• صفحه اصلی
  • مرور
    • شماره جاری
    • بر اساس شماره‌های نشریه
    • بر اساس نویسندگان
    • بر اساس موضوعات
    • نمایه نویسندگان
    • نمایه کلیدواژه ها
  • اطلاعات نشریه
    • درباره نشریه
    • اهداف و چشم انداز
    • اعضای هیات تحریریه
    • اعضای مشورتی هیات تحریریه
    • همکاران دفتر نشریه
    • اصول اخلاقی انتشار مقاله
    • بانک ها و نمایه نامه ها
    • پیوندهای مفید
    • پرسش‌های متداول
    • فرایند پذیرش مقالات
    • اخبار و اعلانات
  • راهنمای نویسندگان
  • ارسال مقاله
  • داوران
  • تماس با ما
 
  • ورود به سامانه ▼
    • ورود به سامانه
    • ثبت نام در سامانه
  • English
صفحه اصلی فهرست مقالات مشخصات مقاله
  • ذخیره رکوردها
  • |
  • نسخه قابل چاپ
  • |
  • توصیه به دوستان
  • |
  • ارجاع به این مقاله ارجاع به مقاله
    RIS EndNote BibTeX APA MLA Harvard Vancouver
  • |
  • اشتراک گذاری اشتراک گذاری
    CiteULike Mendeley Facebook Google LinkedIn Twitter Telegram
جغرافیا و پایداری محیط
مقالات آماده انتشار
شماره جاری
شماره‌های پیشین نشریه
دوره دوره 7 (1396)
دوره دوره 6 (1395)
دوره دوره 5 (1394)
دوره دوره 4 (1393)
شماره شماره 13
شماره شماره 12
شماره شماره 11
شماره شماره 10
دوره دوره 3 (1392)
دوره دوره 2 (1391)
دوره دوره 1 (1391)
یاری قلی, وحید, نوروزی, محمدجواد, کلانتری, بهرنگ. (1393). ارزیابی آسیب‌پذیری اجتماعی نواحی شهری در برابر زلزله با استفاده از مدل ELECTRE (مطالعة موردی: ابهر). جغرافیا و پایداری محیط, 4(11), 87-101.
وحید یاری قلی; محمدجواد نوروزی; بهرنگ کلانتری. "ارزیابی آسیب‌پذیری اجتماعی نواحی شهری در برابر زلزله با استفاده از مدل ELECTRE (مطالعة موردی: ابهر)". جغرافیا و پایداری محیط, 4, 11, 1393, 87-101.
یاری قلی, وحید, نوروزی, محمدجواد, کلانتری, بهرنگ. (1393). 'ارزیابی آسیب‌پذیری اجتماعی نواحی شهری در برابر زلزله با استفاده از مدل ELECTRE (مطالعة موردی: ابهر)', جغرافیا و پایداری محیط, 4(11), pp. 87-101.
یاری قلی, وحید, نوروزی, محمدجواد, کلانتری, بهرنگ. ارزیابی آسیب‌پذیری اجتماعی نواحی شهری در برابر زلزله با استفاده از مدل ELECTRE (مطالعة موردی: ابهر). جغرافیا و پایداری محیط, 1393; 4(11): 87-101.

ارزیابی آسیب‌پذیری اجتماعی نواحی شهری در برابر زلزله با استفاده از مدل ELECTRE (مطالعة موردی: ابهر)

مقاله 6، دوره 4، شماره 11، تابستان 1393، صفحه 87-101  XML اصل مقاله (3760 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
وحید یاری قلی 1؛ محمدجواد نوروزی2؛ بهرنگ کلانتری3
1- دانشجوی دکتری دانشگاه زنجان
2دانشجوی دکتری دانشگاه زنجان
3کارشناس ارشد دانشگاه شهید بهشتی، تهران
چکیده
 
موضوعایمنیشهرهادربرابرمخاطراتطبیعییکیازاهدافاصلیبرنامه‌ریزیشهریاست.باتوجّه بهاینکهایرانازنظروقوعبلایاییطبیعیجزودهکشورجهاناست،مدیریتبحران‌هایبهوجودآمدهیکیازضرورت‌هاینظامبرنامه‌ریزیشهریاست.ازسویدیگروقوعبلایایطبیعیازجملهزلزلهنهتنهاباعثخساراتبهزیرساخت‌هایکالبدیوفیزیکیدرنواحیزلزله‌زدهمی‌شود،بلکهساختارهایاجتماعیآننواحیراهمتحتتأثیرقرارمی‌دهد؛ بنابراینارزیابیآسیب‌پذیریشهرهادربرابراینمخاطرات،تنهابهعناصرکالبدیوفیزیکیآنها محدودنشده،دراینراستاعناصراجتماعیاینشهرهاراهمبایدمطالعهوبررسینمود.باتوجّه بهاینمهم،هدفپژوهشحاضرارزیابیآسیب‌پذیریاجتماعینواحیچهارگانهشهرابهردربرابرزلزلهاست.در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن عواملی همچون توزیع جمعیّت در گروه‌های سنّی پرخطر در هنگام زلزله، اشتغال، سواد، تعداد معلولان، کاربری‌های پرخطر و ... در قالب سه شاخص جمعیّت، اقتصادی - اجتماعی و فاصله فیزیکی نسبت به کاربری‌های خطرساز و ضروری بررسی شده است. روش تحقیق، کمی - تحلیلی است. در بخش مبانی نظری از روش اسنادی استفاده گردید و از روش ELECTREبرای رتبه‌بندی نواحی شهر ابهر از لحاظ شاخص‌های آسیب‌پذیری اجتماعی استفاده گردید. همچنین دراینپژوهشبرایوزن­دهیبهمعیارهاازمدلAHPاستفادهشدهاست.یافته‌هایحاصلازپژوهش نشان می‌دهد که آسیب‌پذیری اجتماعی نتیجه‌ای از نابرابری‌های اجتماعی در جوامع شهری است. با توجّه به تفاوت در مقدار شاخص‌ها و ویژگی‌های اجتماعی متفاوت نواحی مختلف شهر ابهر، این نواحی آسیب‌پذیری متفاوتی نسبت به همدیگر دارند به طوری که ناحیه 2 بیشترین و ناحیه 4 کمترین میزان آسیب‌پذیری اجتماعی را در برابر زلزله دارا هستند.
 
موضوعایمنیشهرهادربرابرمخاطراتطبیعییکیازاهدافاصلیبرنامه‌ریزیشهریاست.باتوجّه بهاینکهایرانازنظروقوعبلایاییطبیعیجزودهکشورجهاناست،مدیریتبحران‌هایبهوجودآمدهیکیازضرورت‌هاینظامبرنامه‌ریزیشهریاست.ازسویدیگروقوعبلایایطبیعیازجملهزلزلهنهتنهاباعثخساراتبهزیرساخت‌هایکالبدیوفیزیکیدرنواحیزلزله‌زدهمی‌شود،بلکهساختارهایاجتماعیآننواحیراهمتحتتأثیرقرارمی‌دهد؛ بنابراینارزیابیآسیب‌پذیریشهرهادربرابراینمخاطرات،تنهابهعناصرکالبدیوفیزیکیآنها محدودنشده،دراینراستاعناصراجتماعیاینشهرهاراهمبایدمطالعهوبررسینمود.باتوجّه بهاینمهم،هدفپژوهشحاضرارزیابیآسیب‌پذیریاجتماعینواحیچهارگانهشهرابهردربرابرزلزلهاست.در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن عواملی همچون توزیع جمعیّت در گروه‌های سنّی پرخطر در هنگام زلزله، اشتغال، سواد، تعداد معلولان، کاربری‌های پرخطر و ... در قالب سه شاخص جمعیّت، اقتصادی - اجتماعی و فاصله فیزیکی نسبت به کاربری‌های خطرساز و ضروری بررسی شده است. روش تحقیق، کمی - تحلیلی است. در بخش مبانی نظری از روش اسنادی استفاده گردید و از روش ELECTREبرای رتبه‌بندی نواحی شهر ابهر از لحاظ شاخص‌های آسیب‌پذیری اجتماعی استفاده گردید. همچنین دراینپژوهشبرایوزن­دهیبهمعیارهاازمدلAHPاستفادهشدهاست.یافته‌هایحاصلازپژوهش نشان می‌دهد که آسیب‌پذیری اجتماعی نتیجه‌ای از نابرابری‌های اجتماعی در جوامع شهری است. با توجّه به تفاوت در مقدار شاخص‌ها و ویژگی‌های اجتماعی متفاوت نواحی مختلف شهر ابهر، این نواحی آسیب‌پذیری متفاوتی نسبت به همدیگر دارند به طوری که ناحیه 2 بیشترین و ناحیه 4 کمترین میزان آسیب‌پذیری اجتماعی را در برابر زلزله دارا هستند.
کلیدواژه ها
آسیب‌پذیری؛ آسیب‌پذیری اجتماعی؛ زلزله؛ مدل ELECTRE؛ نواحی شهر ابهر
مراجع

احدنژاد روشتی، محسن (1388) مدل‌سازیآسیب‌پذیریشهرهادربرابرزلزلهمطالعةموردیشهرزنجان، استاد راهنما: مهدی قرخلو، رسالة دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تهران.

احدنژاد روشتی، محسن (1389) ارزیابی آسیب‌پذیری اجتماعی شهرها در برابر زلزله نمونة موردی شهر زنجان، فصلنامةمطالعاتوپژوهش‌هایشهریومنطقه‌ای، 7 (2)، صص. 85-72.

اسمیت، کیت (1382) مخاطراتمحیطی، ترجمه ابراهیم مقیمی و شاپور گودرزی­نژاد، انتشارات سمت، تهران.

آقاطاهر، رضا (1385) وزن­دهیفاکتورهایمؤثّر درآسیب‌پذیریلرزه‌ایشهرتهران، نشریة دانشکدة فنّی، جلد 40، شمارة 8، دانشگاه تهران، ص. 54.

حبیب، فرخ (1371) نقش فرم شهر در به حداقل رساندن خطرات ناشی از زلزله، مجموعه مقالات اوّلین کنفرانس بین‌المللی بلایای طبیعی در مناطق شهری، تهران، دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران.

زنگی­آبادی، علی (1389) تحلیل و ارزیابی عوامل آسیب‌پذیری شهر در برابر زلزله - نمونة موردی: منطقة 4 تهران، مجلّةامدادونجات، 2 (3)، صص. 22-11.

سعیدنیا، احمد (1378) کاربری زمین شهری، نشریه شماره 99، انتشارات مرکز مطالعات برنامه­ریزی شهری،ص. 67.

سوادکوهی، ساسان؛ میرزایی، صمد؛ جعفری، یونس (1389) مقدّمه‌ای بر روش آمایش اسکان موقت نمونة موردی: بحران زلزله در تهران، مجلّةعلوموفناوری‌هایپدافندغیرعامل، 1 (1)، صص. 74–61.

عزیزی، محمد مهدی؛ اکبری، رضا (1387) ملاحظات شهرسازی در سنجش آسیب‌پذیری شهرها از زلزله با به کارگیری روش تحلیل سلسله­مراتبی و سیستم اطّلاعات جغرافیایی، نشریۀهنرهایزیبا، 34، صص. 13-1.

فرج­زاده، منوچهر (1389) ارزیابی آسیب‌پذیری مساکن شهری در برابر زلزله مطالعة موردی منطقة 9 شهرداری تهران، فصلنامةمطالعاتوپژوهش‌هایشهریومنطقه‌ای، 9 (3)، صص. 25-24.

فروغی، سلیمان (1389) ارزیابیآسیب‌پذیریاجتماعیبافتقدیمشهرهادربرابرزلزلهبااستفادهازGISنمونةموردی:بافتقدیمشهرزنجان، پایان‌نامة کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی، استاد راهنما: محسن احدنژاد روشنی، دانشگاه زنجان.

قدیری، محمود (1387) رابطة ساخت اجتماعی شهرها و میزان آسیب‌پذیری در برابر زلزله؛ مورد: محلاّت کلانشهر تهران، رسالة دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، استاد راهنما: عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری، دانشگاه تربیت مدرس تهران.

هیراسکار، جی. کی (1989) درآمدیبرمبانیبرنامه­ریزیشهری، ترجمه محمد سلیمانی و احمد رضا یکانی فر. انتشارات جهاد دانشگاهی واحد دانشگاه تربیت معلم تهران.

Buchanan, J., Shepperd, PH., Vanderpooten, D. (1999) Projectrankingusingtheelectremethod, Publisher Department of Management Systems, University of Waikato, 45.

Ebert, A., Kerle, N., Stein, A. (2009) Urban social vulnerability assessment with physical proxies and spatial metrics derived from air and space borne imagery and GIS data, NatHazards, 48, pp. 275-294.

Rashed, T., Weeks, J. (2003) Assessing Vulnerability to Earthquake Hazards through Spatial Multi Criteria Analysis of Urban Areas‚GeographicalinformationScience, 17(6), pp. 547-576.

Smith, K. (1996) EnvironmentHazards,AssessingRiskandReducingdisaster, 2nd ed, Routledge, new York and London, pp. 234- 242.

Wang, J., Lin, Z., Zhang, G. (2008) ADecisionModelforISOutsourcingBasedonAHPandELECTREIII, Wireless Communications, Networking and Mobile Computing, 4th International Conference, 456.

Zebardast, E. (2007) MappingSocialVulnerabilitytoEarthquakeHazardsbyUsingAnalyticHierarchyProcess(AHP)andGISinTehranCity, Proceedings of Mapasia 2007 conference, Kuala lumpur, Malasia, 121.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 483
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 420
صفحه اصلی | واژه نامه اختصاصی | اخبار و اعلانات | اهداف و چشم انداز | نقشه سایت
ابتدای صفحه ابتدای صفحه

Journal Management System. Designed by sinaweb.