بررسی و تحلیل وضعیّت پایداری اجتماعی در شهر آمل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی دانشگاه مازندران

2 کارشناس ارشد دانشگاه مازندران

چکیده

پایداری اجتماعی یکی از ابعاد مهمّ توسعة شهری پایدار است که با تأکید بر مفاهیم کیفی به دنبال تحقّق فضاهای شهری سرزنده و پویاست. پایداری اجتماعی رویکردی را ارائه می‌کند که بر اساس آن می­توان جنبه‌های وسیعی از چالش‌های زندگی شهری معاصر را شناسایی و برطرف نمود. هدف اصلی مقاله، بررسی وضعیّت پایداری اجتماعی و مؤلّفه‌های مربوط به آن در شهر آمل است. روش پژوهش توصیفی - پیمایشی بوده و تعداد نمونه، 430 خانوار است. یافته‌ها نشان می‌دهد که وضعیّت پایداری اجتماعی کلّ در شهر آمل در سطح مطلوبی قرار دارد. از بین مؤلّفه‌های نه‌گانه، «کیفیّت محیط» و «مشارکت اجتماعی»، وضعیّت نسبتاً نامطلوبی داشته‌اند که باید بیشتر از بقیه در اولویّت توجّه قرار گیرند. مشاهدة مقادیر میانگین مؤلّفه‌ها، دلالت بر تفاوت مقادیر آ‌نها با میانگین مطلوب دارد و نتایج حاصل از تحلیل مسیر هم نشان می‌دهد که مؤلّفة «تعامل» با (388/0) و پس از آن «اعتماد» (341/0) بیشترین تأثیر را در ارتقا و بهبود پایداری اجتماعی شهر آمل دارد.

کلیدواژه‌ها


پورطاهری، مهدی؛ سجاسی قیداری، حمدالله؛ صادق­لو، طاهره (1388) سنجش و اولویّت­بندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی با استفاده از تکنیک رتبه‌بندی بر اساس تشابه به حل ایده­آل فازی (مطالعة موردی: دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان خدابنده)، پژوهش‌های روستایی، 1، صص. 32-1.
حبیب، فرح؛ نادری، سید مجید؛ جهانشاهلو، لعلا؛ گهر حمیده، فروزان (1391) سنجش چارچوب ارزیابی سرمایة اجتماعی در ساختار شهری با تأکید بر نقش فضاهای عمومی (مطالعة موردی: شهر تهران)، هویت شهر،‌ 12، صص. 14-5.
رفیعیان، مجتبی؛ عسگری علی؛ عسگری­راد، زهرا (1388) سنجش میزان رضایتمندی سکونتی ساکنان محلّة نواب، پژوهش‌های جغرافیایی انسانی، 67، صص. 68-53.
لیون دال، آرتور (1381) رهیافت‌های جامع، شاخص‌های توسعة پایدار، بدریچ مولدان سوزان بیلهارز، ژوهانسبورگ، ترجمة نشاط حداد تهرانی و ناصر محرم­نژاد، سازمان حفاظت محیط‌زیست، تهران، صص. 99-83.
مشکینی، ابوالفضل؛ برهانی، کاظم؛ شعبان­زاده یمینی، رضا (1392) تحلیل فضایی سنجش پایداری اجتماعی شهری، فصلنامة بین‌المللی انجمن جغرافیایی ایران، 11 (39)، صص. 213-187
نسترن، مهین؛ هادیزاده زرگر، صادق (1392) سنجش پایداری اجتماعی در سطح محلاّت دریادل، گوهرشاد و شاهد شهر مشهد، جغرافیا و توسعة ناحیه‌ای، 21، صص. 156-.139
نسترن، مهین؛ قاسمی، وحید؛ هادیزاده، زرگر، صادق (1392) ارزیابی شاخص‌های پایداری اجتماعی با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه (ANP)، جامعه‌شناسی کاربردی، 24 (3)، صص. 173-155.
ناطق­پور، محمد جواد؛ فیروزآبادی، سید احمد (1384) سرمایة اجتماعی و عوامل مؤثّر بر شکل‌گیری آن در شهر تهران، جامعه‌شناسی ایران، 24، صص. 91-55.
Atkinson, R., Flint, J. (2003) “Locating the local in informal processes of social control”: the defended neighbourhood and informal crime management, CNR Paper 10. Bristol University, School of Policy Studies, Centre for Neighbourhood Research.
Atkinson, R., Kintrea, K. (2001) Disentangling neighbourhood effects: evidence from deprived and non-deprived neighbourhoods, Urban Studies, 38 (11), pp. 2277-2298.
BNIA. (2005) Vital Signs: Measuring Baltimore Progress towards Strong neighborhoods and a thriving city. Baltimore: BNIA.
Bramley, G., Pawson, H., Third, H. (2000) Low Demand Housing and Unpopul Neighbourhoods. DETR, London.
Bramly, G., Brown, C., Dempsey, N., Power, S., Watkins, D. (2010) Social Acceptability, Dimension of the Sustainable City, pp. 175-217.
Burton, E. (2000a) The compact city: just or just compact? A preliminary analysis, Urban Studies 37 (11), pp. 1969-2006.
Burton, E. (2000b) The Compact city: Just Or just Compact? A Preliminary analysis, Ueban Studies, 37 (11), pp. 1969-2001.
Dempsey, N., Glen, B., Sinéad, P., Caroline, B. (2010) The Social Dimension of Sustainable Development: Defining Urban Social Sustainability, Sustainable Development, Sust. Dev, 18, pp.362–373
Edwards, R. W. (2004) measuring Social Capital, An Australian Frame work and Indicators. CANBERRA IME, The Australian Bureau of Statistics.
Fisher, T., Bramley, G. (2006) Poverty and Local services. In Poverty and Social Exclusion in Britain, (eds. C. Pantazis, D. Gordon and R. Levitas), Policy Press.
Hirschfield, A., Bowers, K. (1997) "The effects of social cohesion on levels of recorded crime in disadvantaged areas", Urban Studies, 34(8), pp. 1275-1295.
Jozsa, A. (2005) Neighbourhood Sustainability indectorsreporst on a best practice workshop, McGill University and The urbanecology center, Montreal.
Long, D. (2003) A Toolkit of Indicators of Sustainable communities.
Moffat, I., Hanley, N., Wilson, M. D. (2001) measuring and modeling sustainable development.newyork and London:the Parthenon publishing group inc.
Pacione, M. (2009) Urban Geogeraphy a Global Perspective Third edition, published in the Taylor & Francis, p. 607.
Pepperdine, Sh. (2002) Social Indicators of Rural community Sustainability: An Example from The WoadyYaliak catchment, Department of geograghy and environment Study, university of melbourn.
Polese, M., Stren, R. (2000) The Social Sustainability of cities: diversity and management of change, University of Toronto Press, Toronto.
Power, A., Mumford, K. (1999) The slow death of great cities? Urban abandonment or urban renaissance, JRF/York publishing Services, York.
United Nations. (2002) RePort of the World Summit On sustainable development, Johannesburg, 26 August-$th September 2002.
Woolever, C. (1992) A contextual approach to neighbourhood attachment, Urban Studies, 29 (1), pp. pp. 99-116.
Yiftachel, O., Hedgcoock, D. (1993) Urban social sustainability: The planning of an Australian city. Cities, 10 (2), pp. 139-157.