گسترش علم، تفکر بین رشته ای و خطرآسیب‌های بنیادی به جغرافیای ایران

جغرافیای ایران علی‌رغم توسعه چشمگیری که از نظر تعداد مراکز آموزشی، روش‎شناسی و رویکردهای پژوهشی و آموزشی داشته، نتوانسته است متناسب با توسعه بین المللی آن را در حل مشکلات جامعه مشارکت بدهد. این در حالی است که تلی از مشکلات در جامعه وجود دارد که حل آن‌ها می‌تواند به طور بالقوه به دست متخصصان جغرافیا صورت گیرد. این مشکلات به دو گروه تقسیم می‌شوند: گروه اول پروژه‌هایی است که از ده‎ها سال قبل تصویب شده و بنابه دلایلی انجام آن تا الان به تعویق افتاده، یا با سطح فعلی آموزش مشارکت در آن‎ها به‎طور ضعیف صورت می‎گیرد و گروه دوم موضوعات به روزی هستند که در این‌جا نیز برنامه‎های آموزشی جدید جغرافیا برای نشان دادن جنبه‌های کاربردی آن اجازه درک جغرافیایی موضوع و تشخیص نوع مشارکت ممکن را برای حل مشکل موجود در بطن مطالعات بین‎رشته‌ای دشوار می‌سازد. در این شرایط برداشت از مفهوم مطالعات بین‎رشته‎ای به‎جای حل مشکل با مشارکت همدیگر، به صورت دخالت غیرحرفه‎ای در علوم دیگر و تداخل وظایف ظاهر می‎شود که در صورت نبود کنترل و دخالت اندیشۀ جمعی در توضیح و تحدید قلمروهای علمی، صاحبنظران علوم کمی و مهندسی، مسائل کاربردی جغرافیا را هدایت خواهند کرد. دلایل مختلفی برای این نبود وحدت و انسجام راهبردی در بین جغرافیدانان وجود دارد که عدم حمایت جدی مسئولان اجرایی جغرافیاخوان از این دانش، فعالیت ضعیف انجمن‎های جغرافیایی و عملکرد ضعیف نشریات برای تمرکز تحقیقات از عوامل مهم می‎باشد. نبود برنامه‎ریزی آموزشی هدف‎مند و مبتنی بر حل مشکلات جامعه که از این ضعف‌ها سرچشمه می‎گیرد با ایجاد آشفتگی فکری در فارع التحصیلان کارشناسی آن‌ها را از حل موضوعات ساده باز داشته و در سطوح بالا انتخاب موضوع متناسب و تولید یافته‌های علمی قابل توجه که به عنوان تنها خروجی علمی دانشگاه‌ها به شمار می‌رود را از آن‌ها سلب می‎کند. از این رو، فعال شدن انجمن‎های علمی، همکاری جدی جغرافی‎دانان با انجمن‎ها، کمکهای ادرای سیاستمداران تحصیل‎کرده جغرافیا برای اجرایی کردن درخواست انجمن‎ها و عملکرد جدی نشریات در هدایت و چاپ تحقیقات اصیل اولین گام در جهت برون‎رفت از این بن بست می‎باشد.