ارزیابی اثرات محیط‌زیستی احداث نیروگاه زباله‌سوز شهری در شهرستان رشت براساس رویکرد توسعه پایدار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشکده محیط‌زیست جهاد دانشگاهی (ACECR)، گیلان، ایران گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

2 پژوهشکده محیط‌زیست جهاد دانشگاهی (ACECR)، گیلان، ایران

3 گروه محیط‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، گیلان، ایران

4 دانش‌آموخته دکتری محیط‌زیست - ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

نیروگاه‌های زباله‌سوز شهری بیشتر اوقات دارای اثرات بالقوّة منفی، مثبت و همچنین پیامدهای ناسازگار محیط‌زیستی هستند. براساس رویکرد توسعة پایدار، ارزیابی اثرات محیط‌زیستی به‌مثابة یکی از ملزومات احداث نیروگاه زباله‌سوز شهری است که می‌تواند به بهره‌مندی بیشتر از مزایای آن، کاهش هزینه‌ها و رفع نارضایتی جامعه منجر شود. در نوشتار پیش رو ابتدا اثرات مطلوب و نامطلوب نیروگاه زباله‌سوز شهری بر محیط‌زیست به­تفکیک فعّالیّت‌های ساختمانی و بهره‌برداری پیش‌بینی و سپس به‌منظور تجزیه و تحلیل کمّی اثرات نیروگاه زباله‌سوز شهری در شهرستان رشت برای دو محدودة پیشنهادی در دهستان لاکان و پسیخان از ماتریس ارزیابی اثرات سریع استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان داد که محدودة لاکان با امتیاز 142- در فاز ساختمانی و امتیاز 340- در فاز بهره‌برداری، گزینة‌ منتخب برای احداث نیروگاه زباله‌سوز شهری است. محدودة پسیخان با امتیاز 146- در فاز ساختمانی و امتیاز 496- در فاز بهره‌‌‌برداری در اولویت اجرا قرار نمی‌گیرد. براساس نتایج به­دست­آمده، احداث نیروگاه زباله‌سوز شهری در شهرستان رشت با کاهش نیاز به دفن می‌تواند افزون بر پیشگیری از روند نابودی محیط‌زیست در منطقة سراوان شهرستان رشت، در بهبود شرایط اجتماعی و رضایت جوامع محلّی منطقه نیز تأثیر مثبتی به­همراه داشته باشد. مقایسة اثرات منفی ناشی از فعّالیّت‌های اجرا و بهره‌برداری پروژه نشان داد که بیشترین اثر منفی در هر دو فاز مربوط به محیط فیزیکی - شیمیایی است. این اثرات به‌واسطة شدّت فعّالیّت‌های ساخت‌وساز، انتشار آلاینده‌های گازی، دی‌اکسین و فوران، بوی نامطبوع و خاکستر زباله‌سوز ایجاد می‌شوند؛ همچنین اثرات متقابل پارامترهای محیط‌زیستی بر شدّت و شعاع انتشار آن‌ها اثرگذار است؛ بنابراین درصورت اعمال روش‌های مدیریتی و طرح‌های بهسازی محیط‌زیست، زباله‌سوزی می‌تواند روش مناسبی به­منظور مدیریت پسماندها باشد.

کلیدواژه‌ها


آقاجانی، میترا؛ مجیدی، طاهره؛ فاضلی، ملیحه سادات؛ مهشادنیا، فاطمه؛ آقابابازاده، نوشین؛ رضایی، علیرضا؛ محمودی، معصومه؛ محقق، بهرام؛ حسنلو، عذرا؛ شمس‌پرور، زینب؛ رستگارپور، حامد (1395). نقشة راه علوم زمین و معدن استانگیلان. وزارت صنعت، معدن و تجارت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
احمدی گیوی، امین؛ خان­محمدی، مهرنوش (۱۳۹۴). ارزیابی اثرات زیست‌محیطی احداث کارخانه زباله‌سوز تهران. مجموعه‌مقالات دومین همایش ملّی تغییرات اقلیم و مهندسی توسعة پایدار کشاورزی و منابع طبیعی. تهران: گروه پژوهشی بوعلی.CCASD02_023.
ایمانی، بهرام؛ یارمحمدی، کلثوم؛ اسدپور، زهره (1398). ارزیابی اثرات زیست‌محیطی کارخانة سیمان یاسوج با استفاده از ماتریس (RIAM) و لئوپولد ایرانی (مطالعة موردی: روستای تنگاری شهر یاسوج). مجلّه مخاطرات محیط طبیعی، 8 (21)، 247-266.
خاکپور، امیر؛ سروش، مژده؛ خزاعی، نوشین؛ زاهدی، علی (۱۳۹۱). ارزیابی اثرات زیست‌محیطی نیروگاه زباله‌سوز اردبیل. مجموعه­مقالات ششمین همایش ملّی مهندسی محیط‌زیست. تهران: دانشگاه تهران، دانشکدة محیط‌زیست.
شفیعی ده‌آباد، علیرضا (1394). زباله‌سوزیواستحصالانرژیاززبالةجامدشهری. مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران. معاونت مطالعات و برنامه‌ریزی امور زیرساخت و طرح جامع. گزارش 332.
عمرانی، قاسمعلی؛ عتابی، فریده؛ برزگر، خسرو؛ رحیمی، سجاد (۱۳۹۱). بررسی امکان‌سنجی زیست‌محیطی، فنّی و اقتصادی احداث نیروگاه زباله‌سوز در شهر آمل. ششمین همایش ملّی مهندسی محیط‌زیست، تهران: دانشگاه تهران، دانشکدة محیط‌زیست.
کماسی، مهدی؛ بیرانوند، بهرنگ (1398). ارزیابی اثرات زیست‌محیطی سد ایوشان در مرحله ساخت و بهره­برداری با استفاده از روش ماتریس آیکلد و ماتریس ارزیابی سریع. مطالعاتعلوممحیط‌زیست، 4 (2)، 1427- 1442.
منزوی، غزل؛ سلمان ماهینی، عبدالرسول؛ یونسی، حبیب‌الله (1394). ارزیابی اثرات گزینه‌های مکانی پیشنهادی دفن زباله شهر زنجان با استفاده از روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع ارتقاءیافته، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 17 (3)، 127-146.
منوری، مسعود (1381). الگوی ارزیابی اثرات زیست‌محیطی زباله­سوزهای شهری. [به­سفارش] معاونت آموزش و پژوهش سازمان بازیافت و تبدیل موادّ شهرداری تهران، تهران: سینه‌سرخ.
References
Aghajani, M., Majidi, T., Fazeli, M., Mahshadniya, F., Aghababazadeh, N., Rezaei, A., Mahmoodi, M., Mohaghegh, B., Hasanloo, O., Shamsparvar, Z. & Rastgarpoor, H. (2016). Guilan province land and mining science road map. Ministry of Industry, Mine and Commerce Geological Survey of Iran. (In Persian(
Ahmadi givi, A. & Khanmohammadi, M. (2014). Environment impact assessment of solid waste incineration power plant construction in Tehran. The 2th National conference on climet change and sustainable agriculture. Tehran: Boali Research Group. (In Persian(
Chang, N. B., Chang, Y. H. & Chen, H. W. (2009). Fair fund distribution for a municipal incinerator using GIS-based fuzzy analytic hierarchy process. Journal of Environmental Management90 (1), 441-454. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2007.11.003
Daryabeigi Zand, A., Vaeziheir, A. & Hoveidi, H. (2019). Comparative Evaluation of Unmitigated Options for Solid Waste Transfer Stations in North East of Tehran Using Rapid Impact Assessment Matrix and Iranian Leopold Matrix. Environmental Energy and Economic Research3 (3), 189-202. https://dx.doi.org/10.22097/eeer.2019.170979.1069
De Titto, E. & Savino, A. (2019). Environmental and health risks related to waste incineration. Waste Management & Research37 (10), 976-986.
El-Naqa, A. (2005). Environmental impact assessment using rapid impact assessment matrix (RIAM) for Russeifa landfill, Jordan. Environmental Geology, 47 (5), 632-639. https://doi. org/10.1007/s00254-004-1188-8
Feyzi, S., Khanmohammadi, M., Abedinzadeh, N. & Aalipour, M. (2019). Multi-criteria decision analysis FANP based on GIS for siting municipal solid waste incineration power plant in the north of Iran. Sustainable Cities and Society47, 101513. https://doi.org/10.1016/j.scs. 2019.101513
Havukainen, J., Zhan, M., Dong, J., Liikanen, M., Deviatkin, I., Li, X. & Horttanainen, M. (2017). Environmental impact assessment of municipal solid waste management incorporating mechanical treatment of waste and incineration in Hangzhou, China. Journal of cleaner production141, 453-461. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2016.09.146
Hoveidi, H., Pari, M. A., HosseinVahidi, M. P. & Koulaeian, T. (2013). Industrial waste management with application of RIAM environmental assessment: a case study on toos industrial state, Mashhad. Energy Environ4 (2), 142-149.
Hu, H., Li, X., Nguyen, A. & Kavan, P. (2015). A critical evaluation of waste incineration plants in Wuhan (China) based on site selection, environmental influence, public health and public participation. International journal of environmental research and public health12 (7), 7593-7614.
Imani, B., Yarmohammadi, K. & Asadpoor, Z. (2019). Environmental Impact Assessment of Yasuj Cement Factory Using Iranian RIAM and Leopold Matrix (Case Study: Tangary Village of Yasouj City). Journal of Natural Environmental Hazards, 8 (21), 247-266. (In Persian(
Karim, M. A. & Corazzini, B. (2019). The current status of MSW disposal and energy production: a brief review of waste incineration. MOJ Eco Environ Sci4 (1), 34-37.
Karimpour-Fard, M. (2019). Rehabilitation of Saravan dumpsite in Rasht, Iran: geotechnical characterization of municipal solid waste. International Journal of Environmental Science and Technology16 (8), 4419-4436. https://doi.org/10.1007/s13762-018-1847-z
Khakpour, A., Sorush, M., Khazaee, N. & Zahedi, A. (2012). Environment impact assessment of solid waste incineration power plant construction in Ardebil. The 6th national conference & exhibition on environmental engineering. Tehran. CEE06. (In Persian(
komasi, M. & Beiranvand, B. (2019). Environmental Impact Assessment of the Eyvashan earth dam in the construction and exploitation phase using the ICOLD matrix and rapid impact assessment matrix (RIAM). Journal of Environmental Science Studies, 4 (2), 1427-1442. (In Persian)
Luo, H., Cheng, Y., He, D. & Yang, E. H. (2019). Review of leaching behavior of municipal solid waste incineration (MSWI) ash. Science of the total environment. https://doi.org/10.1016/ j.scitotenv.2019.03.004
Mirzazadeh, F., Hadinejad, F. & Roshan, N. A. (2018). Investigating utility level of waste disposal methods using multicriteria decision-making techniques (case study: Mazandaran-Iran). Journal of Material Cycles and Waste Management, 20 (1), 505-515. https://doi.org/ 10.1007/s10163-017-0611-7
Monavari, M. (2002). Environmental impact assessment guideline for municipal incinerators. Tehran: Sinehsorhk. (In Persian)
Monzavi, G., Salmanmahiny, A. & Yunesi, H. (2015). Impact Assessment of Candidate Landfill Sites for Zanjan City Using Improved RIAM Method. Journal of Environmental Science and Technology, 17 (3), 127-146. (In Persian)
Omrani, G., aatabi, F., Barzegar, Kh. & Rahimi., S. (2012). Environmental, Technical and Economic Feasibility Study of solid waste incineration power plant construction in Amol. The 6th national conference & exhibition on environmental engineering. Tehran. CEE06. (In Persian)
Pastakia, C. M. & Jensen, A. (1998). The rapid impact assessment matrix (RIAM) for EIA. Environmental Impact Assessment Review, 18 (5), 461-482. https://doi.org/10.1016/ S0195-9255(98)00018-3
Sarupria, M., Manjare, S. D. & Girap, M. (2019). Environmental impact assessment studies for mining area in Goa, India, using the new approach. Environmental monitoring and assessment191 (1), 18. https://doi.org/10.1007/s10661-018-7135-z
Shafiee Dehabad, A. (2014). Waste incineration and energy extraction from municipal solid waste. Tehran Center for Studies and Planning. Infrastructure Studies and Master Plan. Report Number (332). (In Persian(
Shariatmadari, N., Lasaki, B. A., Eshghinezhad, H. & Alidoust, P. (2018). Effects of Landfill Leachate on Mechanical Behaviour of Adjacent Soil: a Case Study of Saravan Landfill, Rasht, Iran. International Journal of Civil Engineering16 (10), 1503-1513. https://doi.org/ 10.1007/s40999-018-0311-2
Taheri, M., Gholamalifard, M., Ghazizade, M. J. & Rahimoghli, S. (2014). Environmental impact assessment of municipal solid waste disposal site in Tabriz, Iran using rapid impact assessment matrix. Impact Assessment and Project Appraisal32 (2), 162-169. https://doi.org/ 10.1080/14615517.2014.896082
Valizadeh, S. & Hakimian, H. (2019). Evaluation of waste management options using rapid impact assessment matrix and Iranian Leopold matrix in Birjand, Iran. International Journal of Environmental Science and Technology16 (7), 3337-3354. https://doi.org/10.1007/s13762-018-1713-z
Waste Management in China: Issues and Recommendation )2005(.Urban Development Working Papers East Asia Infrastructure Department World Bank.
Wey, W. M. (2005). An integrated expert system/operations research approach for the optimization of waste incinerator siting problems. Knowledge-Based Systems18 (6), 267-278. https://doi. org/10.1016/j.knosys.2005.03.004
Wu, Y., Chen, K., Zeng, B., Yang, M. & Geng, S. (2016). Cloud-based decision framework for waste-to-energy plant site selection–A case study from China. Waste management48, 593-603. https://doi.org/10.1016/j.wasman.2015.11.030
Yin, K., Chan, W. P., Dou, X., Ren, F. & Chang, V. W. C. (2018). Cr, Cu, Hg and Ni release from incineration bottom ash during utilization in land reclamation–based on lab-scale batch and column leaching experiments and a modeling study. Chemosphere197, 741-748. https://doi. org/10.1016/j.chemosphere.2018.01.107.