111/jmr.2011.649
نوجوان، مهدی؛ صالحی، اسماعیل؛ امیدوار، بابک؛ فریادی، شهرزاد (1400). تحلیل رویکرد نظری مدیریت سوانح طبیعی در ایران با استفاده از مفهوم فراتحلیل. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، 23(11)، 115-133.doi: 10.30495/jest.2022. 9657
نوروزی، اصغر؛ فرهادی، مریم (1396). سنجش آسیب‎پذیری و برنامه‎ریزی راهبردی مدیریت بحران (زلزله) در نواحی روستایی مطالعه موردی: شهرستان شهرکرد. دوفصلنامه علمی پژوهشی مدیریت بحران، 6(11)، 31-45. https://www.joem.ir/article_ 27882.html
هدایتی، احمدرضا (1396). مدیریت بحران در حوادث غیر مترقبه (با تأکید بر اقدامات راهبردی و اجرایی در حوادث). فصلنامه مدیریت بحران، 9(33)، 103-143. https://cmj.ihu.ac.ir/article_204424.html
هدایتی فرد، مائده؛ رزنبلا، سلین (1398). آزمون رابطۀ فشردگی سیستم فعالیت اقتصادی و تاب‎آوری مناطق شهری موردپژوهی: شهرستان‎های استان کرمان. فصلنامه برنامهریزی توسعه شهری و منطقهای، 4(8)، 111-144. doi: 10.22054/urdp. 2021.49891.1184