بررسی اثر الگوهای کاشت درختان (همیشه‌سبز و خزان‌دار) بر بهبود خرداقلیم شهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران,

2 گروه مهندسی فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده

امروزه با صنعتی‌شدن شهرها و افزایش آلودگی هوا، نیاز به کاهش این آلودگی و بهبود شرایط محیطی به یکی از اولویت‌های اساسی شهرسازی تبدیل شده است. در این راستا، نقش درختان در کاهش غلظت دی‌اکسیدکربن، افزایش رطوبت نسبی و بهبود مناظر شهری اهمیت ویژه‌ای دارد. این مطالعه باهدف بررسی تأثیر الگوهای مختلف کاشت درختان (همیشه‌سبز و برگ‌ریز) بر رطوبت نسبی، غلظت دی‌اکسیدکربن و دمای تابشی محیط انجام شده است. منطقه تحقیق، محدوده اطراف دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در استان آذربایجان شرقی، انتخاب و با استفاده از نرم‌افزار ENVI-met در 10 اکتبر 2020 با دقت 2 متر در 2 متر (در پیکسلهای 2*2) مدل‌سازی شد. داده‌های شبیه‌سازی‌شده شامل متغیرهای اقلیمی مانند دما، رطوبت نسبی و غلظت CO2 با اطلاعات میدانی مقایسه و صحت‌سنجی شدند. نتایج نشان داد که الگوی کاشت بدون فاصله بین تاج درختان تأثیر قابل‌توجهی بر کاهش غلظت دی‌اکسیدکربن، افزایش رطوبت نسبی و کاهش دمای تابشی دارد. همچنین، درختان برگ‌ریز نظیر چنار و زبان گنجشک در بهبود کیفیت محیطی و کاهش آلودگی هوا عملکرد بهتری نسبت به درختان همیشه‌سبز از خود نشان دادند. درختان پهن‌برگ با قطر و سطح برگ بزرگ‌تر، به دلیل جذب بیشتر نور خورشید و افزایش فرایندهای تبخیر و تعرق، تأثیر بیشتری بر بهبود شرایط خرداقلیمی داشتند. این تحقیق نشان می‌دهد که کاشت درختان با الگوی بدون فاصله و استفاده از گونه‌های برگ‌ریز پهن‌برگ، به ویژه در مناطقی با اقلیم مشابه تبریز، می‌تواند راهکاری مؤثر برای کاهش آلودگی هوا، بهبود رطوبت نسبی و ارتقای آسایش حرارتی باشد. یافته‌های این مطالعه می‌تواند به طراحان شهری و برنامه‌ریزان در طراحی فضاهای سبز پایدار و کاهش اثرات منفی شهرنشینی کمک کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


حامی، احمد؛ تراشکار، مهسا؛ امامی، فرزین؛ صمدی تودار، زانیار (1403 الف). ساماندهی و برنامه ریزی فضاهای سبز دانشگاهی با رویکرد جذابیت مکان (مطالعه موردی: دانشگاه تبریز). فصلنامه مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه‌ای، 5 (3)، 63-78. https://www.srds.ir/article_211708.html?lang=en
حامی، احمد؛ فرجی، سعدی؛ امامی، فرزین؛ صمدی تودار، زانیار (1403 ب). اولویتهای انگیزشی و تفریحی مراجعه‌کنندگان به پارک‌های منطقه‌ای شهر تبریز. برنامه‌ریزی توسعه کالبدی، 9 (2)،34 ، 79-88. doi: 10.30473/psp.2024.71165.2727
حامی، احمد؛ قاسم‌زاده خطیب، رقیه؛ امامی، فرزین؛ صمدی تودار، زانیار (1403 ج). طراحی پایدار محوطه های سبز بیمارستانهای شهر تبریز از دیدگاه متخصصان معماری و منظر. فصلنامه مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه‌ای، 5 (4)، 1-13. https://www.srds.ir/article_212495.html?lang=en
حامی، احمد؛ فرجی، فرناز؛ محمدی، میلاد؛ صمدی تودار، زانیار (1403 د). بررسی ترجیحات رانندگان و ارزیابی استراحتگاه‌های بین راهی. اندیشه‌های نو در علوم جغرافیایی، ۶ (2)، .1-14 https://sanad.iau.ir/Journal/ntigs/Article/1122371
حامی، احمد؛ قریشی، لطیفه؛ علیزاده اجیرلو، سعداله؛ صمدی تودار، زانیار (1404). ارزیابی عوامل مؤثر بر رضایتمندی گردشگران غیربومی در تفرجگاه عون بن علی شهر تبریز. فصلنامه مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه‌ای، 6 (1)، 256-268. https://www.srds.ir/article_214274.html?lang=en
صمدی تودار، زانیار؛ شجره، سیده سارینا؛پناهی راد، سیما (1403). دیدگاه دختران جوان نسبت به احساس تنهایی در پارکهای شهر سنندج در جهت ارتقاء کیفیت زندگی. فصلنامه مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه‌ای،5 (3)، 174-183. https://www.srds.ir/article_211437.html?lang=en