شناسایی نواحی بهینه آب‌وهوایی برای احیای جنگل‌های بلوط (مطالعه‎ی موردی: استان کرمانشاه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

آب‌وهوا یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر محیط زیست انسانی است. به‌طوری‌که بشر امروز برای توسعه مراکز شهری و صنعتی،نگهداری و افزایش منابع جنگلی، نیازمند افزایش اطلاعات خود در زمینه پهنه‌های متفاوت اقلیمی و شناخت مهم‌ترین عوامل و عناصر تأثیرگذار بر هر ناحیه است. استان کرمانشاه برخلاف تأثیرپذیری یکسان از سیستم‌های جوی بزرگ مقیاس اقلیم‌های محلی متفاوتی را نیز تجربه می‌کند. به‌گونه‌ای که این تفاوت‌ها، سبب حضور یا عدم‌حضور پوشش گیاهی در مناطق مختلف استان شده است. برای شناسایی نواحی اقلیمی استان وتطبیق هر ناحیه با پوشش گیاهی موجوددر آن از روش‌های آماری تحلیل‌ عاملی و خوشه‌بندی استفاده شد و تعداد34 متغیر اقلیمی از شانزده ایستگاه هواشناسی استان انتخاب شد. سپس بااستفاده از روش میانیابی (IDW)، متغیرها در کل پهنه استان میانیابی شدند که ماتریس پهنه‌ای داده‌هابه ابعاد 34×62به‌دست آمد. نتایج پهنه‌بندی اقلیم با روش تحلیل عاملی و دوران مهپراش (وریمکس) روی ماتریس پهنه‌ای نشان داد، هفت عامل اقلیمی بیشترین واریانس داده‌هارادراقلیم استان توجیه می‌کنند. این عوامل به ترتیب اهمیت عبارتنداز: دما، جهت باد- بارش، رطوبت، طوفان، ساعات آفتابی، باد- غبار و بارش رگباری- ابر. سپس اجرای تحلیل خوشه­ای رروی ماتریس نمرات عاملی، وجود هفت ناحیه اقلیمی رادراستان تفکیک کرد. همچنین یافته‌ها حاکی ازآن است که بیشترین تطبیق رویشگاه‌های بلوط در نواحی کوهپایه‌ای نسبتاً مرطوب باحاکمیت ضعیف عامل دمایی و غالب بودن عامل جهت باد-بارش در محدوده ایستگاه‌های نوسود، روانسر، جوانرود، پاوه و کرند غرب مشاهده می‌شود.

کلیدواژه‌ها