بررسی تاثیرات کشاورزی شهری بر میزان سرمایه اجتماعی ذی نفعان در دانشگاه رازی کرمانشاه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

2 گروه منابع طبیعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

کشاورزی شهری با هدف تکمیل نیازهای غذایی شهری، ارائه خدمات اکوسیستمی و زیست‏ محیطی، افزایش ارزش‏های فرهنگی و اجتماعی و حتی افزایش مقاومت اقتصادی، دارای اثرات چندبعدی در هر جامعه ‏ای است. سرمایۀ اجتماعی یکی از اثرات مهمی است که کشاورزی شهری می‏تواند بر آن داشته باشد. پژوهش حاضر همزمان با اجرای طرح کشاورزی شهری (باغچه سبز) و با هدف واکاوی اثرات کشاورزی شهری بر سرمایۀ اجتماعی ذی نفعان در دانشگاه رازی کرمانشاه به روش پیمایشی صورت گرفت. جامعۀ آماری این پژوهش 150 نفر از ذینفعان بود که 108 نفر از آن‏ها بر اساس جدول کرجسی مورگان به عنوان حجم نمونه انتخاب شد. ابزار گرد‏آوری اطلاعات پرسشنامه محقق‏ساخته‏ بود که روایی محتوایی آن با استفاده از نظرهای کارشناسان، مورد تأیید قرار گرفت. نتایج نشان داد، افرادی که به صورت خانوادگی به محل کشاورزی مراجعه کرده‏اند، اثرات اجرای کشاورزی شهری را بر سرمایۀ اجتماعی بیشتر دانسته‏اند. یافته‏های ارزیابی مدل معادلات ساختاری نشان داد که کلیۀ ابعاد انسجام اجتماعی، تعامل اجتماعی، آگاهی اجتماعی، اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی بر سرمایه اجتماعی ذینفعان در سطح 99 درصد اطمینان تأثیر مثبت داشتند. به‏طوری‏که، بعد «مشارکت اجتماعی» با ضریب مسیر 825/0 بیشترین تأثیرگذاری معنا‏دار را بر سرمایۀ اجتماعی افراد مورد مطالعه و آگاهی اجتماعی (با ضریب مسیر 599/0) کمترین اثر را بر سرمایه اجتماعی افراد مورد مطالعه داشته است. بنابراین، همین امر شرایط را برای تقویت تعامل و مشارکت اجتماعی و همچنین اعتماد اجتماعی فراهم کرده و زمینه‏ساز فرهنگ‏سازی متناسب با توسعه کشاورزی شهری خواهد شد و می‏توان از نتایج به‏دست آمده از آن در روند برنامه‏ریزی و سیاست‏گذاری‏های کلان کشاورزی و ایجاد سرمایه ‏های اجتماعی جدید در کشور بهره جست.

کلیدواژه‌ها


الوانی، سیدمهدی؛ ناطق، تهمینه؛ فراحی، محمدمهدی (1386). نقش سرمایه اجتماعی در توسعه مدیریت دانش سازمانی، فصلنامه علوم مدیریت ایران، 2(5)، 35- 70.
پژوهشــگاه فرهنــگ، هنــر و ارتباطــات (1399). مطالعــه کشــوری دیــدگاه شــهروندان در خصــوص کرونـا - مـوج اول. گـروه افکارسـنجی و مطالعـات افـکار عمومـی دفتـر طـرح‏های ملـی.
حسینی ‏نیا، غلامحسین؛ مقدس فریمانی، شهرام؛ رحیمی مشکین، فهیمه (1395). تبیین مؤلفه‏ های کسب‏ وکار کشاورزی شهری: مورد مطالعه بام سبز شهری، مجله علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 12 (1)، 85-101.
حمیدی، کلثوم؛ یعقوبی، جعفر (1397). موانع توسعه کشاورزی شهری از دیدگاه کارشناسان ترویج سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان، فصلنامه پژوهش‏های ترویج و آموزش کشاورزی، 11 (3)، 59-68.
داوری، علی؛ رضازاده، آرش (1393). مدل‏سازی معادلات ساختاری با نرم افزار PLS. سازمان انتشارات جهاددانشگاهی: تهران.
داوری ‏نژاد، مسعود؛ ابدی، فائزه (1398). بررسی ضرورت کشاورزی شهری در راستای دستیابی به برنامه ‏ریزی سلامت در کلانشهر مشهد، فصلنامه علمی تخصصی مطالعات طراحی شهری و پژوهش‏های شهری، 2 (4)، 41-56.
زارع، سارا؛ نمیرانیان، منوچهر؛ شعبانعلی ‏فمی، حسین؛ قاسمی، جواد (1389). نقش سرمایه اجتماعی در مشارکت شهروندان در امور پارک‏های جنگلی (مطالعه موردی: شهر تهران)، مجله جنگل ایران، 2(4): 273-285.
شهرداری تهران (1398ب). نظرسنجی از مردم تهران درباره اپیدمی کرونا - موج دوم. ایسپا.
شهرداری تهران (1399ج). نظرسنجی از مردم تهران درباره اپیدمی کرونا - موج سوم. ایسپا.
فاضلی، محمد (1399). پیمایش ابعاد اجتماعی بحران کرونا در ایران.
محمودی، مریم؛ طهماسبی، ارسلان. (1396). بررسی ارتباط انسان و کشاورزی شهری در معماری پلکانی و عوامل مؤثر در شناخت و تجربه آن از محیط، پنجمین همایش ملی الگوی معماری و شهرسازی اسلامی، نطنز.