بررسی پارامتر‎های برداری باد و نقش آن در طوفان‎های گردوغباری سیستان ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

چکیده

منطقهی سیستان یکی از مناطق بادخیز در شرق ایران است. در این پژوهش به بررسی پارامترهای باد برداری سیستان پرداخته شده است. برای انجام این کار از دادههای روزانه، ماهانه و سالانهی گردوغبار و سرعت و جهت باد ایستگاه هواشناسی همدید زابل (2008-1999) استفاده شده است. برای بررسی مسیر طوفانهای گردوغباری، پنج روز از شدیدترین روزهای گردوغباری انتخاب شدند. پوشش مکانی دادههای مورد بررسی 5 تا 55 شمالی و 10 تا 100 شرقی است. نتایج بهدستآمده طیّ دورهی آماری مورد مطالعه، نشان میدهد که بادهای شدید سیستان از دو سامانهی گردشی فعّال نشأت گرفتهاند. از یکسو سامانهی پُرارتفاع مستقر بر دریاچهی خزر که در شمالغرب منطقهی سیستان واقع شده و حرکت واچرخندی در این سامانه، موجب پراکنش هوا از مرکز به اطراف میشود. از سوی دیگر، سامانهی کمارتفاعی در جنوبشرق منطقهی سیستان مستقر شده است که بهصورت یک چرخند، موجب مکش هوای اطراف میشود. با توجّه به اینکه این سامانه در شرق و جنوبشرق سیستان واقع شده است، پس در مسیر حرکت شمالی ـ جنوبی، هوای خارج شده از سامانهی پُرارتفاع واقع بر دریاچهی خزر تأثیر گذاشته و به حالت شمالغربی جنوبشرقی در آورده است.

کلیدواژه‌ها