سیلاب یکی از واکنشهای محیطی سیستمهای رودخانهای است که دارای جریانی استثنائی و شدید است. وقوع این پدیده تابع دورة زمانی و مکانی خاصّی نیست. اساساً مهمترین سبب شکلگیری آن، پراکنش جغرافیایی دشتهای سیلابی رودخانهها و خطوط پست ساحلی است که در طول آنها شرایط مساعدی برای توسعة سکونتگاهی وجود دارد. از این رو، مداخلات انسانی در کانال رودخانهها و تجاوز به حریم آن باعث شده تا تعیین حریم رودخانه همواره مورد توجّه باشد. در این مقاله، حریم سیلگیر رودخانة توتشامی برای دورههای بازگشت مختلف به منظور ارزیابی حریم فرایندهای سیلابی تعیین شده است. در این راستا، آمار و اطّلاعات مربوط به هیدرولوژی منطقه جمعآوری و سپس اقدام به تجزیه و تحلیل، بازسازی و تکمیل دادهها گردید. در بررسیهای میدانی یک بازة هفت کیلومتری از کانال رودخانه انتخاب شد و نیمرخهای عرضی مورد نیاز روی آنها ترسیم گردید. همچنین ضریب زبری کرانههای چپ، راست و داخل کانال تعیین شد. در نهایت با بهکارگیری نرمافزار HEC-RAS پهنة سیلگیر رودخانه به ازای دورههای بازگشت 2، 5، 25، 50، 100 و 200 ساله تعیین گردید. این نوشتار، علاوه بر تهیّة نقشة حریم سیلگیر رودخانه به ازای دورههای بازگشت متفاوت، تلاش شد تا ارتباط فرایند سیلابی و آسیبشناسی توسعة سکونتگاهی مجاور رودخانة مورد مطالعه، ارزیابی شود. نتایج نشان داد وسعت حریم فرایندهای سیلابی رودخانة توتشامی در دورههای بازگشت مختلف، به میزان قابل توجّهی تحت تأثیر خصوصیات ژئومورفولوژیک کانال و دشت سیلابی است. همچنین سکونتگاههای حاشیة رودخانه در حریم سیلگیر 25 تا 200 ساله قرار گرفتهاند.