ارزیابی نقش انسان در فرسایش کناره‎ای وگسترش جانبی مئاندرهای رودخانه‎ی گاماسیاب در دشت بیستون

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

در این پژوهش، نقش انسان در فرسایش کناری و گسترش جانبی مئاندرهای گاماسیاب در دشت بیستون مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای دستیابی یه این هدف، شاخص های هندسی 15 مئاندری که انسان در فرسایش و توسعه آنها نقش داشته است با 19 مئاندر دیگر در محدوده دشت بیستون در یک دورهی 24 ساله مورد بررسی مقایسهای قرار گرفتهاند. برای این کار از تصاویر ماهوارهای سالهای 1986 و 2010 استفاده شده است. پس از رقومی کردن این تصاویر در محیط جی. آی. اس.، ابتدا پلان رودخانه ترسیم و سپس دوایری مماس بر قوس مئاندرها رسم شد و آنگاه شاخصهای هندسی مورد نظر شامل طول قوس، طول مجرا، زاویهی مرکزی، شعاع قوس و ضریب خمیدگی قوسها اندازه گیری شده اند. نتایج بهدستآمده نشان داده است که میانگین طول قوس 15 مئاندری که انسان در آنها دخالت داشته است، بهمیزان 19 متر، میانگین زاویهی مرکزی حدود 5 درجه، میانگین شعاع قوسها نزدیک به 20 متر بیشتر از 19 مئاندر دیگر افزایش داشتهاند و میانگین طول مجرا نیز 26 متر کمترشده است. بر این اساس ضریب خمیدگی 15 مئاندری که انسان در آنها دخالت داشته است، به میزان 13/0 بیشتر از ضریب خمیدگی 19 مئاندر دیگر افزایش داشته است. به این صورت که ضریب خمیدگی 15 مئاندر مورد دخالت انسان از 51/1 در سال 1986 به 7/1 در سال 2010 رسیده است، در حالیکه ضریب خمیدگی 19 مئاندر دیگردر همین مدت از 22/1 به 28/1 افزایش پیدا کرده است.

کلیدواژه‌ها