تحلیل تغییرات اقلیمی از دیدگاه کشاورزان منطقة الیگودرز با تأکید بر بخش مرکزی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری آب‌وهواشناسی، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران

2 استاد گروه آب‌وهواشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

3 دانشیار اقلیم‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 استاد اقلیم‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

تغییرات اقلیمی به­طور مستقیم بخش کشاورزی را تحت تأثیر قرار می­دهد و بی­شک تشدید ناهنجاری­های اقلیمی در آینده می­تواند تأمین نیاز غذایی بشر را تهدید کند؛ بنابراین بخش کشاورزی می­تواند بیشترین تأثیر را از پدیدة تغییر اقلیم بپذیرد؛ همچنین تغییر اقلیم سبب تشدید خشک‌سالی و اختلال در فعّالیّت‌های کشاورزی شود؛ لذا باید به‌نوعی با استفاده از ابزارهای مختلف موجود در حوزة مدیریت این اثر پیش­بینی و یا شبیه­سازی شود تا با توجّه به آن بتوان برنامه­ریزی­ها و سیاست­گذاری­های لازم را در پیش گرفت تا درنهایت ضمن تأمین امنیّت غذایی مصرف­کنندگان، رفاه حداکثری تولیدکنندگان نیز تأمین شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه کشاورزان الیگودرز در استان لرستان درخصوص تغییر اقلیم و عوامل مؤثّر بر آن صورت گرفته است. جامعة آماری نوشتار پیش رو کشاورزان شهرستان الیگودرز و تعداد نمونة انتخاب‌شده در منطقه 116 مورد براساس نمونه­گیری تصادفی بود. از پرسش­نامه به‌مثابة ابزار اصلی جمع­آوری داده­ها استفاده شد؛ افزون بر این، برای بررسی تغییرات آب‌وهوایی در منطقه، آمار سی­سالة داده­های هواشناسی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیش از 42% مردم با موضوع تغییر اقلیم از طریق رسانه­ها و رادیو و تلویزیون آشنا شده­اند و بیش از 60% پاسخگویان نسبت به موضوع تغییر اقلیم نگرش منفی دارند و در بیش از چهارده پرسش موجود در پرسش­نامه این موضوع را تأکید کرده­اند.
 

کلیدواژه‌ها


برشان، محمد (1386) خشک‌سالی در گسترش دانش و اندیشه، مهرآب، 44، صص. 15-11.
چکشی، بهاره (1391) بررسی تغییرات اقلیمی و پدیده گرمایش جهانی و تأثیر آن بر اکوسیستم­های زیستی کرة زمین، اوّلین همایش ملّی بیابان، مرکز تحقیقات بین­المللی بیابان دانشگاه تهران.
حسینی، سید صفدر؛ نظری، محمدرضا (1394) سوّمین گزارش ملّی تغییر آب­وهوا جهت ارائه به دبیرخانة کنوانسیون (UNFCCC)، سازمان محیط­زیست.
خوشنود، زهرا؛ خوشنود، رضا؛ مسافر خورجستان، سعیده (1388) بررسی اثرات گرمایش جهانی کرة زمین، سوّمین همایش تخصّصی مهندسی محیط­زیست، دانشگاه تهران، دانشکده محیط­زیست، تهران.
رحیمی بدر، بیتا؛ یزدانی، سعید (1386) ارزیابی اثرات تغییر اقلیم بر کشاورزی. توسعه و بهره­وری، 3 (7)، صص. 48-44.
شوشتریان، آشان (1386) چگونه کشاورزان نسبت به تغییرات اقلیمی سازگار خواهند شد؟، توسعه و بهره­وری، 3 و 4، صص. 46-43.
علیجانی، بهلول؛ قویدل رحیمی، یوسف (1384) مقایسه و پیش­بینی تغییرات دمای سالانة تبریز با ناهنجاری­های دمایی کرة زمین با استفاده از روش­های رگرسیون خطّی و شبکة عصبی مصنوعی، جغرافیا و توسعه، 3 (6)، صص. 38-21.
قمبرعلی، رضوان؛ پاپ­زن، عبدالمجید؛ افشارزاده، نشمیل (1391) بررسی دیدگاه کشاورزان درخصوص تغییرات آب‌وهوا و استراتژی­های سازگاری (مطالعة موردی: شهرستان کرمانشاه)، پژوهش­های روستایی، 3 (3)، صص. 213-192.
کوثری، محمدرضا؛ اختصاصی، محمدرضا؛ تازه، مهدی؛ صارمی نایینی، محمدعلی (1387) بررسی روند تغییرات بارش، دما و رطوبت نسبی در 26 ایستگاه سینوپتیک کشور، پژوهش و سازندگی، 21، صص. 207-196.
کوچکی، علیرضا؛ حسینی، محمد (1385) تغییر اقلیم و تولیدات زراعی در جهان، انتشارات دانشگاه فردوسی، مشهد.
وحیدی، علیرضا (1390) تأثیر تغییر اقلیم و خشک‌سالی بر منابع آب ایران، پنجمین کنفرانس سراسری آبخیزداری و مدیریت منابع آب‌وخاک کشور، انجمن مهندسی آبیاری و آب ایران، کرمان.
Alcamo, J., Nikolai, D., Marcel, E., Genady, G., Andrei, K. (2007) A new assessment of climate change impacts on food production shortfalls and water availability in Russia, Global Environmental Change, 17, pp. 429-444.
Angel, J. (2008) Potential Impacts of Climate Change on Water Availability, Illinois State Water Survey, Institute of Natural Resource Sustainability.
Goudriaan, J. (1996) Predicting crop yields under global change, In: B.Walker & W. Steffen, (Eds.), Global Change and Terrestrial Ecosystems, International Geosphere-Biosphere Programme Book Series. Cambridge University Press, pp. 260-274.
Iglesias, A., Rosenzweig, C., Pereira, D. (2000) Agricultural impacts of climate change in Spain: developing tools for a spatial analysis, Global Environmental Change, 10, pp. 69-80.
IPCC. (2001) Climate Change: the scientific basis Report edited by Houghton, In: J. T. et al. (Eds.), contribution of Working Group I to the Third assessment Report of The IPPC, Cambridge University Press, Cambridge, UK.
Ludwig, F., Milroy, S., Asseng, S. (2009) Impacts of recent climate change on wheat production systems in Western Australia, Journal of Climatic Change, 92, pp. 495-517.
Maslin, M. (2004) Global Warminga Veryshort Introduction, Oxford, New York.
Pidgeon, J. D., Werker, A. R., Jaggard, K. W., Richter, G. M., Lister, D. H., Jones, P. D. (2001) Climatic impact on the productivity of sugar beet in Europe, Agricultural and Forest Meteorology, 109, pp. 27-38.
Sultana, H., Ali, N., Iqbal, M., Khan, A. (2009) Vulnerability and adaptability of wheat production in different climatic zones of Pakistan under climate change, Journal of Climatic Change, 94, pp. 123-142.