تحلیل اثرات محسوس و نامحسوس زمین‌لرزه منطقه ازگله کرمانشاه بر لندفرم‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه ژئومورفولوژی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

زمین­لرزه یکی از مهم­ترین مخاطرات محیطی است که همواره با خسارت­های زیادی همراه است. زمین­لرزه افزون بر اثراتی که در نواحی سکونت­گاهی دارد، روی لندفرم­ها نیز اثرات محسوس و نامحسوس زیادی می­گذارد که می­تواند سبب بروز مخاطرات شود. با توجّه به اهمّیت موضوع، در نوشتار پیش رو اثرات محسوس و نامحسوس زمین­لرزة ازگله بر لندفرم­های منطقه بررسی شده است. داده­های پژوهش شامل مدل رقومی ارتفاعی سی متر SRTM، لایه­های اطّلاعاتی رقومی، تصاویر سنتینل ۱ و اطّلاعات به­دست­آمده ازراه بازدیدهای میدانی است. مهم­ترین ابزارهای پژوهش شامل نرم­افزار آرک جی.آی.اِس. به‌منظور تهیة نقشه و خروجی‌های نهایی) و GMT (برای انجام تداخل­سنجی راداری) است. جستار حاضر در سه مرحله انجام شده است؛ در مرحلة اوّل با استفاده از روش تداخل­سنجی راداری، میزان جابه­جایی عمودی منطقه محاسبه شده است. در مرحلة دوم جابه­جایی عمودی لندفرم‌های منطقه ارزیابی شده و در مرحلة سوم، با استفاده از نتایج به­دست­آمده ازروش تداخل­سنجی راداری و بازدیدهای میدانی، اثرات محسوس زمین­لرزه بر لندفرم­های منطقه بررسی شده است. نتایج پژوهش بیانگر این است که تحت تأثیر زمین­لرزة ازگله منطقه بین ۶۱۳- تا ۹۱۷+ میلی­متر جابه­جایی داشته است. با توجّه به جابه­جایی عمودی رخ­داده در منطقه، لندفرم­های منطقه نیز با جابه­جایی زیادی روبه­رو شده­اند به‌طوری که دشت­های واقع در منطقه نیز تحت تأثیر این جابه­جایی بوده­اند که بیشترین میزان جابه­جایی با ۳۸۲ تا ۹۱۷ میلی­متر بالاآمدگی مربوط به دشت ذهاب بوده است. برخلاف دشت‌های منطقه که جابه­جایی و تغییرات صورت­گرفته در آن­ها به­طور عمده به‌صورت نامحسوس بوده است، دامنه­های واقع در منطقه افزون بر اثرات نامحسوس با اثرات محسوس زیادی نیز روبه­رو شده­اند، به‌طوری که بسیاری از دامنه­های منطقه ازجمله دامنه‌های واقع در نزدیک روستاهای رمکی رمضان، مله­کبود و قوچ­باشی با زمین­لغزش و همچنین دامنه­های نزدیک به آبشار پیران و درّة بابا­یادگار با ریزش روبه­رو شده­اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آقانباتی، سیدعلی (1385). زمین­شناسی ایران. تهران: انتشارات سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی کشور.
زارع، مهدی؛ کامران­زاد، فرناز (۱۳۹۳). پراکندگی لرزه­خیزی در ایران، نشریة تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، ۱ (۴)، 39-58.
کرمی، فریبا؛ بیاتی­خطیبی،‌ مریم؛ ملکی، شهرام (۱۳۹۶). بررسی مخاطرات ناشی از زلزلة اهر ورزقان در حوضة سرندچای و پیرامون آن. مجلّة مخاطرات محیط طبیعی، ۶ (۱۴)، 153-168.
گورابی، ‌ابوالقاسم (۱۳۹۹). کمّی­سازی زمین‌لغزش بزرگ مله‌کبود ناشی زمین­لرزة ۳/۷ سال 1396 کرمانشاه با استفاده از اینتروفرمتری. مجلّة تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۲۱ (۶۰)، ۱-۲۰.
مقصودی، یاسر؛ امانی، رضا؛ احمدی، حسن (۱۳۹۸). بررسی رفتار فرونشست زمین در منطقة غرب تهران با استفاده از تصاویر سنجندة سنتینل ۱ و تکنیک تداخل­سنجی راداری مبتنی بر پراکنش­گرهای دائمی. مجلّة تحقیقات منابع آب ایران، ۱۵ (۱)، 299-313.
مهرابی، حمید؛ زعفرانیه، سعید (۱۳۹۸). تخمین وسعت تخریب ناشی از زلزله با استفاده از تداخل­سنجی راداری و تصاویر نوری (مطالعة موردی: زلزلة ۱۳۸۲ بم). نشریة مهندسی فنّاوری اطّلاعات مکانی، ۷ (۴)، 157-173.
مهرابی، علی؛ پورخسروانی، محسن (۱۳۹۷). اندازه­گیری میزان جابه­جایی سطح زمین ناشی از زلزلة ۱۳۸۳ داهوئیه (زرند) استان کرمان و شناسایی گسل عامل آن با استفاده از روش تداخل­سنجی راداری. مجلّة پژوهش­های ژئومورفولوژی کمی، ۷ (۱)، 61-73.
واجدیان، ساناز؛ سراجیان، محمدرضا؛ منصوری، بابک (۱۳۹۰). استخراج میدان جابه‌جایی سه­بعدی با استفاده از فنّ تداخل‌سنجی رادار با دریچة مصنوعی ­(SAR)؛ بررسی موردی گسل بم. مجلّة فیزیک زمین و فضا، ۳۷ (۲)، 83-96.
References
Abir, I. A., Khan, S. D., Ghulam, A., Tariq, S. & Shah, M. T. (2015). Active tectonics of western Potwar Plateau–Salt Range, northern Pakistan from InSAR observations and seismic imaging. Remote Sensing of Environment, 168 (1), 265-275.
Aghanbati, S. A. (1385). Geology of Iran. Publications of the Geological Survey and Mineral Exploration of Iran. (In Persian)
Agustan, A., Sulaiman, A. & Ito, A. (2016). Measuring Deformation in Jakarta through Long Term Synthetic Aperture Radar (SAR) Data Analysis. 2nd International Conference of Indonesian Society for Remote Sensing (ICOIRS).
Al-Taie A. J. & Albusoda, B. S. (2019). Earthquake hazard on Iraqi soil: Halabjah earthquake as a case study. Geodesy and Geodynamics, 10 (3), 196-204.
Aslan, G., Cakir, Z., Lasserre, C. & Renard, F. (2019). Investigating Subsidence in the Bursa Plain, Turkey, Using Ascending and Descending Sentinel-1 Satellite Data. Remote Sensing, 11 (1), 1-17.
Bartels, S. A. & Van Rooyen, M. J. (2012). Medical complications associated with earthquakes. Lancet, 379 (9817), 748-757.
Bateson, L., Cigna, F., Boon, D. & Sowter, A. (2015). The application of the Intermittent SBAS (ISBAS) InSAR method to the South Wales Coalfield, UK. International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 34 (1), 249-257.
Bozzano, F., Esposito, C., Franchi, S., Mazzanti, P., Perissin, D. & Rocca, A. (2015). Understanding the subsidence process of a quaternary plain by combining geological and hydrogeological modelling with satellite InSAR data: the acque albule plain case study. Remote Sensing of Environment, 168 (1), 219-238.
Cigna, F., Novellino, A., Colm, J. Sowter, A. (2015). Intermittent SBAS (ISBAS) InSAR with COSMO-SkyMed X-band high resolution SAR data for landslide inventory mapping in Piana degli Albanesi (Italy). In: SPIE Proceedings: SAR Image Analysis, Modeling, and Techniques XIV. Amsterdam, Netherlands, 22 Sep.
Daniel, R. C., Maisons, C., Carnec, S., Mouelic, L., King, C. & Hosford, S. (2003). Monitoring of slow ground deformation by ERS radar interferometry on the Vauvert salt mine (France) Comparison with ground-based measurement. Remote Sensing of Environment, 88 (4), 468-478.
Declercq, P., Walstra, J., Gérard, P., PirardM E., Perissin, D., Meyvis, B. & Devleeschouwer, X. (2017). A Study of Ground Movements in Brussels (Belgium) Monitored by Persistent Scatterer Interferometry over a 25-Year Period. Geosciences, 7 (4), 1-17.
Du, Y., Feng, G., Peng, X. & Li, Z. (2017). Subsidence Evolution of the Leizhou Peninsula, China, Based on InSAR Observation from 1992 to 2010. Applied Sciences, 7 (5), 1-18
Farfel, A., Assa, A., Amir, I., Bader, I., Bartal, C. & Kreiss, Y. (2011). Haiti earthquake 2010: a field hospital pediatric perspective, Eur J Pediatr, 170 (4), 519-525.
Gorabi, A. (1399). Quantification of the Great Landslide caused by the Kermanshah earthquake on 7/3/2017 using interferometry. Journal of Applied Research in Geographical Sciences, 21 (60), 1-20 (In Persian).
Hanssen, R. F. (2001). Radar Interferometry: Data Interpretation and Error Analysis. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
Ho, D. T. D., Tran, C. Q., Nguyen, A. D. & Le, T. T. (2016). Measuring ground subsidence in Hanoi city by radar interferometry. Science and Technology Development Journal, 19 (2), 122-129.
Hu, B., Chen, X. & Zhang, X. (2019). Using Multisensor SAR Datasets to Monitor Land Subsidence in Los Angeles from 2003 to 2017. Sensors, 1 (1), 1-15.
Karami, F., Bayati Khatibi, M. & Maleki, S. (2017). Investigation of hazards caused by Ahar Varzeqan earthquake in and around Sarand Chay basin, Journal of Natural Environment Hazard, 6 (14), 168-153. (In Persian)
Maghsoudi, Y., Amani, R. & Ahmadi, H. (1398). Investigation of land subsidence behavior in the western region of Tehran using Sentinel 1 sensor images and radar interferometry technique based on permanent dispersants. Journal of Research in Water Resources Iran, 15 (1), 313-299. (In Persian)
Mehrabi, A. & Pourkhosravani, M. (1397). Measuring the amount of surface displacement caused by the 2004 Dahouieh (Zarand) earthquake in Kerman province and identifying its fault using radar interferometry method. Journal of Quantitative Geomorphological Research, 7 (1), 63-71. (In Persian)
Mehrabi, H. & Zaefaranieh, S. (2009). Estimating the extent of earthquake damage using radar interferometry and optical images (Case study: 2003 Bam earthquake). Journal of Spatial Information Technology Engineering, 7 (4), 157-173. (In Persian)
Nguyen Hao, Q. & Takewaka, S. (2019). Detection of Land Subsidence in Nam Dinh Coast by Dinsar Analyses, International Conference on Asian and Pacific Coasts, pp: 1287-1294.
Pan, S. T., Cheng, Y.Y. & Lin, C. H. (2019). Extrication time and earthquake-related mortality in the 2016 Taiwan earthquake. Journal of the Formosan Medical Association, 118 (11), 1504-1514.
Roy, T. & Matsagar, V. (2020). Probabilistic assessment of steel buildings installed with passive control devices under multi-hazard scenario of earthquake and wind. Structure and Infrastructure Engineering, 85 (1), 1-17
Sawada, Y., Nakazawa, H., Take, W. A. & Kawabata, T. (2019). Full scale investigation of GCL damage mechanisms in small earth dam retrofit applications under earthquake loading. Geotextiles and Geomembranes, 47 (4), 502-513.
Vajdian, S., Serajian, M. R. & Mansoori, B. (2011). Extraction of three-dimensional displacement field using artificial radar interferometer (SAR) technique; Case study of Bam fault. Journal of Earth and Space Physics, 37 (2), 83-96. (In Persian)
Xu, Z., Lu, X., Cheng, Q., Guan, H., Deng, L. & Zhang, Z. (2018). A smart phone-based system for post-earthquake investigations of building damage. International Journal of Disaster Risk Reduction, 27 (1), 214-222.
Yang, C., Han, B., Zhao, C., Du, J., Zhang, D. & Zhu, S. (2019). Co- and post-seismic Deformation Mechanisms of the MW 7.3 Iran Earthquake (2017) Revealed by Sentinel-1 InSAR Observations, Remote sensing, 11 (418), 1-17­.
Yazdanian, M., Ingham, J. M., Lomax, W., Wood, R. & Dizhur, D. (2020). Damage observations and remedial options for approximately 1500 legged and flat-based liquid storage tanks following the 2016 Kaikōura earthquake. Structures, 24 (1), 357-376.
Yousuf, M., Bukhari, S. K., Bhat, G. R., Ali, A. (2020). Understanding and managing earthquake hazard visa viz disaster mitigation strategies in Kashmir valley, NW Himalaya. Progress in Disaster Science, 5 (1), 1-11.
Zare, M. & Kamranzade, F. (2014). Seismic scattering in Iran. Journal of Spatial Analysis of Environmental Hazards, 1 (4), 39-58. (In Persian)
Zhang, Y., Liu, Y., Jin, M., Jing, Y., Liu, Y., Liu, Y., Sun, W., Wei, J. & Chen, Y. (2019). Monitoring Land Subsidence in Wuhan City (China) using the SBAS-InSAR Method with Radarsat-2 Imagery Data. Sensors, 19 (3), 1-16
Zhao, Q., Ma. G., Wang. Q., Yang. T., Liu, M., Gao, W., Falabella, F., Mastro, P. & Pepe, A. (2019). Generation of long-term InSAR ground displacement time-series through a novel multi-sensor data merging technique: The case study of the Shanghai coastal area. Photogrammetry and Remote Sensing, 154 (1), 10-27.