اثرات تغییر کاربری اراضی بر بیلان هیدرولوژیکی حوضه کردان با استفاده از مدل HEC- HMS

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

تغییر در کاربری اراضی، فرآیندهای هیدرولوژیکی را در حوضه‌ها متأثر ساخته، تعادل طبیعی جریان آب را مختل می‌کند. در پژوهش حاضر، تغییر مؤلفه‌های هیدرولوژیکی حوضه آبخیز کردان در نتیجه‌ی تغییرات کاربری اراضی در سال‌های 1366، 1379 و 1390 بررسی شده است. داده‌های کاربری اراضی برای سه سال گفته‌شده از تصاویر ماهواره‌ای لندست به‌دست آمد که با استفاده از طبقه‌بندی نظارت‌شده به پنج نوع کاربری شهری، کشاورزی، مرتع، باغ و اراضی بایر طبقه‌بندی شد. با توجه به این طبقه‌بندی، کاربری شهری حوضه آبخیز کردان در سه سال موردبررسی به‌ترتیب 08/3 ، 23/5 و 99/9 درصد از مجموع مساحت حوضه را شامل می‌شود. داده‌های بارندگی، دبی و دمای روزانه و همچنین تبخیر ماهانه ایستگاه نجم‌آباد برای سال‌های 1366، 1379 و 1388 برای شبیه­سازی بارش- رواناب با مدل HEC-HMS استفاده شد. در مؤلفه مدل حوضه، روش‌های SCS Curve Number و SCS Unit Hydrograph به‌ترتیب برای قسمت­های تلفات بارش و انتقال جریان انتخاب و از Specified Hyetograph در مؤلفه مدل هواشناسی استفاده شد. نتایج شبیه‌سازی نشان داد، ضریب رواناب از 38/71 درصد در سال 1366 به 71/73 درصد در سال 1379 و 89/77 درصد، در سال 1388 افزایش پیدا کرده است.

کلیدواژه‌ها