ارزیابی کارایی داده‌های سنجنده‌ی‎ MODIS در برآورد خشکسالی (مطالعه‎ی موردی: حوضه‎ی آبریز دریاچه ارومیه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

خشکسالی، پدیده‌ای پیچیده با آثار متفاوت است. از این‌رو برای تعیین شدت و وسعت خشکسالی از شاخص‌ها استفاده می‎شود. در این پژوهش، ارزیابی کارایی داده‌های سنجنده‎ی MODIS، در برآورد خشکسالی از سال 2000 تا 2011 در حوضه‎ی آبریز دریاچه‎ی ارومیه مورد بررسی قرار گرفت. همچنین از داده‌های سنجنده‎ی MODIS ماهواره‎ی Terra و داده‌های ماهانه‎ی بارش استفاده شد. در این مطالعه شاخص‌های VCI و TCI مورد بررسی قرار گرفتند. برای به‎دست آوردن VCI از NDVI استفاده شد. NDVI از باندهای 13 و 16 به‎دست آمد. همچنین برای محاسبه‎ی TCI از دمای درخشایی حاصل از باند 31 استفاده شد و نقشه‌های خشکسالی از سال 2000 تا 2011 برای این شاخص‌ها به‌دست آمد. چون نتایج این دو شاخص متفاوت بودند، برای تعیین کارایی این شاخص‌ها، از SPI استفاده شد و این شاخص در مقیاس زمانی سه‎ماهه در سال 2011 محاسبه شد. در ادامه مقادیر شاخص‌های VCI و TCI در سال 2011 از روی تصاویر استخراج و همبستگی پیرسون بین آنها انجام گرفت. ضریب همبستگی VCI با SPI برابر 7/0 و همبستگی TCI با SPI برابر 25/0 است. سطح معناداری نیز برای VCI قابل قبول بود. با توجه به نتایج، VCI و تصاویر MODIS می‌توانند جایگزین مناسبی برای شاخص‌های هواشناسی در برآورد خشکسالی باشند و با توجه به اینکه تصاویر ماهواره‌ای نسبت به روش‌های هواشناسی دارای مزایایی همچون تعداد نقاط نمونه‌برداری بیشتر، سطح پوشش وسیع‌تر، قدرت تفکیک زمانی بالاتر و هزینه کم‌تر هستند، استفاده از دانش سنجش از دور پیشنهاد می‎شود.

کلیدواژه‌ها