راهبردهای توسعه و حفاظت از کریدورهای طبیعی با تأکید بر پایداری محیط و زیست‌پذیری شهری (مطالعه موردی: شهر رویان، مازندران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

چکیده

شهر رویان در استان مازندران، با موقعیت جغرافیایی منحصربه‌فرد و منابع طبیعی غنی مانند رودخانه‌های محلی و پوشش گیاهی بومی، پتانسیل بالایی برای بهره‌برداری از کریدورهای طبیعی در راستای ارتقای زیست‌پذیری شهری و پایداری محیطی دارد. بااین‌حال، توسعه بی‌رویه شهری، توزیع نامناسب فضاهای سبز و فقدان مدیریت یکپارچه، اکوسیستم این شهر را تهدید می‌کند. این پژوهش باهدف تدوین راهبردهای استراتژیک برای توسعه و حفاظت از کریدورهای طبیعی شهر رویان، بر اصول پایداری محیطی و زیست‌پذیری شهری تمرکز دارد. با استفاده از روش تحقیق کاربردی و رویکرد توصیفی - تحلیلی، داده‌ها از طریق مطالعات اسنادی جمع‌آوری و با نرم‌افزار MICMAC تحلیل شدند تا روابط متقابل میان 29 شاخص کلیدی شناسایی شود. اولویت‌بندی راهبردها با روش مجموع وزنی ساده (SAW) در نرم‌افزار MATLAB انجام گرفت. نتایج نشان داد که راهبردهایی مانند «تدوین طرح‌های پاسخگویی سریع به مخاطرات طبیعی» و «ایجاد تورهای آموزشی و تفریحی با راهنماهای محلی» بالاترین اولویت را دارند. این راهبردها ضمن تقویت تاب‌آوری محیطی و هویت محلی، کیفیت زندگی و تعاملات اجتماعی را بهبود می‌بخشند. یافته‌ها بر ضرورت سیاست‌گذاری یکپارچه، بهره‌گیری از فناوری‌های داده‌محور و جلب مشارکت اجتماعی تأکید دارند. این مطالعه الگویی بومی‌سازی‌شده برای شهرهای کوچک ارائه می‌دهد که می‌تواند به‌عنوان مرجعی برای مدیریت پایدار کریدورهای طبیعی در مناطق مشابه به کار رود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

ابراهیمی دهکردی، امین (1397). ارزیابی میزان آمادگی شهر رویان در برابر بلایای طبیعی با تأکید بر رویکرد تاب‌آوری شهری. فصل نامه جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس، 10(37) 5-6، https://journals.iau.ir/article_667175.html? lang=en
ایراندوست، کیومرث؛ عیسی‌لو، علی‌اصغر؛ شاه‌مرادی، بهزاد (1394). شاخص زیست‌پذیری در محیط‌های شهری (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر مقدس قم). فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، 4(13)، 101-118، dor: 20.1001.1.23452870.1394.4.13. 7.4
پاداشی املشی، علیرضا؛ ایرانی بهبهانی، هما؛ خاکپور، مژگان؛ بندرآباد، علیرضا (1402). بازشناسی مؤلفه‌های مسکن بومی از نظرگاه زیست‌پذیری (نمونه موردمطالعه: شهر املش). فصلنامه دانش شهرسازی، 7(4)، 96-112، doi: 10.22124/upk.2024. 19759.1648
پیری، فاطمه؛ ملکی، سعید؛ عابدی، زهرا (1400). شناسایی عوامل مؤثر بر زیست پذیری شهری با رویکرد مدلسازی ساختاری – تفسیری ISM (نمونه موردی: شهر ایلام). جغرافیا و توسعه ناحیه‌‌ای، 19(1)، 53-87، doi: 10.22067/jgrd.2021.48827.0
خزاعی‌نژاد، فروغ؛ سلیمانی مهرنجانی، محمد؛ زنگانه، احمد (1397). ارزیابی زیست‌پذیری محله‌های منطقه 12 شهر تهران. فصلنامه جغرافیا و توسعه فضای شهری، 5(1)، 45-70، doi: 10.22067/gusd.v5i1.65128
رستمی، روح‌الله؛ موسوی، سیدیعقوب؛ قدیمی، بهرام؛ میرزایی، خلیل (1400). تبیین عوامل مؤثر بر میزان زیست‌پذیری شهری مطالعه موردی: شهر ایلام. فصلنامه شهر پایدار 4(2)، 107-124، doi: 10.22034/jsc.2020.197800.1100
سرائی، محمدحسین؛ یاراحمدی، منصوره (1401). شناسایی زیست‌پذیری ارزیابی مؤلفه‌های مؤثر بر زیست‌پذیری در نواحی شهری (مطالعه موردی: شهر اسفراین). فصلنامه جغرافیا و پایداری محیط، 12(4)، 23-35، doi: 10.22126/ges.2022.7545.2513
فیروزبخت، علی؛ پرهیزگار، اکبر؛ ربیعی‎‌فر، ولی‌الله (1391). راهبردهای ساختار محیطی شهر با رویکرد توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر کرج). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 44(2)، 213-239، doi: 10.22059/jhgr.2012.24609
قنبری، محمد؛ اجزاء شکوهی، محمد؛ رهنما، محمدرحیم؛ خوارزمی، امیدعلی (1402). تحلیلی بر زیست‌پذیری شهری بر اساس شاخص زیست‌محیطی (مطالعۀ موردی: کلان‌شهر مشهد). فصلنامه جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، 21(1)، 1-33، doi: 10.22067/jgrd. 2021.47188.0
معظمی گودرزی، حدیثه؛ توکلان، علی (1401). تحلیلی بر زیست‌پذیری مناطق شهری (نمونه موردی: منطقۀ 1 تهران). فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، 13(49)، 208-228، doi: 10.30495/jupm.2021.29248.4032
نیک‌پور، عامر؛ یاراحمدی، منصوره (1399). شناسایی عوامل مؤثر بر زیست پذیری در شهر نورآباد ممسنی. فصلنامه مطالعات و ساختار کارکرد شهری، 7(23)، 7-27، doi: 10.22080/usfs.2020.16085.1760

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار