استفاده از مدل‌های مختلف برای بررسی تهدید مسیر خط سوم شبکه انتقال گاز توسط ناپایداری دامنه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده برنامه‎ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

10.22126/ges.2024.9849.2706

چکیده

محدوده موردمطالعه (محدوده خط سوم گاز تهران)، از مهم‌ترین و حساس‌ترین محدوده‌های کشور از نظر تهدید شبکه گازرسانی توسط ناپایداری دامنه‌ای و فعالیت‌های تکتونیکی می‌باشد. در این پژوهش، برای تحقق اهداف تحقیق، از داده‌های متفاوت، ‌با منابع مختلف‌ و از معیارهای متنوع مانند، زمین‌شناسی، ارتفاع و فاصله از گسل شیب، جهت شیب، فاصله از رودخانه، کاربری اراضی، خاک، فاصله از جاده، بارش، پوشش‎زمین و ارتفاع استفاده شد. ارزیابی ریسک، با استفاده از پنج مدل فازی، تحلیل شبکه‌ای، شبکه‌ای-فازی، پرسپکترون چندلایه و روش جنگل تصادفی، مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج بررسی‌ها از مقایسه بررسی خطر زمین‌لغزش و زمین‌لرزه با مدل‌های مختلف، نشان داد که خطر زمین‌لغزش در محدوده موردمطالعه با استفاده از مدل RF بیشتر است. نتایج استفاده از مدل ANP در محدوده موردمطالعه، حاکی از ریسک بالای عبور شبکه گازرسانی از بخش‌های پرشیب منطقه است. نتایج پهنه‌بندی‌ها در دو استان قم و تهران با استفاده از مدل Fuzzy نشان داد که بیشترین درصد در کلاس‌بندی‌ها، متعلق به کلاس کم‌خطر و کمترین درصد متعلق به کلاس با خطر متوسط می‌باشد. در مدل Fuzzy- ANP کلاس خطر نسبتاً زیاد، بیشترین درصد و کلاس خطر زیاد با کمترین میزان در محدوده را نشان داد. در مدل MLP بیشتر محدوده موردمطالعه، دارای ریسک متوسط بوده و محدوده کلاس خطر زیاد، کمترین وسعت را در محدوده دارد؛ بنابراین، می‌توان نتیجه گرفت که در مدل RF، بیشترین درصد متعلق به کلاس با خطر نسبتاً زیاد و کمترین درصد متعلق به کلاس با خطر کم می‌باشد. باتوجه‌به ارزیابی‌ها و بررسی‌های آماری صورت‌گرفته از مدل ANP، میزان خطای سیستماتیک (MBE) 20336/0-، میزان خطای مطلق 209892/0 و میزان خطای RMSE 131107/0 حاصل گردید. نتایج آماری‌ از بررسی مدل Fuzzy نیز نشان داد که میزان خطای سیستماتیک (MBE) 23687/0 و خطای مطلق 0.2551/0 و میزان خطای RMSE نیز 016212/0 می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


بهروز، محمدصادق؛ افشارکاظمی، محمدعلی؛ آذر،علی؛ اصغری زاده، عزت‌الله (1402). ارائه مدل پیش بینی ریسک‌های بحرانی شبکه انتقال گاز با استفاده از الگوریتم‌های داده‌کاوی. چشم‌انداز مدیریت صنعتی، 3(49)، 281-322. doi: 10.48308/jimp.13.1.281
رائی حق، حمیدرضا؛ بهبهانی‌نیا، آزیتا؛ مکی آل‌آقا، مینا (1402). به کارگیری سیستم استنتاج فازی در ارزیابی ریسک خطوط لولۀ گازترش. فصلنامه بهداشت و ایمنی کار، 13)2 (، 345-36. dor: 20.1001.1.2251807.1402.13.2.9.8
زارع، سعید (1391). ارائه الگوی طراحی اقلیمی بر مبنای شاخص‌های آسایش زیستی برای شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم جغرافیای، دانشگاه خوارزمی.
شمس امامزاده، المیرا سادات (1393). توسعه مدل هیبریدی شبکه عصبی مصنوعی و الگوریتم ژنتیک جهت شبیه‌سازی و پیش‌بینی هدایت هیدرولیکی اشباع خاک. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، پردیس ابوریحان.
قارون، نرگس و جوزی، سیدعلی (1392). مدیریت ریسک محیط زیستی خط لوله انتقال فرآورده‌های نفتی بندرعباس – سیرجان به روش پاپیونی. محیط‌ شناسی، 39(3)، 150-133. doi:10.22059/JES.2013.35898
قندهاری، محمدتقی؛ مومنی، منصور و مهرگان، محمدرضا (1398). شناسایی و ارزیابی کمی ریسک خطوط لوله گاز شهری و تعیین مناطق حساس با ارائه مدل تلفیقی. پژوهش‌های نوین در تصمیم‌گیری، 4(27)، 1-27. dor: 20.1001.1.1. 24766291.1398.4.1.7.1