تحلیل عوامل مؤثر بر مدیریت بهینه منابع آب کشاورزی منطقه مورد مطالعه: دهستان حسن آباد، شهرستان اسلام آباد غرب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیا و برنامه‎ریزی روستایی، دانشکده برنامه‎ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

کاهش منابع آبی و استفادة ناکارآمد از آن، تأثیر عمده‌ای بر اقتصاد روستایی و بخش کشاورزی داشته است؛ به همین دلیل توجه به مدیریت آب کشاورزی به مسئله‌ای محوری تبدیل شده است. ازاین‌رو، در پژوهش حاضر تلاش شده است به بررسی عوامل مؤثر بر مدیریت بهینة منابع آب کشاورزی در شهرستان اسلام‌آباد غرب در استان کرمانشاه پرداخته شود. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت، توصیفی – تحلیلی است. جامعة آماری را سرپرستان خانوار بهره‌بردار اراضی کشاورزی تشکیل می‌دهد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 337 نفر برآورد گردید. جهت تحلیل موضوع از مدل‌سازی معادلات ساختاری (Smart PLS) بهره گرفته شد. نتایج نشان می‌دهد که بیشترین بار عاملی برای معرف‌های افزایش میزان بهره‌وری محصولات کشاورزی (729/0)، استخر جمع‌آوری و ذخیره آب (743/0) و حفاظت از منابع آب (734/0) می‌باشد. همچنین میانگین ضریب آلفای کرونباخ 801/0 و پایایی ترکیبی 852/0 ارزیابی گردید. بیشترین مقدار T با 530/17 در مدل ساختاری بین متغیرها، مربوط به متغیر اقتصادی و فنی می‌باشد. مقادیر به‌دست‌آمده برای هفت عامل اصلی بیانگر این است که مدل ساختاری پژوهش از برازش مناسب و قابل‌قبولی برخوردار است و شاخص‌های مربوط به سازه‌های برون‌زای مدل را پیش‌بینی می‌کنند. نتایج بیانگر این است که مدیریت صحیح و افزایش بهره‌وری آب مستلزم به‌کارگیری مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی، فنی، آموزشی و... با همکاری مردم، نهادها و اعمال اصلاحاتی در ساختار قوانین است؛ بنابراین جهت بهبود وضعیت روستاهای موردمطالعه، لازم است بهره‌برداری صحیح و افزایش راندمان آبی از دو بعد کمی و کیفی عامل محدودکننده در افزایش تولید کشاورزی صورت گیرد. ازاین‌رو باتوجه‌به اینکه بخش کشاورزی که بزرگ‌ترین مصرف‌کننده منابع آبی است، در آینده باید با سایر بخش‌ها در زمینه مصرف آب رقابت کند و با تغییرات اقلیمی نیز سازگار باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار