ارزیابی رابطه بین پایداری مناطق روستایی و توسعه گردشگری روستایی با تعدیل‎گری درک مردم بومی در روستای قلات شیراز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار جامعه‌شناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 کارشناس ارشد مدیریت گردشگری گرایش بازاریابی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

3 دانشجوی دکتری مدیریت بازاریابی بین‌الملل، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

چکیده

همواره مردم بومی مناطق روستایی، نقش بسیار مهمّی در تصمیم‌گیری‌های توسعة گردشگری روستایی دارند؛ به گونه‌ای که به عنوان یکی از اصول توسعة پایدار گردشگری شناخته می‌شوند؛ بنابراین، درک مردم بومی نسبت به توسعة گردشگری روستایی به مدیران و سیاست‌گذاران گردشگری در تصمیم‌گیری بهتر کمک می‌کند. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی رابطة بین پایداری مناطق روستایی و توسعة گردشگری روستایی با تعدیلگری درک مردم بومی است. جامعة آماری پژوهش، مردم محلّی منطقة قلات شیراز است. بدین منظور، نمونه‌ای برابر با 385 نفر بر اساس جدول مورگان و با روش نمونه‎گیری در دسترس انتخاب شد. دادهها با استفاده از پرسشنامه گردآوری شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ و پایایی مرکب و روایی آن با استفاده از روایی هم‌گرا و واگرا مورد سنجش قرار گرفت. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش، از رویکرد کمترین مربعات جزئی و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد بدون در نظر گرفتن درک مردم بومی به عنوان متغیّر تعدیلگر، پایداری عمومی منطقه رابطة مثبت و معنی‌داری با توسعة گردشگری روستایی دارد و رابطة معنی‌دار همة ابعاد پایداری با توسعة گردشگری روستایی تأیید شده است؛ ولی با ورود متغیّر درک مردم بومی به مدل ساختاری، از لحاظ اقتصادی دیدگاه مردم محلّی نسبت به توسعة گردشگری مثبت نبوده است. از نگاه مردم بومی، جنبه‌های مثبت اقتصادی گردشگری قابل توجّه نبوده و آثار منفی محیطی منطقة قلات با ورود گردشگر بیشتر شده است.
 

کلیدواژه‌ها


آذر، عادل؛ غلامزاده، رسول؛ قنواتی، مهدی (1391) مدل‌سازی مسیری - ساختاری در مدیریت: کاربرد نرم‌افزار Smart PLS، نگاه دانش، تهران.
آسایش، حسین (1374) اصول و روشهای برنامه‌ریزی روستایی، چاپ اوّل، انتشارات پیام نور، تهران.
افراخته، حسن؛ ریاحی، وحید؛ جوان، فرهاد (1394) پایداری اقتصادی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان رضوانشهر، فصلنامة علمی - پژوهشی و بین‌المللی انجمن جغرافیای ایران، 13 (46)، صص. 117-93.
خاکی، غلامرضا (1378) روش تحقیق با رویکردی به پایان‌نامه‌نویسی، مرکز تحقیقات علمی کشور، تهران.
رستگار، عباسعلی؛ سیاه‌سرانی کجوری، محمدعلی (1394) بررسی تأثیر عوامل شخصیتی مؤثّر بر اعتیاد به خرید با اثر تعدیل‎گری چشم و هم‌چشمی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه سمنان)، مدیریت بازرگانی، 7 (3)، صص. 720-699.
رکن‌الدّین افتخاری، عبدالرضا؛ قادری، اسماعیل (1381) نقش گردشگری روستایی در توسعة روستایی (نقد و تحلیل چهارچوب‎های نظری)، مدرّس علوم انسانی، 6 (2)، صص.40-23.
رکن‌الدّین افتخاری، عبدالرضا؛ مهدوی، داوود (1385) راه‎های توسعة گردشگری با استفاده از مدل SWOT، ویژه‌نامة جغرافیا، 10 (2)، صص. 30-1.
رنجبریان، بهرام؛ زاهدی، محمد (1388) شناخت گردشگری، چاپ پنجم، انتشارات چهارباغ، اصفهان.
ضرغام بروجنی، حمید (1389) برنامه‌ریزی توسعة جهانگردی، رویکردی هم‌پیوند و پایدار، چاپ اوّل، انتشارات مهکامه، تهران.
ضیایی، محمود (1388) جغرافیای گردشگری، انتشارات پیام نور، تهران.
ملکی مین‌باش رزگاه، مرتضی؛ بلوچی، حسین؛ فارسی‌زاده، حسین (1394) بررسی تصویر مقصد و رضایت از مقصد بر نیّت‎های بازدید گردشگران، برنامه‌ریزی و توسعة گردشگری، 4 (12)، صص. 33-11.
نعمت‌الهی، مجید؛ نجارزاده، محمد؛ بلوچی، حسین (1395) ارزیابی سطوح پایداری مقاصد روستایی در راستای توسعة گردشگری روستایی با تعدیل‎گری تصویر مقصد (مطالعة موردی: دهستان دراک شهرستان شیراز)، پژوهش و برنامه‌ریزی روستایی، (4) 5، صص. 174-154.
الوانی، مهدی؛ پیروزبخت، معصومه(1385) فرآیند مدیریت جهانگردی، چاپ اوّل، دفتر پژوهش‌های فرهنگی، تهران.
Bagozzi, R. P., Yi, Y. (1988) On the Evaluation of Structural Equation Models, Journal of the Academy of marketing Science, 16 (1), pp. 74-97.
Bel, F., Lacroix, A., Lyser, S., Rambonilaza, T., Turpin, N., (2015) Domestic Demand for Tourism in Rural Areas: Insights from Summer Stays in Three French Regions, Tourism Management, 46, pp. 562-570.
Brau, R. (2008) Demand-Driven Sustainable Tourism? A Choice Modelling Analysis, Tourism Economics, 14 (4), pp. 691-708.
Cohen, J. (1988) Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences, Erlbaum Associates, Hillside.
Giles, Emma L., Bosworth, G., Willett, J. (2013) The Role of Perception in the Marketing of Rural Areas, Destination Marketing & Management, 2 (1), pp. 4-13.
Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., Black, W C. (1998) Multivariate Data Analysis, fifth ed, Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ.
Kock, N. (2011) Using Warp PLS in e-Collaboration Studies: Mediating Effects, Control and Second Order Variables and Algorithm Choice, International Journal of e-Collaboration. 7 (3), pp. 1-13.
Lepp, A. (2007) Residents’ Attitudes Towards Tourism in Bigodi village, Uganda, Tourism Management, 28 (3), 876-885.
Nicholas, L. N., Thapa, B., ko, Y. J. (2009) President`s Perspectives of a World Heritage Site, the Pitons Management Area, Annals of Tourism Research, 36 (3), pp. 390-412.
Nonally, J. C. (1978) Psychometric Theory, second Edition, Mac Graw Hill, New York.
Nunkoo, R., Gursoy, D. (2012)Residents’ Support for Tourism: an Identity Perspective, Annals of Tourism Research, 39 (1), pp. 243-268.
Pedford, J. (1996) Seeing is Believing: the Role of Living History in Marketing Local Heritage, In T. Brewer (Ed.), the Marketing of Tradition (pp. 13-20), Enfield Lock: Hisarlink Press.
Radac, A. B; Csosz, I.; Iulianamerce, I.; Matias, C. C.; Dobra, C. I. (2012) The Benefits of Rural Tourism. in Sustainable Rural Development. International Scientific Symposium, 14 (4), pp. 369-372.
Sharpley, R. (2014) Host Perception of Tourism, A Review of the Research, Tourism Management, 42 (4), pp. 37-49.
Snieska, V., Barkauskienė, K., Barkauskas, V. (2014) The Impact of Economic Factors on the Development of Rural Tourism: Lithuanian Case, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 156, pp. 280-285.
Štetić, S. (2012)Specific Features of Rural Tourism Destinations Management, Settlements and Spatial Planning. 1, pp. 131-137.
Stylidis, D., Terzidou, M. (2014) Tourism And Economic Crises in Kavala Greece, Annals of Tourism Research, 44, 210-226.
Sutawa, G. K. (2012) Issues on Bali Tourism Development and Community Empowerment to Support Sustainable Tourism Development, Procedia Economics and Finance, 4, pp. 413-422.
Zhang, X. (2012) Research on the Development Strategies of Rural Tourism in Suzhou based on SWOT Analysis, Energy Procedia, 16, pp. 1295-1299.