ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل و شبیهسازی نمودارهای ترمودینامیک رگبارهای همرفتی و مخرّب مناطق کوهستانی (مطالعه موردی: رگبار مشکینشهر)
برای وقوع بارش، شرایط دینامیکی و ترمودینامیکی خاصّی مورد نیاز است. گاهی شدّت عملکرد و ترکیب غیر معمول این شرایط باعث رخداد بارشهای شدیدی میشود که معمولاً این بارشها خارج از رژیم بارشی و محیطی مکانِ رخداد هستند؛ بنابراین، محیط نمیتواند واکنش بهینه را نسبت به این ناهنجاری انجام دهد و خسارات جبرانناپذیری به زیستبوم وارد میآید. بارش 29 تیرماه 1380 یکی از مخرّبترین بارشهای اتّفاقافتاده در شهرستان مشکینشهر است. این بارش باعث خسارات جانی - مالی فراوان ازجمله کشتهشدن 33 نفر از مردم شهرستان شد. در این مطالعه بهمنظور آگاهی از شرایط ترمودینامیکی جوّ متناظر با این روز بارشی، از دادههای شبکهای، دما، ارتفاع ژئوپتانسیل و نم نسبی با تفکیک مکانی 125/0*125/0 با گامهای ارتفاعی 25 و 50 هکتوپاسکال از تراز 1000 تا 200 هکتوپاسکال استفاده شد. با کاربرد معادلات فیزیکی - ترمودینامیکی، نمودارهای ترمودینامیکی نیمرخ قائم جوّ برای نقطهای با عرض 375/38 درجة شمالی و طول 625/47 درجة شرقی شبیهسازی شد. شبیهسازی نمودارهای ترمودینامیک و محاسبة شاخصهای فیزیکی، با پایشهای زمانی ششساعته برای این روز بارشی نشان داد که مهمترین عامل ایجاد این بارش، لایهبندی متفاوت رطوبت لایههای قائم جوّ بوده، بهصورتی که دمای پتانسیل تر و دمای پتانسیل معادل، نسبت به ارتفاع از ساعات قبل از شروع بارش تا آغاز بارش، روند کاهشی تندی را طی کردهاند. این خصوصیات باعث شکلگیری یک ناپایداری پنهان یا پتانسیل در ساعات قبل از شروع بارش شده بود که در هنگام بارش با دخالت سامانة دینامیکی و همرفت حرارتی، ناپایداری پتانسیل به بالفعل تبدیل و سبب رخداد بارش رگباری و مخرّب شده است.
https://ges.razi.ac.ir/article_1096_a78f573c32f07aa4b65dbc576b48acb0.pdf
2013-07-23
1
12
نمودار ترمودینامیکی
ناپایداری پتانسیل
ناپایداری همرفتی
مشکینشهر
داریوش
یار احمدی
mirhashemi.h@lu.ac.ir
1
استادیار اقلیمشناسی، لرستان، خرمآباد، ایران
AUTHOR
حمید
میرهاشمی
climate90@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری اقلیمشناسی، لرستان، خرمآباد، ایران
LEAD_AUTHOR
حبیب
آرین تبار
h.sakvand@yahoomail.com
3
دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
AUTHOR
ایراننژاد، پروین؛ احمدی گیوی، فرهنگ؛ پازوکی، روزبه (1388) نقش روشهای متفاوت پارامترسازی همرفت در شبیهسازی میدانهای دما و بارش زمستانی با مدل منطقهای - اقلیمی RegCM در منطقة ایران، نشریة فیزیک زمین و فضا، (1)، صص. 120-101.
1
بایرز، رُبرت هاریس (1370) هواشناسی عمومی، ترجمة تاجالدین بنیهاشم، بهروز حاجبی، علیرضا بهروزیان، انتشارات مرکز نشر، تهران.
2
پورایمان، قاسم (1380) مشکینشهر نگین سبز آذربایجان، چاپ اوّل، انتشارات مشیری، تهران.
3
تاجبخش، سحر؛ غفاریان، پروین؛ میرزایی، ابراهیم (1388) روشی برای پیشبینی رخداد طوفانهای تندری با طرح دو بررسی موردی، نشریة فیزیک زمین و فضا، (4)، صص. 166-147.
4
جهانبخش، سعید؛ میرهاشمی، حمید؛ تدینی، معصومه (1394) تحلیل همدید - ترمودینامیک بارشهای ابرسنگین شمال غرب ایران (استان آذربایجان شرقی)، نشریة جغرافیا و برنامهریزی، 19 (51)، صص. 125-107.
5
رحیمی، داریوش؛ میرهاشی، حمید؛ رحیمی، یونس (1392) تحلیل ترمودینامیک و سینوپتیکی سیلابهای لحظهای مناطق کوهستانی (حوضة بهشتآباد)، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، 28 (3)، صص. 144-131.
6
رحیمی، داریوش؛ میرهاشی، حمید؛ عابدی، فاطمه (1391) تحلیل ترمودینامیک و سینوپتیکی سیلابهای لحظهای مناطق خشک (حوضة زایندهرود)، علوم و مهندسی آبیاری، 35 (3)، صص. 68-59.
7
روش، تریپله (1380) هواشناسی عمومی، ترجمة جمشید شاهرخی، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، تهران.
8
قائمی، هوشنگ (1386) هواشناسی عمومی، انتشارات سمت، تهران.
9
کرمپور، مصطفی؛ زارعی چفابلکی، زهرا؛ میرهاشمی، اکرم؛ رستمی فتحآبادی، محمد (1395) تحلیل همدید ترمودینامیک مخاطرۀ سیلابهای لحظهای ناشی از بارشهای رگباری مناطق کوهستانی (حوضۀ قرهسو)، دانش مخاطرات، 3 (1)، صص. 90-75.
10
لشکری، حسن (1390) اصول و مبانی تهیّه و تفسیر نقشهها و نمودارهای اقلیمی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران،
11
مارتین، جاناتان (1389) دینامیک جو در عرض میانه، ترجمة ابوالفضل مسعودیان، انتشارات سمت، تهران.
12
موسوی بایگی، سید محمد؛ اشرف، بتول (1389) بررسی و مطالعة نمایة قائم جوّ هوای منجر به بارندگیهای مخرّب تابستانه (مطالعة موردی: مشهد)، نشریة آبوخاک، 24 (5)، صص. 1048-1036.
13
Cotton, W. R., Anthes, R. A. (1989) Storm and cloud dynamics: Academic Press, San Diego, CA, USA.
14
Craig, K. J. (2002) MM5 Simulations of Urban induced Convective precipitation over Atlanta, GA, Master Thesis, San Jose State University.
15
Liping, L., Zheng, R., Danyu, Q. (2005) Case studies on mesoscale structures of heavy rainfall system in the Yangtze river generated by Meiyu front. Scince in China Ser,Science in China Series D Earth Sciences, 48 (8), pp. 1303-1311.
16
Sly, W. K. A. (1996) convevtiv index as an indicator cumulonimbus, Developmentjournal of Applied Meteorology, 5, pp. 839-849.
17
Villanueva, R.V., Borga, M., Zoccatelli, D., Marchi, L., Gaume, E., Ehret, U. (2012) Extreme flood response to short-duration convective rainfall inSouth-West Germany, Hydrol. Earth Syst Sci, 16. pp. 1543-1559.
18
Youhong, S. (2004) Comparison of heavy rainfall mechanisms in Korea and the central US, The Meteorology Society of Japan, 82, pp. 1469-1479.
19
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیر چرای شدید دام بر تغییرات کربن آلی خاک در مراتع استان کرمانشاه
چرای شدید دام، پارامتر مهمّی در تخریب پوشش گیاهی و خاک مراتع است که پیامد آن فرسایش خاک، سیلاب و مرگ مرتع است. هدف از نوشتار پیش رو بررسی تأثیر چرای شدید و خارج از فصل بر تغییرات کربن آلی ذخیره در خاک در سه حوضة آبخیز گردنة عینالکش، روستای سیاهکمر و سرفیروزآباد استان کرمانشاه است. مشخّصات خاک، پوشش گیاهی و مدیریتی هریک بهوسیلة عملیات میدانی در سه منطقة نمونهبرداری اندازهگیری شد. نمونهبرداری خاک از لایة صفر تا بیست سانتیمتر انجام و 24 نمونه خاک در مرتع تحت چرای شدید و شاهد (مرتع حفاظتشده) برداشت شد. نمونههای خاک پس از خشکشدن در هوای آزاد و عبور از الک دو میلیمتر مورد آزمایشهای بافت خاک (بهروش هیدرومتر)، آهک (بهروش تیتراسیون با سود یک نرمال)، اسیدیته (گل اشباع)، هدایت الکتریکی (گل اشباع) و کربن آلی خاک (بهروش والکلی و بلاک) قرار گرفتند. پردازش آماری دادهها نشان داد که متوسّط کربن آلی مراتع حفاظتشده (12/3%) در مقایسه با مراتع تحت چرای شدید (16/1%) حدود 2% بیشتر بود؛ همچنین تجزیة آماری پیرسون بین کربن آلی و اندازة خاکدانهها در مراتع حفاظتشده و تحت چرای شدید دام (در سطح 05/0) بیانگر وجود رابطة معنیداری است؛ بهطوری که مقدار کربن آلی با خاکدانههای 5-2 و 2-1 میلیمتری رابطهای مستقیم دارد و با افزایش مقدار کربن ذخیرة خاک، فراوانی اندازة خاکدانههای بزرگ خاک افزایش مییابد؛ یعنی با افزایش مقدار کربن آلی خاک، فراوانی خاکدانههای کوچک کاهش مییابد؛ بنابراین مدیریت نامناسب اراضی مرتعی منجر به تخریب خاک ازطریق کاهش کربن آلی و پس از آن تغییر اندازة خاکدانه میشود که پیامد آن آسیبپذیری خاک درمقابل فرسایش است.
https://ges.razi.ac.ir/article_1097_782a515e4dd8bd8681d69188a4cc35ff.pdf
2013-07-23
13
18
خاکدانه
مرتع حفاظتشده
سیاهکمر
عینالکش
محمد
قیطوری
m.ghaitori@areeo.ac.ir
1
استادیار مرتعداری، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
LEAD_AUTHOR
مسیب
حشمتی
heshmati46@gmail.com
2
دانشیار مدیریت منابع زمین، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
AUTHOR
یحیی
پرویزی
yparvizi1360@gmail.com
3
دانشیار خاکشناسی، بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
AUTHOR
جنیدی جعفری، حامد (1388) بررسی تأثیر عوامل بومشناختی و مدیریتی بر میزان ترسیب کربن در رویشگاههای گونة درمنة دشتی، مطالعة موردی: مراتع استان سمنان، رسالة دکتری تخصصی مرتعداری، استاد راهنما: حسین آذرنیوند، محمد جعفری، محمد علی زارع چاهوکی، دانشگاه تهران.
1
Cambardella, C. A., Mooran, T. B., Novak, J. M., Parkin, T. B., Karlen D. L., Turco, R. F., Konopka, A. E. (1994) Field scale variability of soil properties in central Iowa soils, Soil Science Society of American Journal, 58, pp. 1501-1511.
2
Derner, J. D., Schuman, G. E. (2007) Carbon sequestration and rangelands: A synthesis of land management and precipitation effects, Journal of Soil and Water Conservation, 62 (2), pp. 77-85.
3
Dinakaran, J., Krishnayya, N. S. R. (2008) Variations in type of vegetal cover and heterogeneity of soil organic carbon in affecting sink capacity of tropical soils, CURRENT SCIENCE, 94 (9), pp. 1144-1150.
4
Feiza, V., Feizien, D., Jankauskas, B., Jankauskien, G. (2008) The impact of soil management on surface runoff, soil organic matter content and soil hydrological properties on the undulating landscape of Western Lithuania, Crop and Soil Management Zemdirbyste, 95 (1), pp. 3-21.
5
Gabriels, D., Schiettecatte, W., Verbist, K., Cornelis, W. (2004) Water Harvesting in Southeast Tunisia and Soil Water Storage in the Semi-arid Zone of the LoessPlateou of China. In: S. Thomas (Eds.), 2nd International Workshop of Combating Desertification: Sustainable Management of Marginal Dry lands, UNESCO-MAB dry lands, Series No. 3, Shiraz (Iran), pp. 19-24.
6
Hill, M. J., Britten R., McKeon G. M. (2003) A scenario calculator for effect of grazing land management on carbon stock in Australian rangelands, Environmental Modeling and Software, 18 (7), pp. 627-644.
7
Lu Li, G., Ming Pang, X. (2010) Effect of land-use conversion on C and N distribution in aggregate fractions of soils in the southern Loess Plateau, China, Land Use Policy, 27 (3), pp. 706-712.
8
McCarty, G. W., Ritchie, J. C. (2000) Impact of soil movement on carbon sequestration in agricultural ecosystems, Advances in Terrestrial Ecosystem Carbon Inventory, Measurements and Monitoring Conference in Raleigh, North Carolina, October 3-5.
9
Neill, C., Cerri, C. C., Melillo, J. M., Feigl, B. J., Stendler, P. A., Moraes, J. F. L., Piccolo. M. C. (1998) Stocks and dynamics of soil carbon following deforestation for pasture in Rondonia. In: R. Lal, J. Kimble, E. Levine, B. A. Stewart (Eds.), Soil processes and the carbon cycle. Adv, In Soil Science, CRC Press, pp. 9-28.
10
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی با استفاده از داده های RS و GIS (مطالعه موردی: محدوده شهری اردبیل)
در طی سالهای اخیر روند افزایشی جمعیّت سبب توسعة نواحی سکونتگاهی شده است. توسعة نواحی سکونتگاهی نیز سبب تغییر نوع کاربری اراضی و چشمانداز حاکم بر مناطق شده است. با توجّه به اهمّیّت تغییرات کاربری اراضی و تأثیر مستقیم آن بر زندگی انسان، در پژوهش حاضر به پایش تغییرات کاربری اراضی و روند رشد اراضی مسکونی در محدودة شهری اردبیل پرداخته شده است. در نوشتار پیش رو بهمنظور بررسی تغییرات کاربری اراضی از تصاویر ماهوارهای لندست استفاده شده است. پس از تهیّة تصاویر و انجام پیشپردازشهای لازم، با استفاده از روش حداکثر احتمال، نقشة کاربری اراضی محدودة مطالعاتی برای سالهای ۱۹۹۰، ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰ در چهار کلاس اراضی مسکونی، کشاورزی، مراتع و پهنة آبی تهیّه شده است. نتایج حاصل از ارزیابیها بیانگر این است که در سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰، اراضی مسکونی از ۴/۲۶ به ۴/۵۱ کیلومتر مربع افزایش یافته است و با افزایش اراضی مسکونی و زیرساختهای انسانی، کاربری کشاورزی و مراتع با کاهش روبهرو شده است. ارزیابی تغییرات صورتگرفته در مورد اراضی مسکونی بیانگر این است که بیشتر تغییرات صورتگرفته در حاشیة شهر اردبیل بوده است. با توجّه به اینکه رودخانهها اغلب بهمثابة جاذب جمعیّت محسوب میشوند، در طی سالهای اخیر توسعة اراضی مسکونی بهسمت رودخانة بالیخلوچای و همچنین نواحی شمالی حاشیة شهری اردبیل بوده است.
https://ges.razi.ac.ir/article_1098_39fa108a69312782f604d2d62b5ac848.pdf
2013-07-23
19
27
اردبیل
کاربری اراضی
RS
GIS
مرتضی
اکبریان
akbarian@ut.ac.ir
1
کارشناسارشد هیدروژئومورفولوژی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
دیانا
درتاج
2
کارشناسارشد جغرافیای طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران
AUTHOR
لیلا
عابدی فرد
3
کارشناسارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه پیامنور، ساری، ایران
AUTHOR
ابراهیمزاده، عیسی؛ رفیعی، قاسم (۱۳۸۸) تحلیلی بر الگوی گسترش کالبدی - فضایی شهر مرودشت با استفاده از مدلهای آنتروپی شانون و هلدرن و ارائة الگوی گسترش مطلوب آتی آن، پژوهشهای جغرافیای انسانی، ۴ (۶۹)، صص. ۱۳۸-۱۲۳.
1
احدنژاد روشتی، محسن؛ حسینی، سید احمد (۱۳۹۰) ارزیابی و پیشبینی تغییرات و پراکنش افقی شهرها با استفاده از تصاویر ماهوارهای چندزمانه و سیستم اطّلاعات جغرافیایی (نمونة موردی: شهر تبریز در مقطع زمانی ۱۳۸۹-۱۳۶۳)، مجلّة پژوهش و برنامهریزی شهری، ۲ (۴)، صص ۲۰-۱.
2
براتی قهفرخی، سوسن؛ سلطانی کوپایی، سعید؛ خواجهالدین، سیدجمالالدین؛ رایگانی، بهزاد (۱۳۸۷) تغییرات کاربری اراضی در زیرحوزة قلعه شاهرخ با استفاده از تکنیک سنجشازدور، مجلّة علوم و فنون کشاورزی ومنابع طبیعی، ۱۳ (۴۷)، صص. ۳۶۵-۳۴۹.
3
قاسمی، علی (۱۳۸۰) بررسی روند و شناخت الگوی توسعة فیزیکی شهر بهشهر، پایاننامة کارشناسیارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، استاد راهنما: مهدی قرخلو، دانشگاه تهران.
4
محمدزاده، رحمت (۱۳۸۶) بررسی اثرات زیستمحیطی توسعة فیزیکی شتابان شهرها با تأکید بر تهران و تبریز، مجلّة جغرافیا و توسعة ناحیهای، ۵ (۹)، صص. 110-94.
5
Ademola, N., Braimoh, K., Onishi, T. (2007) Spatial determinants of urban land use change in Lagos. Land Use Policy, 24, pp. 502-515.
6
Carlson, T. N. (2000) The impact of land use-land cover changes due to urbanization on surface microclimate and hydrology: a satellite perspective, Global and Planetary Change 25, pp. 49-65.
7
Han, J., Hayashi, Y., Cao, X., Imura, H. (2009) Application of an integrated system dynamics and cellular automata model for urban growth assessment: A case study of Shanghai, China Landscape and Urban Planning, www.elsevier.com, p. 133.
8
Jenerette, G. D., Wu, U. J. (2001) analysis and simulation of land use change in the central arizon phoenix region, usa, Landscape Ecology, 16, pp. 611-626.
9
Kaya, S., Curran, P. J. (2006) Monitoring urban growth on the European side of the Tstanbul merropolitan area, International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation 8, pp. 18-25
10
Laura, C., Schneider, R., Gil Pontius, Jr. (2001) Modeling land use change in the Ipswich watershed, Massachusetts, USA, Agriculture, Ecosystems & Environment, 85 (1-3), pp. 83-94.
11
Lu, D., Weng, Q. (2007) A survey of image classification methods and techniques for improving classification performance, International Journal of Remote Sensing, 5, pp. 823-870.
12
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیل سیلاب حوضه رودخانه گاماسیاب با روش رگرسیون چندگانه
برآورد سیلاب در مناطق با آمار محدود و یا فاقد آمار یکی از مسائل مهم در طرّاحی سازههای آبی و مدیریت بهینة منابع آب بهویژه در مناطق خشک و نیمهخشک محسوب میشود. هدف از نوشتار پیش رو برآورد سیلاب رودخانة گاماسیاب و پیشبینی سیلابهای حداکثر و تناوب وقوع آنها با تکیه بر عوامل محیطی مؤثّر در وقوع سیلاب است. برای دستیابی به این هدف از دو روش رگرسیون خطّی چندگانة ساده و لگاریتمی استفاده شده است. بدین منظور ابتدا در محیط نرمافزار GIS حدود حوضة آبگیر رودخانة گاماسیاب و هریک از زیرحوضههای آن مشخّص و سپس لایههای مورد نیاز باعنوان عوامل مؤثّر در وقوع سیلاب تهیّه شده است. این لایهها عبارت بودند از لایة ژئومورفولوژیکی، زمینشناسی، کاربری اراضی، لایة تراکم آبراهه و دادههای اقلیمی برای حوضة گاماسیاب و هرکدام از زیرحوضهها بهطور جداگانه استخراج شد؛ همچنین همة ایستگاههای آبسنجی موجود در منطقه بررسی شد، در این میان شش ایستگاه که دارای حداقل ده سال آمار بودهاند، انتخاب و پس از بازسازی چند آمار برای بعضی از ایستگاهها پایة آماری مشترک شانزده سال انتخاب شد. درادامه با استفاده از نرمافزار Hyfa و روش حداکثر درستنمایی بهترین تابع توزیع منطقهای مشخّص شد. با استفاده از توزیع غالب لوگ نرمال 3 پارامتری برای هر حوضه سیلاب با دوره بازگشتهای 2، 5، 10، 20، 25، 50، 75 و 100 سال محاسبه، سپس بین مقادیر دبی با دوره بازگشتهای مختلف در محلّ ایستگاههای یادشده و عوامل مؤثّر بر سیلاب در بالادست آنها، با استفاده از رگرسیون چندگانة ساده و لگاریتمی و با استفاده از روشهای پیشرو، پسرو و گامبهگام، روابط و مدلها ارائه شد. نتایج نشان داد که مهمترین عامل مؤثّر در دبی حداکثر لحظهای مساحت است، که بین سیلاب و مساحت حوضه رابطة معنیداری در سطح 99% وجود دارد و پس از مساحت حوضه، بارش متوسّط سالیانه و تراکم آبراهه، بیشترین تأثیر را در سیلاب دارند.
https://ges.razi.ac.ir/article_1099_82600328c6801cb3dc97def1bce482cd.pdf
2013-07-23
29
42
گاماسیاب
سیل
دوره بازگشت
رگرسیون خطّی چندگانه
نبی
خزایی
nabikhazaee@yahoo.com
1
کارشناس ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
LEAD_AUTHOR
محمود
علایی طالقانی
2
استادیار ژئومورفولوژی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
AUTHOR
حبیب
جعفری
3
استادیار آمار، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
AUTHOR
احمدی عامله؛ علیرضا؛ (1391) تحلیل منطقهای سیلاب با استفاده از روشهای نروفازی؛ شبکه عصبی مصنوعی و رگرسیون خطّی چندگانه در حوزة کارون شمالی با تأکید بر استان چهارمحال و بختیاری، پایاننامة کارشناسیارشد، استاد راهنما: افشین هنربخش و علی احمدی عامله، دانشگاه شهرکرد.
1
اسلامیان سیدسعید؛ سلطانی کوپائی؛ سعید؛ (۱۳۸۱) تحلیل فراوانی سیل، چاپ اوّل، انتشارات ارکان، اصفهان.
2
خسروشاهی محمد؛ (1380) تعیین نقش زیرحوضههای آبخیز در شدّت سیلخیزی حوضه (مطالعة موردی حوضة آبخیز دماوند)، رسالة دکتری، استاد راهنما: دکتر بهرام ثقفیان، دانشگاه تربیت مدرس، تهران.
3
ذوقی، مهرداد (1388) تحلیل فراوانی منطقهای سیلاب و پهنهبندی پتانسیل سیلخیزی در حوضة آبخیز کارون شمالی (با تأکید بر استان چهارمحال و بختیاری)، پایاننامة کارشناسیارشد، دانشگاه شهرکرد.
4
رضاییمقدم، حسین؛ اصغری، صیاد؛ فیضالهپور، مهدی (1390) مدلسازی جریان سیلاب حوضه آبریز رودخانه جاجرود با استفاده از رگرسیون چند متغیّره، فصلنامة انجمن جغرافیای ایران دوره جدید، 9 (30)، صص. 176-163.
5
سرحدی، علی؛ سلطانی، سعید؛ خواجهالدین، سیدجمالالدین؛ مدرس، رضا (1387)؛ آنالیز سیلخیزی منطقة جیرفت با استفاده از مدل دبی آستانه، مجلّة علوم و مهندسی آبخیزداری ایران، 2 (3)، صص. 36-30.
6
سرمدیان، فریدون؛ تقیزاده مهرجردی، روحاله؛ محمدعسکری، حسین؛ اکبرزاده، علی (1389) مقایسة روشهای شبکه عصبی؛ نروفازی و رگرسیون چندمتغیّره در پیشبینی برخی خصوصیات خاک (مطالعة موردی: استان گلستان)، مجلّة تحقیقات آبوخاک ایران، 41 (2)، صص. 220-211.
7
سلیمانی، کریم؛ یوسفی، عبدالرضا؛ کوچکنژاد، قاریرقلی (1382) بررسی نقش عوامل فیزیوگرافیک حوضه بر دبیهای حداکثر لحظهای در زیرحوضههای گرگانرود بهمنظور ارائة مدل منطقهای سیلاب، مجلّة علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 10 (4)، صص. 174-161.
8
شایان، سیاوش (1378) تعیین محدوده طبیعی نهاوند با استفاده از دادههای رقومی ماهوارهای و لزوم رعایت این محدوده در برنامهریزیهای منطقهای، فصلنامة فرهنگان، 1 (1)، صص. 101-90.
9
شایان، سیاوش (1379) حوضة گاماسیاب؛ حوضهای مناسب برای آموزشها و پژوهشهای میدانی ژئومورفولوژیک و هیدرولوژیک، فصلنامة تحقیقات جغرافیایی، (73)، صص. 143-133.
10
شایان، سیاوش (1382) ویژگیهای ژئومورفولوژیک مخروطهافکنه حوضة گاماسیاب، پژوهشهای جغرافیایی، (46)، صص. 113-99.
11
علیزاده، امین (1385) اصول هیدرولوژی کاربردی، چاپ بیست و هفتم، انتشارات دانشگاه فردوسی، مشهد.
12
غیاثی، نجفقلی؛ عربخدری، محمود؛ غفاری، علیرضا؛ حاتمی، حمید (1383)؛ بررسی تأثیر برخی ویژگی هندسی آبخیزها بر سیلابها حداکثر لحظهای با دورة برگشت مختلف، پژوهش و سازندگی در منابع طبیعی، 17 (62)، صص. 10-2.
13
کارآموز، محمد؛ عراقینژاد، شهاب (1384) هیدرولوژی پیشرفته؛ چاپ اول، انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران.
14
معاون هاشمی، احمد (1379) تحلیل منطقهای سیلاب در خراسان، پایاننامة کارشناسیارشد دانشگاه تربیت مدرس تهران.
15
مهدوی محمد (1384) هیدرولوژی کاربردی، جلد 2، انتشارات دانشگاه تهران.
16
مهدوی محمد؛ شریفی فرود؛ احمدی، سیده زهرا (1378)؛ عوامل مؤثّر بر سیلخیزی و ارائة مدل کمی با استفاده از سیستمهای اطّلاعاتی جغرافیایی، مطالعة موردی حوضة آبخیز کن، نشریة جنگل و مرتع، (65)، صص. 74-68.
17
همایونی، صدیقه (1386) بررسی تطبیقی روانابهای زیرحوضههای دینور با توجّه به ویژگیهای ژئومورفولوژی، پایاننامة کارشناسیارشد، دانشگاه رازی.
18
هنربخش، افشین (1374) آنالیز منطقهای سیلاب در حوضة آبخیز دریاچة نمک، پایاننامة کارشناسیارشد، دانشگاه تهران.
19
Dalrymple, T. (1960) Flood-frequency analyses, manual of hydrology: Part 3 (No. 1543-A), USGPO.
20
Ellouze, N., Abida, H. (2007) Regional Flood Frequency Analysis in Tunisia: Identification of Regional Distribution, Water Resources Management, 22 (8), pp. 943-957.
21
Hussain, Z., Pasha, G. R. (2009) Regional flood frequency analysis of the seven sites of Punjab, Pakistan, using L-moments, Water resources management, 23 (10), pp. 1917-1933.
22
Jingyi, Z., Hall, M. J. (2002) Regional flood frequency analysis for the Gan-Ming River basin in China, Journal of Hydrology, 296 (1-4), pp. 98-117.
23
Kite, G. W. (1974) Case Study of Regional Analysis Techniques for Design Flood Estimation, Canadian Journal of Earth Sciences, 11 (6), pp. 801-808.
24
Noto, L. V., & La Loggia, G. (2009) Use of L-moments approach for regional flood frequency analysis in Sicily, Italy, Water resources management, 23 (11), pp. 2207-2229.
25
Pitilick, J. (1994) Relation between pick flow Precipitation and - physiographic for five mountaionous regions in the western U.S.A J, Journal of Hydrology, 158 (3-4), pp. 219-226.
26
Saf, B. (2009) Regional flood frequency analysis using L-moments for the West Mediterranean region of Turkey, Water Resources Management, 23 (3), pp. 531-551.
27
Smith, K. (1992) Environmental hazards Assessing risks and reducing disaster, Routledge.
28
Thomas, D. M., Benson, M. A. (1970) Generalization of streamflow characteristics from drainage-basin characteristics
29
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی توانمندیهای ژئوتوریستی روستای باباگورگور با استفاده از روش های رینارد و پری یرا
یکی از جاذبه های مهمّ گردشگری، ژئوسایتها هستند که نقش مهمّی در صنعت توریسم هر کشوری دارند. یکی از راهکارهای ضروری برای توسعة صنعت ژئوتوریسم، شناسایی کامل تواناییهای مناطق ژئوتوریستی و اعمال برنامهریزی، متناسب با این تواناییها است. یکی از مناطق توریستی در استان کردستان روستای باباگورگور است که بهسبب تواناییهای ژئوتوریستی در سطح منطقه مطرح است؛ بنابراین در نوشتار پیش رو ابتدا به معرّفی ژئوسایتهای منطقه پرداخته شده است و سپس با استفاده از دو روش رینارد و پرییرا، ژئوسایتها ارزیابی شدهاند و پس از ارزیابی ژئوسایتها به معرّفی نقاط قوّت و ضعف آنها و درنهایت راهکارهای لازم برای توسعة منطقه پرداخته شده است. نتایج حاصل از بازدیدهای میدانی بیانگر آن است که در بین ژئوسایتهای منطقه چشمة آبمعدنی تنگز دارای بالاترین امتیاز است؛ همچنین نتایج ارزیابی های چندجانبه در راستای مدلهای تعریفشده نشان داد که در حال حاضر تناسب چندانی میان معیارهای ژئومورفولوژیکی و علمی با معیارهای مدیریتی و حفاظتی وجود ندارد و اصول ژئوتوریسم در این منطقه بهطور ناهمگون در این سایت ایجاد شده است؛ از سوی دیگر در پژوهش حاضر به مقایسة مدلهای مورد استفاده برای شناخت همهجانبة پایداری این منطقه پرداخته شد که ضرورت تدوین مدل بومی با تأکید بر اصول پایداری و مدیریت ژئومورفوسایتها را بیش از پیش بیان کرده است.
https://ges.razi.ac.ir/article_1100_27dccf5958190935f30c9fa14d6cf790.pdf
2013-07-23
43
54
ژئوتوریسم
ژئوسایت
باباگورگور
پرییرا
رینارد
امیر علی
عباس زاده
1
کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
LEAD_AUTHOR
حمید
گنجائیان
hamid.ganjaeian.69@gmail.com
2
کارشناس ژئومورفولوژی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
AUTHOR
زهرا
زنگنه تبار
zahrazangneh71@gmail.com
3
کارشناس ژئومورفولوژی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
AUTHOR
فاطمه
نورالدین موسی
4
– کارشناسارشد اقلیمشناسی، دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات، اهواز، ایران
AUTHOR
زاهدی، شمسالسادات (۱۳۸۵) مبانی توریسم و اکوتوریسم پایدار، انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی،تهران.
1
علاییطالقانی، محمود (138۸) ژئومورفولوژی ایران، چاپ پنجم، انتشارات قومس، تهران.
2
قربانی، رسول؛ آستین چیده، محمد؛ مهری، محمد (1389) ژئوتوریسم: بهرهگیری از جاذبههای ژئومورفولوژیکی و زمینشناختی درّههای کوهستان (مطالعة موردی، درّة سیمین در جنوب همدان)، برنامهریزی و آمایش فضا، ۱۴ (۳)، صص. 22-1.
3
محمودی، فرجالله (1352) جغرافیای ناحیهای قروه، بیجار، دیواندره، دانشگاه تهران، مؤسّسة جغرافیا، طرح پژوهشی کردستان، تهران.
4
مختاری، داود (1389) ارزیابی توانمندی اکوتوریستی مکانهای ژئومورفولوژیکی حوضة آبریز آسیاب خرابه در شمال غرب ایران به روش پرالونگ، جغرافیا و توسعه، ۸ (18)، صص. 52-27.
5
مقصودی، مهران؛ رحیمی هرآبادی، سعید؛ هدایی آرانی، مجتبی (1391) ارزیابی قابلیت ژئومورفوسایتهای پارک ملّی کویر، مطالعات مدیریت گردشگری، ۷ (19)، صص. 68-49.
6
مقیمی، ابراهیم؛ رحیمی هرآبادی، سعید؛ هدایی آرانی، مجتبی؛ علیزاده، محمد؛ اروجی، حسین (1391) ژئومورفوتوریسم و قابلیتسنجی ژئومورفوسایتهای جادهای با بهرهگیری از روش پرییرا (مطالعه موردی: آزادراه قم – کاشان)، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، ۱۲ (۲۷)، صص. 184- 163.
7
نجفزاده، عادل (۱۳۸۵) ژئوتوریسم پنجرهای نو به سمت توسعه در منطقه جلفا، خلاصه مقالات نخستین سمینار بازشناسی فرصتهای سرمایهگذاری در ارس، ناشر سازمان منطقه آزاد ارس.
8
یمانی، مجتبی؛ نگهبان، سعید؛ رحیمی هرآبادی، سعید؛ علیزاده، محمد (1391) ژئومورفوتوریسم و مقایسة روشهای ارزیابی ژئومورفوسایتها در توسعة گردشگری (مطالعة موردی: استان هرمزگان)، برنامهریزی و توسعة گردشگری، ۱ (۱)، صص. 104-87.
9
CHafetz, H. S., Folk, R. L. (1984) Travertines: depositinal morphology and thr bacterially constituents, Journal of sedimentary petrology, 54 (1), pp. 289-316.
10
Fassoulas, Ch., Mouriki D., Dimitriou-Nikolakis P., George I. (2011) Quantitative Assessment of Geotopes as an Effective Tool for Geoheritage Management, Geoheritage, 4 (3), pp. 177-193.
11
Fenel. D. (1999) Ecotourism and Introduction,Routledag.
12
Feuillet, T., Sourp, E. (2011) Geomorphological Heritage of the Pyrenees National Park (France): Assessment, Geoheritage, 3 (3), pp. 151-162.
13
Gray, M. (2009) Geodiversity as a basis for Geoconservation, Geotourism and Geoparks, Idanha, A- Nova, 4-6 September (portugal).
14
Guo, L., Riding, R. (1988) Hot spring travetine facies and sequences, late Pleistocene, Rapolano Terme, Italy, Sedimentology, 45 (1), pp. 163-180.
15
Lumpkin, G., Hills, G. (2004) Opportunity recognition, Entrepreneurship: the way a head, Routledge٬ London.
16
Pereira, D., Pereira D., Alves, M. I. C. (2007) Geomorphosite assessment in Montesinho Natural Park (Portugal), Geographica Helvetica,63 (2), pp. 159-168.
17
Reynard, E., Fontana, G., Kozlik, L., Scapozza, C. (2007) A method for assessing «scientific» and «additional values» of geomorphosites, Geographica Helvetica, 62 (3), pp. 148-158.
18
Sanders, J. E., Friedman, G. M. (1967) Origin and occurrence of limestonse, In: G.V. Chilinger, H. J. Bissell, R. W. Fairebridge, Developments in Sedimentology, 9, part A, pp. 169-265.
19
Tourtellot, J. (2004) Geotourism, National Geographic Society, USA.
20
Wartiti, M., Malak, A., Zhraoui, M. (2008) Geosites Inventory of the Northwestern Tabular Middle Atlas of Morocco, Environ Geol, 55 (2), pp. 514-422.
21
ORIGINAL_ARTICLE
نقش عوامل ژئومورفولوژی در فعّالیّت-های اقتصادی مناطق مرزی (مطالعه موردی: شهرستان سردشت)
عوامل ژئومورفولوژی بهطور مستقیم در وضعیّت اقتصادی مناطق مؤثّر هستند و این عوامل میتوانند نقش محدودکننده و اثرات منفی یا اینکه اثرات مثبت داشته باشند. تأثیر عوامل ژئومورفولوژی در مناطق مرزی نسبت به نواحی داخلی از اهمّیّت بیشتری برخوردار است. با توجّه به اهمّیّت موضوع، در پژوهش حاضر به ارزیابی تأثیر عوامل ژئومورفولوژی در توسعه و یا عدم توسعة فعّالیّتهای اقتصادی شهرستان سردشت پرداخته شده است. دادههای پژوهش شامل اطّلاعات کتابخانهای، لایههای رقومی اطّلاعاتی و همچنین نتایج حاصل از پرسشنامه است. در نوشتار پیش رو ابتدا به بررسی وضعیّت ژئومورفولوژیکی منطقه و تنگناهای آن پرداخته شده و سپس وضعیّت پراکنش نقاط روستایی در طبقات شیب و ارتفاع بررسی شده است؛ همچنین بهمنظور بررسی نقش عوامل ژئومورفولوژی در توسعه یا عدم توسعة فعّالیّتهای اقتصادی شهرستان از ۲۰۰ پرسشنامه استفاده شده است که نحوة توزیع آن بهصورت زنجیرهای بوده و برای این منظور از افراد آگاه ازجمله دانشجویان و فعّالان اقتصادی استفاده شده است. نتایج بهدستآمده بیانگر آن است که حدود ۷۰% از سکونتگاههای روستایی در طبقات با شیب بیش از ۲۰% و حدود ۵۵% از سکونتگاههای روستایی در طبقات ارتفاعی بالای ۱۴۰۰ متر قرار دارند؛ بنابراین این شهرستان زیادی برای توسعة فعّالیّتهای کشاورزی، توسعة زیرساختها، توسعة فعّالیّتهای حملونقل و همچنین توسعة صنایع و غیره با محدودیتهای مواجه است؛ همچنین نتایج حاصل از پرسشنامهها بیانگر آن است که وضعیّت ژئومورفولوژیکی حاکم بر منطقه بهمثابة عامل تأثیرگذاری در عدم توسعة اقتصادی، رشد مشاغل کاذب و قاچاق کالا محسوب میشود.
https://ges.razi.ac.ir/article_1101_c34856805816039209ba9718c1b87c0c.pdf
2013-07-23
55
62
ژئومورفولوژی
اقتصاد
مناطق مرزی
سردشت
جواد
حشمتی
j_heshmati@yahoo.com
1
کارشناسارشد اقلیمشناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
LEAD_AUTHOR
افشان
قاسمی
2
کارشناسارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
AUTHOR
رضوان
همتی
3
کارشناس ژئومورفولوژی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
AUTHOR
اکبراقلی، فرحناز؛ ولایتی، سعدالله (۱۳۸۶) بررسی جایگاه عوامل طبیعی در استقرار سکونتگاههای روستایی، نشریة انجمن جغرافیایی ایران، ۵ (۱۲)، صص. ۶۶-۴۵.
1
بهرامی، رحمتالله (1390)، محدودیتها و تنگناهای محیطی و تأثیر آن بر ناپایداری سکونتگاههای روستایی (مطالعه مورد شهرستان سنندج)، پژوهشهای روستایی، ۲ (۳)، صص. ۱۶۷-۱۴۵.
2
رجایی، عبدالحمید (۱۳۷۳) کاربرد ژئومورفولوژی در برنامهریزی ملّی، منطقهای و ناحیهای، انتشارات قومس، تهران.
3
رنجبر، محسن (۱۳۸۸) نقش ژئومورفولوژی کاربردی در نظام استقرار جمعیّت و فعّالیّت شهرستان خلخال، طرح پژوهشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ری.
4
رنجبر، محسن؛ رشیدزاده، معصومه (۱۳۹۰) قابلیتها و محدودیتهای ژئومورفولوژیکی شهرستان اهر و تأثیر آن در پراکنش آبادیها، جغرافیای طبیعی، ۴ (۱۴)، صص. ۴۲-۲۷.
5
عبادینژاد، سیدعلی؛ صفاری، امیر؛ حمیدپناهی، سرگرد؛ پورغلامی، محمدرضا (1389)، نقش عوارض ژئومورفولوژیکى در قاچاق موادّ مخدر از مرزهاى جنوب شرق کشور، فصلنامة مطالعات مدیریت انتظامى، ۵ (۳)، صص. ۴۸۵-۴67.
6
فرجی سبکبار، حسنعلی (۱۳۸۲) مکانیابی واحدهای تولیدی روستایی با استفاده از مدل منطق فازی (مطالعه موردی: بخش طرقبه شهرستان مشهد)، دوفصلنامة جغرافیای و توسعة ناحیهای، ۱ (۱)، صص. ۲۲۸-۲۰۹.
7
کوک، رونالدیو؛ دورکمپ، جان چالز (1377)، ژئومورفولوژی و مدیریت محیطی، جلد 1، ترجمة شاپور گودرزینژاد، انتشارات سمت،تهران.
8
مهدوی، مسعود؛ قدیری معصوم، مجتبی؛ محمدی یگانه، بهروز (۱۳۸۳) نقش عوامل جغرافیایی در ناپایداری و مهاجرتهای روستایی استان زنجان، پژوهشهای جغرافیایی، ۴۸ (۲۲)، صص. ۲۲۴-۲۰۳.
9
یاریحصار، ارسطو؛ بوچانی، محمدحسین؛ افتخاری، الهام (۱۳۹۱) ارزیابی نقش عوامل طبیعی و اقتصادی در پایداری روستاهای حوضة کلانشهر تهران، فصلنامة مطالعات شهری، ۱ (۲)، صص. ۵۶-۴۱.
10
یاسوری، مجید (۱۳۸۶) محدودیت منابع آب و نقش آن در ناپایداری مناطق روستایی استان خراسان رضوی، فصلنامة چشمانداز جغرافیایی، ۱ (۵)، صص. ۱۷۷-۱۶۲.
11
Coates, B., Johnston, j., knox, P. (1977) Geography and inequality, oxford university press.
12