بومی سازی الگوی شهر اکولوژیک پایداربر مبنای استانداردEC و IES ( مطالعه موردی: شهردُرچه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

2 گروه جغرافیا، مرکز تحقیقات گردشگری، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران.

3 گروه جغرافیا، مرکز تحقیقات گردشگری، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

چکیده

امروزه چالش‌های زیست‌محیطی و زیرساخت‌های شهری به‌عنوان موضوع مهمی برای برنامه‌ریزان شهری، مدیران و دست‌اندرکاران مسائل شهری درآمده است. رویکردهای مختلفی برای رسیدن به تعادل و پایداری شهری ارائه شده است، یکی از این رویکردها شهر اکولوژیک است. شهر اکولوژیک شهری است که ساختارهای کالبدی و اقتصادی آن با رعایت ملاحظات زیست‌محیطی یا به عبارتی سازگار با شرایط محیط طبیعی شکل‌گرفته باشد. هدف این پژوهش بومی‌سازی الگوی شهر اکولوژیک در راستای دستیابی به توسعه پایدار در شهر درچه است. این پژوهش از لحاظ پارادایمی جزء پژوهش‌های کیفی به شمار می‌رود، از لحاظ هدف کاربردی است و از لحاظ ماهیت توصیفی، تحلیلی و اکتشافی است. روش گردآوری اطلاعات به‌صورت اسنادی و میدانی از طریق ابزار مصاحبه با متخصصان با روش دلفی بوده است. در این روش با 30 نفر از کارشناسان و خبرگان مسائل شهری مصاحبه انجام شد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد، بعد زیست‌محیطی و شاخص‌های آن بالاترین فراوانی (5) و بالاترین میانگین (22/4) را در بین دیگر ابعاد و شاخص‌های شهر اکولوژیک درچه به خود اختصاص داده است، پس از آن بعد اقتصادی و شاخص‌های آن با فراوانی (4) و میانگین (11/4) در رتبه دوم قرار دارد؛ بنابراین در الگوی پیشنهادی بومی شهر اکولوژیک درچه شاخص‌های این دو بعد باید در اولویت برنامه‌ریزی مدیران شهری قرار گیرد. همچنین جهت بومی‌سازی الگوی شهر اکولوژیک پایدار از استانداردهای EC و IES استفاده شد؛ بنابراین شاخص‌هایی مانند استفاده از انرژی پاک، ساختمان سبز، حمل‌ونقل عمومی، پیاده و دوچرخه باید در دستور کار برنامه‌ریزان و مدیریت شهری جهت دستیابی به شهر اکولوژیک قرار گیرد. 

کلیدواژه‌ها


احمدی، فضل‌اله؛ نصیریانی، خدیجه؛ اباذری، پروانه (1387). تکنیک دلفی: ابزاری در تحقیق. مجله ‌ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 8 (1)، 185-175.
پورخباز، حمید رضا؛ کمانی، صمانه؛ جوانمردی، سعیده؛ یوسفی خانقاه، شهرام (1396). مدل‌سازی اکولوژیک توسعه شهری با استفاده از مدل‌های تصمیم‌گیری تعاملی  AHPو Fuzzy AHP باکلی (مطالعه موردی: حاشیه شهر کرج). مجله برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 21 (1) ، 133-165.
تقوایی، مسعود؛ صبوحی، عفت (1396). پهنه‌بندی و مکان‌یابی نیروگاه‌های خورشیدی در استان اصفهان. نشریه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 8 (28)، 61-82 .
جمعه‌پور، محمود؛ اتحاد، سیده شهناز؛ نوریان، فرشاد (1399). تبیین اصول، ابعاد و مؤلفه های رویکرد شهر اکولوژیک (مطالعه موردی: شهر بجنورد). مجله پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 8 (2) 391-412 .
حاتمی‌نژاد، حسین؛ شورجه، محمود (1393). شهر و نظریه‌های انتقادی: با تأکید بر آراء و آثار دیوید هاروی. تهران، انتشارات پرهام.
حاجیانی، ابراهیم (1391). مبانی ،اصول و روش های آینده پژوهی. انتشارات دانشگاه امام صادق
رزاقیان، فرزانه (1395). تحلیل ساختمان‌های بلندمرتبه مسکونی با تأکید بر نظریه شهر اکولوژیک در حوزه غرب کلان‌شهر مشهد. رساله دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد.
رهنمایی، محمد تقی؛ شاه‌حسینی، پروانه (1392). فرایند برنامه‌ریزی شهری در ایران، سمت
زیاری، کرامت اله؛ منجم زاده، سید امیر حسین؛ ماجدی، حمیدرضا (1396). بررسی شاخص‌های زیست‌محیطی توسعه پایدار و سطح برخورداری آن در کلان‌شهرهای ایران. فصلنامه علمی - پژوهشی نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 10(1) ، 275-298.
سجاد زاده، حسن؛ معتقد، محمد (1399). تحلیل عوامل مؤثر در کیفیت منظر پیاده‌راه‌های شهری از دیدگاه شهروندان (مطالعه موردی: پیاده‌راه بوعلی شهر همدان) ، مجله پژوهش‌های جغرافیای برنامه‌ریزی شهری، 8(3)، 596-577.
صابری، حمید؛ طاهری میرقائد، الهه (1398). امکان‌سنجی توسعه فضاهای سبز عمودی (بام سبز) به‌منظور دستیابی به شهر اکولوژیک، مورد مطالعاتی: منطقه 5 شهر اصفهان. مجله معماری و شهرسازی آرمان شهر،14(35) 285-298.
طبیبیان، منوچهر؛ افشار، یاسمین؛ شهابی شهمیری، مجتبی (1394). ارزیابی تطبیقی جایگاه زیست‌محیطی شهر تهران با 23 شهر آسیایی بر مبنای شاخص‌های رویکرد شهر سبز.مجله معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، (15)، 329-343.
عشقی چهار برج، علی؛ نظم فر، حسین؛ علوی، سعیده (1396). ارزیابی توسعه بوم شهر در سکونتگاه‌های شهری استان آذربایجان شرقی با تأکید بر الگوی نظریه توسعه شهری پایدار. مجله جغرافیا و پایداری محیط، 7(22)، 65-81.
علیدوستی، سیروس (1385). روش دلفی: مبانی، مراحل و نمونه‌هایی از کاربرد. فصلنامه علمی، ترویجی مدیریت و توسعه،8(31)، 8-23.
فرهمندیان، حمیده (1388). اکوسیتی و نقش منظر طبیعی در آن. مجله جستارهای شهرسازی، 8 (28-29)، 112-121.
فنی، زهره؛ هونکزهی، محمد امین؛ قهرودی، منیژه (1397). ارزیابی راهبردی محیطی در توسعه شهری (مطالعه موردی شهر زاهدان). فصلنامه علوم محیطی،16(1)، 173-190.
کوخایی، طاهره؛ مثنوی، محمد رضا (1393). طراحی محیطی زیرساخت‌های اکولوژیکی منظر شهری با استفاده از اصل پیوستگی با انشعابات (AWOP) به‌منظور افزایش کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی: منطقه دو شهر تهران). مجله محیط‌شناسی،40(71)، 559-572.
مهدی‌زاده، جواد (1397) برنامه‌ریزی راهبردی توسعه شهری (تجربیات اخیر جهان و جایگاه آن در ایران). انتشارات آرمانشهر،